Татар, казах, рус һәм башка милләтләр тату яшәгән төбәк – Әстерхан өлкәсе. Татарның бай һәм борынгы тарихы тапталып диярлек калган Әстерхан шәһәреннән «Интертат» хәбәрчесе репортажы.

Казан тарихи урыны булган Яңа татар бистәсе һәм сәнәгать зонасында төзелеш эшләре башланды. 10 ел эчендә Идел яр буенда «яңа Казан» үсеп чыгачак. Иделгә чыгу, дөнья дәрәҗәсендәге уку йорты һәм төзекләндереләчәк Яңа татар бистәсе турында - «Интертат» репортажында.

Татарстанның авыл һәм районнарында милли бәйрәмебез Сабантуй гөрләп үтеп китте. «Интертат» 2023 елгы Сабантуйның район батырларын барлады.

Бер ай элек Курган өлкәсендәге көчле янгын нәтиҗәсендә Эчкен – Йолдыз дигән зур татар авылының яртыдан күбесе янып көлгә әйләнде. Бер ай элек гөрләп торган, хәзер бушлык хөкем сөргән татар авылын торгызу эшләре башлана. «Интертат» хәбәрчесе Эчкеннән репортаж тәкъдим итә.

Чигелгән кулъяулык белән сөлгеләр, тимер өзәрдәй егетләр һәм сакланып калган гореф-гадәтләр – Саба районы Шыңар авылында Сабантуйга бүләкне шулай җыялар. Беренче мәлгә «показуха» булып тоелган күренешнең ихласлык һәм чынбарлык икәнен «Интертат» хәбәрчесе дәлилләп кайтты.

Әстерхан өлкәсе Җәмәле авылында, 2023 елның зур Сабантуйларына старт биреп, Бөтенроссия авыл Сабан туе үтте. Бәйрәмнең иң кызык мизгелләре турында «Интертат» хәбәрчесе бәйнә-бәйнә сөйли.

Яз иртә килсә дә, казасыз гына килмәде. Авыл хуҗалыгы өлкәсен хафага салып, басуларга кырау төште. Актанышның иң күп зыян күргән «Алга» хуҗалыгыннан «Интертат» репортажы.

Теләче районы Алан мәктәбендә бер бала өчен соңгы кыңгырау шалтырады. «Интертат» Алан мәктәбеннән һәм бәйрәмнән репортаж тәкъдим итә.

Мадьяровлар гаиләсе Татарстан самбо мәктәбен бөтен дөньяга таныта. Уникаль гаиләдә 6 бертуган малайлар үзләрен самбога багышлаган. Иң кечкенәләре Нәкыйп – Россия президенты Владимир Путинны җиңгән көрәшче. 6 бертуганның берсе Фарих Мадьяров белән Путин, көрәшнең киләчәге, балаларны эшләтеп үстерү кирәклеге турында сөйләштек.

Рәшит бабайның Санкт-Петербургта яшәүче улы әтисенең шундый көнгә калуын, аңа дип 600 меңнән артык акча җыелуын социаль челтәрләрдән күреп алган. Ул үзенең әтисез үсүен дә сөйләде. Әтисенең Казандагы гаиләсен җавапка тартмакчы.

Айзат Газизҗановка 31 яшь. Казанның төзелеш университетын тәмамлаган. Мәскәүдә эшләп йөргән җиреннән Актанышка күченеп, крестьян-фермер хуҗалыгын ачып җибәргәндә аңа нибары 24 яшь була. Районда «Актанышбаш» брендын булдырып, 100 меңләп чеби үстереп сатучы эшмәкәр белән сезонның иң кызган чагында күрешеп сөйләштек.

«Балачак» халыкара вокал бәйге-фестивале, башка бәйгеләр кебек үк, балаларның талантын ачыклауга нигезләнгән. Иң мөһиме – фестивальдә сәламәтлекләре чикле балалар да катнаша, зур сәхнәдә чыгыш ясый ала. Чиксез ихлас фестивальдән - «Интертат» репортажы.

Казанда намазга чакырып әйтелә торган азанны 2 тапкыр гына ишетүчеләр бар. Калган өчесен - иртәнге азанны, ахшам, ястүне «шыпырт кына» әйтергә фәрман булган, ди.

