Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институтының Алтын Урда һәм татар ханлыкларын өйрәнү үзәге җитәкчесе Илнур Миргалиев сүзләренчә, бүгенге көндә татар халкы өчен беренче урында артист тора. Галимнәр катнашында узган очрашуда «кухня дәрәҗәсендә фикерләү белән генә алга барып булмый» дигән фикер кабат-кабат әйтелде.

Төркиянең башкаласы Анкарада Идел-Урал милли бәйсезлек көрәшенең бөек юлбашчысы, шагыйрь, язучы, драматург, журналист, сәясәтче Гаяз Исхакыйны (1878-1954) искә алу чарасы уздырылды. Җыелыш Гаяз Исхакый тууының 145 еллыгына багышланды. «Интертат» галим, тәрҗемәче Лилия Сабир мәкаләсен тәкъдим итә.

10 май көнне «Чулпан» мәдәният үзәгендә 30нчы тапкыр үткәрелә торган «Ягымлы яз» татар милли мәдәнияте фестиваленең гала-концерты узды. 1993 елда старт алган фестиваль нинди үзгәрешләр кичергән? Бер тапкыр катнашкан кешеләр фестивальгә ни өчен берничә ел рәттән килә? «Интертат»ның яшь хәбәрчесе шул сорауларга җавап эзләде.

2021 елның 11 маенда Казанның 175нче гимназиясендә бер гаепсез 7 бала һәм 2 укытучының гомере өзелде. «Бер пуля улымның гәүдәсен тишеп үтте, берсе тәнендә калды. Аллаһы Тәгаләнең ярдәме белән 2 улым да бу коточкыч вакыйгалардан соң исән-сау. Ходай аларны тәүфыйклы, иманлы итеп үстерергә насыйп итсен», – дип искә ала ул көннәрне әти кеше.

Айзат Газизҗановка 31 яшь. Казанның төзелеш университетын тәмамлаган. Мәскәүдә эшләп йөргән җиреннән Актанышка күченеп, крестьян-фермер хуҗалыгын ачып җибәргәндә аңа нибары 24 яшь була. Районда «Актанышбаш» брендын булдырып, 100 меңләп чеби үстереп сатучы эшмәкәр белән сезонның иң кызган чагында күрешеп сөйләштек.

«Алдынгылар хәрәкәте» балалар һәм яшьләр хәрәкәте бинасында оешманың җитәкчесе Тимур Сөләйманов инициативасы белән «Габдулла Тукай хәзер нинди булыр иде икән?» темасына дизайн эшләре – артлар тәкъдим иттеләр. Җиңгән эшләр арасында татарча хаталы язылган рәсемнәр дә бар. Проектлар турында – «Интертат» язмасында.

КФУның Филология институты студенты Камилә Билалова Милли китапханәдә узган Milmax Science Kazan 2023 фәнне популярлаштыру фестивалендә катнашты. «Интертат» шул чыгышларның берсендәге төп фикерләрне тәкъдим итә.

Танылган, билгеле кешеләр үлгәннән соң «исән чакта кадерен белергә кирәк» дигән сүзләр ишетелә башлый. Блогер Диана Сәфәрова автоһәлакәткә юлыгып үлгәннән соң да аның коллегалары – блогерлар арасында бәхәс башланган. Блогерлар Диана Сәфәрова турында кайчандыр начар сүзләр язучы коллегаларын шушы вакыйгада хайп ясарга теләүдә гаеплиләр.

Узган атнада «Qazaqstan Даусы. Балалар» проектының беренче турына узган Казан кызы Ралинә Ибраева Габдулла Тукай сүзләренә иҗат ителгән «Туган тел» җырын башкарып, жюри әгъзаларының дүртесен дә үзенә караткан иде.

«Балачак» халыкара вокал бәйге-фестивале, башка бәйгеләр кебек үк, балаларның талантын ачыклауга нигезләнгән. Иң мөһиме – фестивальдә сәламәтлекләре чикле балалар да катнаша, зур сәхнәдә чыгыш ясый ала. Чиксез ихлас фестивальдән - «Интертат» репортажы.

«Аннан көчлерәк кеше очратканым юк әле», – ди юл һәлакәтендә гомере өзелгән сеңлесе турында җырчы Әнвәр Нургалиев.

