Күптән түгел Бөтендөнья татар конгрессы бинасында татар телен, мәдәниятен һәм фәнни тикшеренүләрне цифрлаштыру мәсьәләләренә багышланган түгәрәк өстәл узды. Бүген, халыкара Туган тел көне уңаеннан, бу чарадан репортаж тәкъдим итәбез.

Казандагы К.Насыйри исемендәге 80нче мәктәп директоры, педагогика фәннәре кандидаты, Россия Федерациясенең атказанган укытучысы, Каюм Насыйри бүләге иясе Роберт Мансуров «Мәгариф» журналындагы мәкаләсендә бөек мәгърифәтченең 200 еллыгы уңаеннан фикерләре белән уртаклаша.

Татарстан Республикасы Язучылар берлеге бинасында «Татар телен саклап калу юллары бармы?» темасына түгәрәк өстәл оештырылды. Очрашуда яңгыраган фикерләрне «Интертат» хәбәрчесе Зилә Мөбәрәкшина тәкъдим итә.

Татарстан Республикасы Язучылар берлеге бинасында «Татар телен саклап калу юллары бармы?» темасына түгәрәк өстәл оештырылды.

1 февраль көнне Чирмешән районы Иске Кади авылы мәдәният йортында Фәния апа Хәмидуллинаның «Үткәннәрнең моңын кем тыңлар?» китабын тәкъдир итү чарасы узды. Кичә җыр-биюләр, иҗади чыгышлар, авторга җиткерелгән теләкләр белән үрелеп барды. Гөрләп узган китап бәйрәмендә «Интертат» хәбәрчесе дә бар иде.

Узган гасырның 90нчы елларыннан башлап 2010 елларга кадәр Башкортстанның дәүләт телевидениесендә татар телендә «Рәйхан» тапшыруы барды.

30 гыйнварда «Әдәби кафе»да Лилия Закированың «Язылмаган китап» исемле яңа китабының презентациясе узды. Чараны Татарстан китап нәшрияты оештырды.

Габдулла Тукай әдәби музеенда шагыйрь Шәехзадә Бабичның 130 еллыгына багышланган ачык лекция булды. Аны язучы, шагыйрь, драматург, әдәбият белгече Галимҗан Гыйльманов укыды. Лекцияне «Интертат» хәбәрчесе дә тыңлап кайтты.

Халык байлыгы булып саналган әкият персонажларын – Шүрәле, Су анасын – товар билгесе итеп теркәү дөресме? Бу хакта Татарстанның баш фольклорчысы, КФУ доценты, «Татар ядкәрләре» шәхси оешмасы директоры Фәнзилә Җәүһәрова «Интертат»ка фикерен белдерде.

«Юллар, әй, юллар, бормалы юллар, сузылгандыр еракка» дип җырлана. Әй, аның ул шомасы хет шунда чиксез сузылса да сизелмәс, менә карлы-сазлы, чистартылмаган юлының 1 чакрымы да җанны ашар.

Тубылда яшәүче шагыйрә Галия Абайдуллина 85 яшьлеген каршылый. «Мин кешеләрне, тормышны яратам», – ди укучылары йөрәген ихлас, үткен сүзле, шаян телле булуы белән яулаган шагыйрә.

Татарстан Республикасы Фәннәр академиясе Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институтында язучы һәм галим Нәкый Исәнбәтнең 125 еллыгына багышланган «Гуманитар фәннәр контекстында Нәкый Исәнбәт мирасы» дип исемләнгән түгәрәк өстәл булды. Түгәрәк өстәл утырышында яңгыраган фикерләрне «Интертат» хәбәрчесе дә тыңлады.

Күренекле шәхесләрнең, әдипләрнең истәлеген мәңгеләштерү максатыннан, хәтер-хатирә китаплары нәшер итү бер традициягә әйләнеп китте. Күптән түгел генә филология галиме һәм язучы-фронтовик Суфиян Поварисовка багышланган басма да дөнья күрде. Бу җәһәттән язмасы әлеге китапка кергән журналистыбыз Юлай Низаевның басмага күзәтүен тәкъдим итәбез.

