Бүгенге гаджетлар, интернет заманасында китап укучыларны күрү сирәк. Шулай да Казаныбызда әллә никадәр китап укучылар клублары эшли, «Әдәби марафон» дөньякүләм китапсөярләр проекты да бик уңышлы гамәлгә ашырыла. Хәзерге вакытта ул, проект кысаларыннан чыгып, тулы бер хәрәкәтне хәтерләтә башлады, дисәк –күпертү булмас.

Казан Кирмәненең Гавам урыннарында «Миллиард. Татар» басмасының «Ел татарлары-2025» премиясен тапшыру тантанасы узды. Басма премияне 2022 елдан бирле бирә. Ул милли мәдәният, фән, спорт һәм башка өлкәләрне үстерүгә өлеш керткән татарларга тапшырыла. «Интертат» 2025 елда әлеге исемгә лаек булучыларны барлады.

Кичә Казанда 24-26 ноябрь көннәрендә узган XVIII «Татарстанның эшлекле хезмәттәшләре» форумы тәмамланды. 3 көнгә сузылган форум пленар утырыш белән йомгакланды. Анда Татарстан Республикасы Рәисе Рөстәм Миңнеханов һәм Россиянең 59 төбәгеннән һәм 10 чит илдән килгән 400 татар эшмәкәре катнашты. «Интертат» чарада яңгыраган төп фикерләрне җиткерә.

Кичә «Корстон» мәдәни үзәгендә Бөтендөнья татар конгрессының Милли шура утырышы узды. Чарада татар җәмгыятьләре җитәкчеләре, галимнәр, экспертлар һәм иҗтимагый эшлеклеләр катнашты. «Интертат» утырышта яңгыраган төп фикерләрне җиткерә.

Хәзерге заман кызы үзен тотышы, фикерләве һәм теләк-омтылышлары ягыннан бик аерылып тора. Хәзерге татар кызы – нинди ул? Кем булырга тели? Ул кая барырга омтыла? JadidFest фестивале кысаларында үткәрелгән җанлы аралашуда бу хакта бергәләшеп уйландык. «Интертат» хәбәрчесе Руфинә Гарифуллина әлеге чарадан шәхси күзәтүләрен тәкъдим итә.

14-16 ноябрь көннәрендә бөтен дөнья буйлап татар теленә игътибарны арттыруны максат итеп куйган «Татарча диктант» акциясе уза. «Интертат» хәбәрчесе төп мәйданчык – Казан Федераль университетының Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында узган диктанттан репортаж тәкъдим итә.

«Миллиард.Татар» басмасы оештырган «Ел татары – 2025» бәйгесенә нәтиҗәләр ясалды. Финалистларны «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгында узган матбугат очрашуында игълан иттеләр. «Ел татары» исеменә кемнәр дәгъва кылуы турында тулырак «Интертат» язмасында.

Нинди ул бүгенге татар әдәбияты? Аны ничек тасвирларга мөмкин? Катымы, йомшакмы? Җылымы, салкынмы? Тизме, әкренме? Зурмы, кечеме? Монысы, әлбәттә, бераз шаярту. Һәр шаяртуда дөреслек микъдары бар, диләр. Үзе дә язучы, «Казан утлары» журналының җаваплы сәркатибе Ландыш Әбүдарова белән шул хакта сөйләшә башладык та, әллә нинди темаларга кереп киттек.

1920 елдан бирле татарның яшь буынын тәрбияләгән, 300 меңлек тиражга җиткән легендар «Татарстан яшьләре» газетасы ябыла. Шуның белән бергә татар матбугатының бер дәвере дә тәмамланырмы? «Интертат» күп кенә танылган журналист һәм язучыларга юл ачкан «Татарстан яшьләре» журналистлары белән аралашты.

Озын ялларның бер көнендә Иске Татар бистәсендә «Каз өмәсе» булды. КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтының Гамәли филология: татар теле һәм әдәбияты, журналистика юнәлеше студентлары Мәрьям Ибраһимова һәм Ралинә Хәбирова Казан үзәгендә булган бәйрәмнән репортаж тәкъдим итә.

Разил абый Вәлиев – күпләргә үрнәк шәхес, киләчәк буыннарга үзеннән соң искиткеч рухи мирас-хезмәтләр калдырып киткән лаеклы шәхес. Андый кешеләр һәрвакыт халык хәтерендә саклана, алар онытылмый! Бүген аның каберендә һәйкәл ачылды.