Россиядә Җиңү көне билгеләп үтелә. «Интертат» бүгенге бәйрәмдәге төп чараларга күзәтү ясый. Рузилә Мөхәммәтова, Гөлнар Гарифуллина, Рифат Каюмов, Гөлүзә Ибраһимова, Гөлназ Хәбибуллина 9 майда булган чараларны күзәтте.

Казан Кремлендәге «Бөек Ватан сугышы музей-мемориалы» мөдире Александр Александров «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгы баш мөхәррире Ринат Билаловка биргән интервьюсында Бөек Ватан сугышында Җиңүнең әһәмияте турында сөйләде.

Татарстан Республикасы Рәисе Р.Н. Миңнехановның Бөек Ватан сугышында Җиңүнең 78 еллыгы уңаеннан мөрәҗәгате.

Курган өлкәсендә котырынган урман янгыннары Шадрин районындагы Йолдыз (элекке атамасы - Эчкен) татар авылын тулысынча диярлек юк итте. 400ләп хуҗалыктан 90 йорт кына исән калган. Өйләреннән чыга алмыйча һәлак булучылар да бар. Авыл халкы шок халәтендә. «Интертат» зыян күрүчеләр белән сөйләште.

Блогерларны зур күләмдә салымнарын түләми килүдә гаеплиләр. «Интертат» блогерларны тикшерү шаукымын өйрәнде һәм аның Татарстанга килеп җитү-җитмәү ихтималы турында сораштырды.

Бөек Ватан сугышы башланган көннәрдә Белоруссиядәге Брест ныгытмасында хезмәт иткән Кызыл армия хәрбиләренең каһарманлыгын кинолардан карап, әдәби китаплардан укып беләбез. «Интертат» хәбәрчесе Советлар Союзында герое исеменә лаек булган бердәнбер ныгытманы күреп кайтып, укучыларны таныштыра.

Казанда намазга чакырып әйтелә торган азанны 2 тапкыр гына ишетүчеләр бар. Калган өчесен - иртәнге азанны, ахшам, ястүне «шыпырт кына» әйтергә фәрман булган, ди.

Бөек Ватан сугышы турында нинди әсәрләр укырга мөмкин? Мәдәният күзәтүчесе Рузилә Мөхәммәтова, әдәбият галимнәре белән бергә, татар язучыларының сугыш турындагы әсәрләрне барлады.

Яз җитүгә, халык берсеннән-берсе уздырыштан бәрәңге утырта башлый. Җир җылынганмы, орлык бәрәңгесе күз чыгарганмы – анысы мөһим түгел. Иң мөһиме – күршедән калышмаска.

Шәһәр урамнарында җилкәләренә рюкзак-кап аскан кешеләрне еш очратырга мөмкин. Бөтен кеше дә аларның ризык илтүче-ташучы курьерлар икәнен белә.

Камал театрында хәзер инде Татарстанның халык артисты Фәнис Җиһаншаның 50 яшьлек юбилеена багышланган кичә булды. Юбиляр, үзе әйтешли «былтыргы «а», чөнки артистка 1 июль көнне 51 яшь тулачак.

Авыл хуҗалыгын «рисклы өлкә» дип әйтәләр. Быел бу күренеш тулы көченә күренә. Былтыр ашлыкка бәя күтәрелгәч, игенчеләр әзрәк рухланып киткән иде. Быел бәяләр тагы аска тәгәрәде, ни буласын белмичә, төпсез коега караган кебек яшиләр. Акча амбарда бикләнеп ята. Фермерлар ашлыкны сата алмый. «Интертат» фермерның хәлен белеште.

«Интертат» «Оныкчык&чукынчык» юмористик сәхифәсен алып баручы Кәримә Закирова белән таныштыра.

Соңгы вакытта Ришат Төхвәтуллин концертларында һәм республика күләмендә уздырылган төрле милли чараларда кап-кара бөдрә чәчле, шомырттай кара күзле җырчы – Мелекны еш күрәбез. Кырым татарларының милли киемнәреннән чыгып, татар җырларына үзенчәлекле аһәң салып җырлаучы бу кыз кем икән? «Интертат» тамшачыны Мелек белән якыннан таныштыра.

Фильм язучының «Ярлыкау» повесте буенча төшерелгән.

«Интертат» электрон газетасы «Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итә. Чираттагы язмабызны «Татарстан яшьләре» газетасын 27 ел буе җитәкләгән, аның баш мөхәррире булган талантлы журналист Исмәгыйль Шәрәфиевка багышлыйбыз.