Күренекле тарихчы Тәэминә ханым Биктимерова белән язучы Зиннур Хөснияр әңгәмәсе

Казан университетында Татар теле һәм әдәбияты бүлегенең оешуына – 80 ел. Татар теле белеме кафедрасының мөгаллимнәре белән әңгәмәләр циклын дәвам итәбез. Алар «Интертат» хәбәрчесенә җылы истәлекләре, фән дөньясына алып кергән һәм юнәлеш биргән мөгаллимнәре, хәзерге фәнни эшчәнлекләре турында сөйләде.

Башкортостан Республикасы башкаласында «Ufa.Tatar» форумы узды. Милләт турында фикерләүләр, зур шәһәр шартларында туган телдә сөйләшү һәм татар мәдәниятен саклап калу проблемалары турында Уфадан «Интертат» репортажы.

30 ноябрьдә «Уникс» концертлар залында Казан дәүләт университетының Татар теле һәм әдәбияты бүлеге оешуга 80 ел тулу уңаеннан тантаналы кичә булды. Тәкъдим ителгән тамаша татфак халкын гына түгел, барча кунакларны да студент елларына алып кайтты.

Татарстан Дәүләт Советының элекке депутаты, җәмәгать эшлеклесе Сурия Усманова «Интертат»ка Гаяз Исхакыйның туган ягы Яуширмәне этнографик авыл буларак туристик маршрутка кертүнең мөһимлеген, Гаяз Исхакый музеенда бәдрәф һәм суга кытлык булуы, Чистайда Татар мәдәни үзәгенең әле дә ачылмавы турында сөйләде.

Бүген Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнеханов катнашында XVII «Татарстанның эшлекле хезмәттәшләре» форумының пленар утырышы узды. Читтә яшәүче татарлар нинди бизнес белән шөгыльләнә һәм Татарстан белән ничек элемтәдә торалар?

Журналист Раил Садретдинов исемен әйтергә теләмәгән китапханәче зарын язып алды.

Чистай халкының шәһәрдә татар мәдәни үзәген ачып җибәрү турындагы тырышлыклары хыял гына булып калыр микәнни? Татарстан Дәүләт Советының элекке депутаты, җәмәгать эшлеклесе Сурия Усманова Чистай халкының моң-зарын «Интертат» хәбәрчесенә сөйләде.

8-10 ноябрь көннәрендә татар теленә игътибарны арттыруны максат итеп куйган «Татарча диктант» акциясе уза. Казанның берничә ноктасында халык белемен сынап карады. «Интертат» хәбәрчесе төп мәйданчык – Казан Федераль университетының Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында узган «Татарча диктант»тан репортаж тәкъдим итә.

«Мәдәни җомга» газетасының баш мөхәррире Вахит Имамов үз вазифасыннан китүен хәбәр итте. Язучының киләчәккә планнары турында тиз генә сөйләшеп алдык.

Бөтендөнья татар конгрессы каршында эшчәнлеген алып баручы «Ак калфак» татар хатын-кызлары оешмасы Әлмәт шәһәрендә чираттагы күчмә утырышын үткәреп кайтты. Милләтнең бүгенгесе һәм киләчәге сагында торган гүзәл затларның эшчәнлеге белән журналистыбыз Юлай Низаев һәм фотохәбәрче Абдул Фархан да таныштылар.

Казаннан бер төркем язучы, тарихчы, җәмәгать эшлеклесе Чистайга юл тотты. Чистайда Җүкәтау (бүгенге әдәби телдә – Юкәтау) археология һәйкәленә багышланган түгәрәк өстәл узды. Әлеге тарихи объектның киләчәгенә битараф булмаган кешеләр үз фикерләрен җиткерде.

«Интертат»ның «ВКонтакте» сәхифәсендә туры эфирда бара торган «Әйтер сүз» рубрикасының чираттагы кунагы «Яңа гасыр» каналында алып баручы Фәнис Камал булды. Ул татар киносы, шәхси газеталар чыгару, гаилә бизнесы булдыру, телевидениедә эшләү үзенчәлекләре, татар милләтенең киләчәге турында уй-фикерләре белән уртаклашты.