Бар эшләрен читкә куеп, Шәмсия иртән иртүк базарга чыгып китте. Ире Шәүкәт каршы төшеп тә караган иде.

Яшьләренә төелеп хатын чыгып китте, ир уртларын чәйнәп өстәл артында утырып калды. Айратның каядыр барып зарланырдай кешесе юк иде. Әти-әнисе гүр ияләре, абыйсына аягы тартмый, җиңгә тиешле кеше торганы белән бер җен. Куалап чыгарырга да күп сорамас. Аннан соң, абыйсына зарланганнан ни файда? Берәр нәрсә үзгәреп китәрме?

Соңгы араларда кызы Гүзәлнең артык холыксызлана башлаганын тоя иде Рәйсә. Артык иркәләделәр, ирекккә салдылар, шуңа кая басканын белми башлады кыз.

Иртән уянуга ук сизгән иде Әнвәр көннең уңышсыз буласын. Башта сул аягына киде искәрмәстән карават янында торган чүәкләрен. Ә сул аягың белән торсаң, көннең ничегрәк үтәчәге билгеле инде.

Җиткән кыз, акмы, карамы ул, матурмы, ямьсезме, акыллымы, җүләрме, ябыкмы, юанмы, сәламәтме, гарипме – серле табигать кануннарына буйсынып егетләр турында, егет белән кыз мөнәсәбәтләре турында хыяллана башлый.

Зөлфия Әлмәт шәһәренең эшчеләр бистәсендә дөньяга килде. Зәп-зәңгәр күзле, шалкандай таза идең бәләкәй чагыңда, дип искә ала торган иде мәрхүмә әнисе. Тәпи киткәч тә, урамда абыйлары белән чабып йөргәндә, өелеп яткан кирпеч өемнәренә абынып егылган ул...

Җәйнең эссе көнендә үрге урамда янгын чыкты. Кызу эш вакыты иде, ирләр печәнгә төшкәннәр, хатын-кыз чөгендер утый. Авылда калган карт-коры, бала-чага утка каршы тора аламыни? Хәзер авыл саен булган янгын сүндерүчеләрне дә исемлектән сызып ташладылар бит.

Кайнап торган башкала базарының нәкъ уртасында ике хатын килеп бәрелештеләр.

Табиблар төрлечә дәваларга алындылар Лилияне. Бер белгечне икенчесе алыштырды, төрле-төрле дарулар яздылар, акча, күп акча кирәк иде дәвалану өчен. Гаиләнең булган запаслары эреп юкка чыкты.

Башында акылы булган бар кеше үз сәламәтлеген кайгыртырга тырыша. Меңәр еллар кешелек тазалыкны ныгыту юлларын эзләгән, тәҗрибә юлы белән тапканнарын билгеле бер тәртипкә салган. Кемнәрдер үләннәр белән дәвалана. Йөгерү белән мавыгучылар да күп.

Ире Мөссәлим белән Шәрифә бик матур гомер иттеләр. Мөссәлиме күзләренә генә карап тора иде Шәрифәсенең. Авыр эшләр эшләтмәде, өрмәгән җиргә утыртмады, балаларга үрнәк әти булды. Тик Ходай озын гомер бирмәгән икән үзенә. Илле яшен узар-узмас гүр иясе булып куйды. Теге начар чир алып китте аны. Әнә шулай ялгызы торып калды Шәрифә.

«Ак юл» газетасы журналисты Вәли Галиев кунак җыйды. Үзенә күрә саубуллашу табыны иде бу.

Гадилә төн караңгылыгында вагоннар текелдәвенә уянып китте. Вагонның түбәнге урынында кул сумкасын баш астына куеп, онытылып киткән икән. Дерт итеп сикереп торды ул: кайда Сабиты? Уңга бәрелде, сулга бәрелде - юк улы!

Соңгы араларда миңа еш кына үз эшләрем белән район үзәгенә барырга туры килде. Авыл безнең зур юллардан читтә урнашкан, пассажирлар азлыгына сылтап, автобус маршрутын да ябып куйдылар. Шуңа күрә бар өмет үткән-сүткән машиналарда.

Әхсән төрмәдә төгәл алты ел утырып кайтты. Урысчалап әйткәндә, от звонка до звонка. Шул тамагы төрмә ишекләрен ачтырды аның.

Кызлар-кызыл авызлар яшь чагымда күп тапкырлар парә-парә телгәләделәр минем йөрәкне. Алар өчен утларда да яндым, суларга да төштем. Бик иртә өйләнергә исәп тоткан идем мин үзем.

Бу кыз… Ничегрәк әйтсәм, дөреслеккә хилаф булмас икән? Бу кыз бер кашыкка салып йотарлык, күзләрне камаштырырлык, тигез урында абындырырлык, йөрәк чиренә тарытырлык фәрештәгә тиң зат иде.

Рәмил әнә шулай кинәт үзгәрде. Әллә теге үлеп терелгән чагында берәр зат кисәткәнме икән үзен? Әмма берәүгә дә бу хакта теш агартканы булмады...