11 октябрьдә «Сәйдәш» мәдәни үзәгендә татарча җырлый торган рус җырчысы Анастасия Макарованың «Һаман да яратам» дип исемләнгән тәүге хәйрия концерты үтте. «Интертат» журналисты, КФУ студенты Зөлфия Шәвәлиева концертны карап бәяләде һәм концерттан соң Анастасия белән сөйләште.

«Интертат» хәбәрчесе Магнитогорскида булып кайтты. Татарлар өчен әһәмиятле булган шәһәрдән репортаж тәкъдим итәбез.

Каләм тотып кулларга, бүген күпләр «Татарча диктант» акциясенә кушылды. Акция быел сигезенче тапкыр үткәрелә.

20 сентябрь көнне Татарстан журналистлары Мари Иленең Бәрәңге районы татарларының тормышы, һөнәрчеләре, мәктәпләре һәм мәчетләре белән танышып кайтты. Нигә ул «Бәрәңге» дип аталган? Ашый торган бәрәңге алданрак булганмы, Бәрәңге авылымы? Чәкчәк төштән нәрсәсе белән аерыла? Болар турында тулырак - “Интертат” репортажында.

«Интертат» хәбәрчесе Татар яшьләре көннәре делегаты - яшьләргә кул эше буенча мастер-класс бирүче Ания Быстрова белән сөйләште.

«Интертат» халыкара «Татар кызы» бәйгесе җиңүчесе – Златоуст осталары ясаган таҗ һәм «Лада Гранта» автомобиле иясе булган Пенза кызы Альбина Медведева белән таныштыра.

Милли хәрәкәт ветераны, гомерен милләткә хезмәт итүгә багышлаган Габдулла Сәхәбетдин улы Сәрвәретдиновның тормыш иптәше Ләлә ханым белән әңгәмә тәкъдим итәбез.

Милли музейның фәнни хезмәткәре Илнур Газизуллин «Интертат»ка интервьюсында исламның татар өенә нинди үзенчәлекләр алып килгәнен, «чи татар» дигән гыйбарәнең каян килеп чыкканын, татар хатын-кызлары ни өчен почмакны яратмаганны һәм Болгар чорындагы «матриархат чагылышы» турында сөйләде.

Мәгърифәтче, галим, фикер иясе, тәрҗемәче, язучы, фольклорчы... Кайсы гына өлкәне алсаң да, Каюм Насыйриның белмәгәне булмагандыр төсле. Вафатыннан 121 ел узса да, безгә ул әле дә яңа яктан ачыла бара. Каюм Насыйри музее мөдире Рушания Шәфигуллина галим турында кызыклы фактлар турында сөйләде.

Роберт Миңнуллинның сабакташы, Башкортстанның Күгәрчен районы Күгәрчен авылында гомер итүче Нигъмәтулла Ваһапов меңләгән борынгы татар басмалары җыйган. Алар арасында Тукайның беренче чыккан китаплары да бар. «Интертат» хәбәрчесе шундый уникаль кеше белән танышты.

90 еллардагы милли хәрәкәт белән таныш кешеләр «Ельцин түбәтәе» дигән гыйбарәне беләдер. 1990 елда «Йота алган кадәр суверенитет алыгыз» турындагы чыгышыннан соң, Ельцинга бер агай – Аксубайдан Зөфәр Салиев түбәтәй кидерә. Аннары… шул түбәтәен кире сорап хат яза. «Интертат» Зөфәр Салиевның улы белән очрашып, бу вакыйгаларның нечкәлекләрен ачыклады.

«Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итәбез. Чираттагы герой – Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, бүгенге көндә дә «Мәдәни җомга» газетасында хезмәт куючы журналист Сөембикә Кашапова.

Җәмәгатьчелек, милләт өчен җанаткан, үзгә бер фидакарьлек белән аерылып торган кешеләр була бу дөньяда. Анталиядә яшәүче Гөлназ Җиһангированы (тәхәллүсе ГөлҖиһан) да шундыйлар исемлегенә кертер идем. Аның Төркиядәге эшчәнлеге, җир тетрәгән урыннарда яшәүчеләргә ничек ярдәм итүе турында Казанда очрашып сөйләштек.

Татар китабы йорты. Бу бина әдәби-мәдәни чаралар үткәрелә торган үзәккә әйләнде дисәм, бер дә ялгыш булмас. Кайчан барсам да Татар китабы йорты музыкантлар, артистлар, зыялылар, язучылар, энтузиастлар белән кайнап тора! Һәр кеше нидер эшли: чыгыш ясый, уйный, яза, иҗат итә. Иҗат мохитенә эләккәндәй буласың. Монда күңелле, монда рәхәт!

Чувашиянең Тукай авылы мәктәбе директоры Наил Зарипов «Интертат» хәбәрчесенә яшьләрне бүген дә сакланып килгән димләп кавыштыру традициясе турында сөйләде.