КФУның татар теле белеме кафедрасы доценты, шагыйрә, сценарийлар авторы Халисә Хатыйп кызы Ширмән (Кузьмина) төрле юнәлешләрдәге хезмәтләре, фильмнарга сценарийлар язу, шигырьләр иҗат итүе, тормыш фәлсәфәсе һәм башкалар турында «Интертат» хәбәрчесенә сөйләде.

Түбән Кама диюгә, Чулман һәм башка елгалар белән уратылып алынган, куәтле, көчле завод-фабрикалары белән дан тоткан чын сәнәгать каласы күз алдына килеп баса. Алабуга ягыннан күзәткәндә, аның завод торбалары шулкадәр озын, зур булып күренеп тора, һәм уйга биреләсең: ничек анда яшиләр икән?

Казанның Яңа Татар зиратында «Миллиард.Татар» проекты тарафыннан оештырылган лекция-экскурсия узды. Экскурсияне Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институтының өлкән фәнни хезмәткәре, эпиграфист һәм тарихчы Айдар Гайнетдинов алып барды. Катнашучылар XIX-XX гасыр татар зыялылары һәм иң борынгы кабер ташлары турында мәгълүмат алды.

Татар дөньясы гомере буе үзен татар халкына, теленә-әдәбиятына, сәнгатенә багышлаган кешесен югалтты. Бүген Татар дәүләт гуманитар институтын оештыручыларның берсе, аның ректор урынбасары булган әдәбият галиме, профессор Флера Ганиева белән хушлаштылар. Мәрасимдә журналист Зилә Мөбәрәкшина да булып кайтты.

Оренбургта халыкара «Татар кызы» бәйгесе өзды. Быел ул 12 нче тапкыр үткәрелде. «Татар кызы-2025» исеменә Төрекмәнстаннан Алсу Рафикова ия булды.

26-28 августта Казанда «Милләт җыены» булды. Бу чара – рәсми чыгышлар гына түгел, ә төрле төбәкләрдән, илләрдән килгән татар вәкилләренең уртак фикер, тәҗрибә, хис-кичерешләр белән бүлешү мәйданы иде. «Интертат» хәбәрчесе төрле төбәкләрдән килгән татарлар белән аралашып, аларның теләк-фикерләрен тыңлады.

«Без бик авыр хәлдә...» – менә шулай аңлатты Омскидагы бердәнбер татар телендә чыга торган газетада булган вазгыятьне баш мөхәррир Диана Единякова. Газетага ярдәм күрсәтеп торган эшмәкәргә дә авырга туры килә. Хәзерге вакытта газетаның киләсе елда чыгу-чыкмау мәсьәләсе тора. «Интертат» нәрсә булганын ачыклый.

26-28 август көннәрендә Россиянең төрле почмакларыннан һәм чит илләрдән меңләгән татар Казанга «Милләт җыены»на килде. Муса Җәлил исемендәге Опера һәм балет театрында узган җыенның пленар утырышында яңгыраган чыгышлардан иң мөһим өлешләрне «Интертат» укучыларына тәкъдим итәбез.

26-28 августта Казанда «Милләт җыены» узды. Бу чара Россиянең төрле төбәкләрендә һәм чит илләрдә яшәүче меңләгән татарны бергә җыйды. Бүген Муса Җәлил исемендәге Опера һәм балет театрында җыенның пленар утырышы узды.

Бүген Россиянең 68 төбәгеннән һәм 27 чит илдән 400 якын делегат Казанның Бәшир Рәмиев исемендәге ИТ-паркында IX Бөтендөнья татар яшьләре форумына җыелды. Форум 26-28 август көннәрендә узган «Милләт җыены» кысаларында оештырыла. «Интертат» чарада яңгыраган кызыклы фикерләрне тәкъдим итә.

«Татар-информ» һәм «Интертат» журналисты, Россия Федерациясе һәм Татарстан Республикасы Журналистлар берлеге әгъзасы Юлай Низаев – герой-шагыйрь Муса Җәлилнең беренче укытучысы оныгы. Ул картәтисе турындагы истәлекләр белән уртаклашты.

Ульяновск өлкәсенең «Өмет» газетасында чыккан «Милләтебезне дин саклый» дигән язманы тәкъдим итәбез.