1 майда социаль челтәрләрне бер типтагы видеолар басып ала: балалар йорттан йортка йөреп йомырка, конфет, башка тәм-том җыя. Берәүләр, яратып, шушы видео-фотоларны урнаштыра, ә кемнәрдер моны «Пасха бит бу!» ди, халыкны диненнән яздыра торган гадәтләрне кертүдә гаепли дә әле. «Интертат» 1 майдагы бу йоланың каян килеп чыкканын ачыклады.

Татарстанда каз-үрдәккә ау сезоны ачылды. Аучылыкка халыкта караш төрле. Күпләр моны кирәксез шөгыль, урман җәнлекләрен, кайткан һәм китүче кошларны ату – гөнаһ, дип саный. Ау сезоны, ауның файдасы һәм халыкның аучыларга карата начар мөнәсәбәте турында Актаныш районы аучылар һәм балыкчылар оешмасы җитәкче урынбасары Ильяс Галямов белән сөйләштек.

Арча районында яшәүче фермер Рафис Аксаков онкологиядән профилактика була торган бодай сорты үстерә. «Интертат»ка ул фермерлык эшендәге кыенлыклар, дәүләт ярдәме һәм илнең икътисади балансы турында фикерләрен җиткерде.

12 апрель – Космонавтика көне. 1961 елның 12 апреле кешенең беренче тапкыр космоска очуы һәм Юрий Гагарин исеме белән бәйле көн. Татарлар арасында космонавтлар булмаса да, алар белән бергә эшләгән, Юрий Гагарин һәм Валентина Терешкова белән күрешкән кешеләр булган. Яңа Кенәр авылыннан Марс Хәкимов – шундыйларның берсе.

Актанышта зур янгын – Ямалы авылында берьюлы 5 ихата янып көлгә әйләнде. Йортларның икесе хуҗасыз булган, өчесендә кеше яшәгән.

Казанда 7нче тапкыр мөселман хатын-кызлары өчен «Fashion Iftar» узды. Мәҗлес мөселман дизайнерларының коллекцияләрен тәкъдим итү, җырлар, бүләкләр уйнату белән бергә үрелеп барды. «Интертат» мәҗлестән репортаж тәкъдим итә.

Террор актында һәлак булган военкор Владлен Татарскийны Мәскәүнең Троекуров зиратында җирләделәр.

«Без Башкортстанга кирәкмибез! Татарстан да безне онытты...» – ике республика чигендә яшәүче Урыссу халкының телендә шушы сүзләр. Чөнки Октябрьский белән Урыссуны, ягъни Башкортстан белән Татарстанны тоташтырып, Ык аша салынган күперне ябып куйганнар. «Интертат» ризасызлык белдерүчеләр белән аралашты.

«Кичә килгән булсагыз! Су күпер өстеннән үк акты бит!» – Балтачның Борнак авылында безне шул сүзләр белән каршы алдылар. Язгы ташу вакытында су күпер өстеннән генә агып калмаган, өй асларына хәтле кереп тулган, идән такталарына тиеп тора. Борнак авылы халкы язны ел саен шулай каршылый. «Интертат» язгы ташу галәмәтләрен күреп кайтты.

«Ринат абый шундый позитив кеше иде. Беркайчан да сагышка, моңсулыкка бирелмәде» – кемнән генә сорама, барысы да Ринат Мөслимовны шушы сүзләр белән искә ала. Гаилә гимнын язган мәхәббәт шагыйре ул. Бик күп популяр җырлар авторы булган Ринат Мөслимовны искә алу кичәсе аның рухына дога булып барсын.

Казанда татар эшмәкәрләре җыелды. 47 төбәк, 600дән артык делегат һәм 3 көнлек программа. Авылларда тормыш бармы? Җыен – ял итү урыны гынамы? Эшмәкәрлек – чыннан да киләчәк эшеме? «Интертат» хәбәрчеләре Рифат Каюмов, Энҗе Габдуллина, Зилә Мөбәрәкшина татар авыллары эшмәкәрләре җыеныннан репортаж тәкъдим итә.

Казанда Фирдүс Тямаев концертлары дәвам итә. Тик иң үзенчәлеклесе, иң елата һәм күңелгән тия торганы 9 март көнне булды. Чөнки залда махсус операциядә һәлак булган спецназ егетләрнең әти-әниләре, хатыннары, балалары утыра иде.