«Казан утлары» журналы редакциясе китапханәсендә чыккан «Мәхәббәттән татлы җимеш» дип исемләнгән китап авторы, Уфа шәһәрендә яшәп иҗат итүче Дилә Мөхәррәм-Хәйретдинова үзенең мисалында Башкортстанда татар кешесенең милли җанлы булып калуы һәм язмышында роль уйнаган хәлиткеч вакыйгалар турында фикерләре белән уртаклашты.

Былтыр балалар өчен татар телендә «САФ» радиосы эшли башлады. Радиода тәүлек буена балалар өчен татарча җырлар, татар классик музыкасы, шигырьләр, әкиятләр, әдәби әсәрләр, татарча радиоспектакльләр, кызыклы яңа тапшырулар[MOU3] тыңлап була. Бүгенге көндә радионы финанслау мәсьәләсе көн кадагында.

«Татмедиа» бинасы янында «Сөембикә» журналының «Тышлыкта – кызлар елмая» күргәзмәсе ачылышы булды. Узган гасырның 70-80нче елларында «Азат хатын» журналының беренче тышлыгын бизәгән ханымнар белән очрашу беркемне дә битараф калдырмады.

Гөлнара Сабирова – «Ватаным Татарстан» газетасы тарихында беренче хатын-кыз баш мөхәррир. Ул соңгы вакыйгалар басма матбугатның ролен күрсәтүенә ышана. Баш мөхәррир бүгенге журналистика турында: «Иртән булган яңалык инде ул көндез беркемгә дә кызыклы түгел», – дип белдерде.

31 июльдә Алтай краенда юл-транспорт һәлакәтендә һәлак булган филология фәннәре докторы, профессор Ләйсән Абдулхакова белән бүген Казан федераль университетының Физика институты бинасында хушлаштылар. Ул – Казан университетының филология факультетының элеккеге деканы, профессор Диләрә Тумашеваның кызы.

Мәктәп балаларына 27 ел буе журналистикага адым ясарга этәргеч биреп торган «Алтын каләм» бәйгесе быел үткәрелми калды. Бу хәбәр журналистларны борчуга салды. «Интертат» бәйгенең оештырылмый калу сәбәпләрен ачыклады.

​​​​​​​31 июльдә Алтай краенда юл-транспорт һәлакәтендә филология фәннәре докторы, профессор Ләйсән Абдулхакова фаҗигале һәлак булды. Ул – Казан университетының филология факультетының элеккеге деканы, профессор Диләрә Тумашеваның кызы, икътисад факультетының элеккеге доценты Айдар Тумашевның бертуган апасы.

Пенза өлкәсендә 12 мәчетле, 10 мең татар яши торган Урта Әләзән авылы бар. Аны күпләр ишетеп булса да беләдер. «Интертат» хәбәрчесе Урта Әләзән авылы белән танышып кайтты.

Татар халкы шулкадәр чәчелгән икәнен төбәкләргә баргач ныграк та аңлыйсың. «Интертат» хәбәрчесе Әстерханның Идел буенда урнашкан, хәзерге вакытта 32 милләт вәкиле дустанә булып яшәүче борынгы татар авылы Кангада булып кайтты.

Габдулла Тукай әдәби музеенда шагыйрә, эссеист, тәрҗемәче, Төркиядәге Эрджиэс университетының рус әдәбияты укытучысы Лилия Газизова (Жанти) катнашында «Габдулла Тукай, татар һәм төрки телле әдәбиятчылар әсәрләрен тәрҗемә итүнең актуаль проблемалары һәм перспективалары» дигән түгәрәк өстәл булды.

Казанда татар телен өйрәнү һәм татар мәдәниятен үстерүгә багышланган «Үз телем» бәйгесенә нәтиҗәләр ясалды. Барлыгы 8 җиңүчене билгеләделәр. Аларга 2 миллион күләмендә грант тапшырылды. «Интертат» җиңүчеләр белән элемтәгә чыгып, алар гамәлгә ашырачак проектлар турында сөйләште.

Рәмзия Галимова июнь аенда татар һәм рус «Идел» журналларына баш мөхәррир итеп билгеләнде. «Интертат» сайтының «ВКонтакте» төркемендә туры эфирда уза торган «Әйтер сүз» рубрикасында баш мөхәррир белән туры эфирда әңгәмәнең кайбер өлешен сезгә дә тәкъдим итәбез.

«Татар журналисты» сәхифәсендә татар матбугаты тарихында үз эзен калдырган журналистлар белән таныштыруны дәвам итәбез. Чираттагы героебыз: интернетта беренче булып рәсми рәвештә эшли башлаган татар матбугат чарасын – «Интертат» Республика электрон газетасын озак еллар җитәкләгән Әлфия Туфан кызы Миңнуллина.