Социаль челтәрләрнең берсендә мобилизацияләнгән егетнең иптәшләре алдында «Бер егет гармун сайлый» җырын биеп җырлаган видеосы таралган иде. Бу егетнең Башкортстанның Дүртөйле районыннан Илнар Гадиев икәнен ачыкладык.

Уңайлыклар тудырылса, бәлки, халык кабат дачаларга тартылыр иде, ди бакчачылар.

«Интертат» махсус хәрби операциядә һәлак булган Иске Пенәгәр егетенең якыннары белән сөйләште.

Украинадагы хәрби операция барышында Татарстаннан тагын бер офицер Арча районы Сарай-Чокырча авылы егете - 39 яшьлек Айрат Галәветдинов һәлак булды.

Суд РФ Дәүләт Думасы депутаты Айрат Хәйруллин һәлак булган фаҗигагә бәйле җинаять эшенә нокта куйды. Гаепләнүче – вертолет пилоты. Депутатның туганнарыннан гафу үтенү, җимерелгән вертолет бәясен түләү, суд карары турында – «Татар-информ» репортажында.

Балтач районы халкы, бердәм булып, дәррәү кубып, мобилизацияләнгән кешеләргә ярдәм күрсәтә – йокы капчыклары тегәләр, дару, кием-салым, башка кирәк-яраклар җыялар. «Интертат» бу эшне башлап җибәрүчеләр белән сөйләште.

«Интертат» «Казан Экспо»га мобилизацияләнгән егетләрне күрергә килгән туганнары белән аралашып кайтты.

Арча районы Иске Иябаш, Әзәк авылларында «Сәер кешеләр нәрсәдер сибеп йөри», – дигән хәбәр таралган иде. Билгесез кешеләр бакчаларда нәрсәдер сибеп йөргән, кеше күренүгә – качканнар. Бу күренеш авыл халкының йөрәгенә шом салган. Хәзер инде аларның кем булуы ачыкланган.

Forbes журналының рус версиясе хәбәр иткәнчә, өлешчә мобилизация игълан ителгәннән соң, Россиядән 600-700 мең кеше чит илләргә күченеп киткән. Бигрәк тә Казахстан, Төркия, Грузия, Үзбәкстан, Кыргызстанга халык нык агыла. Өлешчә мобилизация башлангач китүчеләр һәм күп еллар чит илләрдә яшәүчеләр белән сөйләштек.

Омск өлкәсе мөфтиенең Төньяк районнар буенча урынбасары, Тәвриз (Тевриз) районының баш имамы Руслан хәзрәт Вахитов махсус хәрби операциядә һәлак булган. «Интертат» аның якыннары белән сөйләште.

«Интертат» өлешчә мобилизациягә кагылышлы сораулары булган кешеләр өчен «кайнар элемтә» ачкан иде. Икенче өлеш сорауларга юристлар ассоциациясе әгъзасы, Yalilov & Partners юридик фирмасы партнеры юристы Гөлнара Беглова белән берлектә җаваплар тәкъдим итәбез.

Кечкенәдән әни, дәү әниләребезнең: «Өстәл сөрткәндә чүп калдырма, ирең шадра була», «Бусагада утырма, үсмисең», «Барыр җиреңә дип өйдән чыккач, кире кермә – юлың уңмый» һәм башка шундый сүзләрен тыңлап, шуңа ышанып үстек. Бүген исә кешеләр нәрсәгә генә ышанмый да, ни генә кыланып карамый. «Интертат» гаҗәпкә калдырдай ырым-шырымнарны барлады.

Мөслимнән мобилизацияләнүчеләргә ярдәм итү өчен, эшмәкәр Илгиз Исламов районның хәйрия фондына 3 млн сум акча күчергән. Шул рәвешле, хәрби бурычын үтәргә киткән һәр мөслимлегә 50 мең сум күләмендә акча биреләчәк. Башка эшмәкәрләр ярдәме белән, кирәк-яраклар тутырылган рюкзаклар да тапшырылачак. «Интертат» бу идеянең инициаторлары белән сөйләште.

Психиатрия клиникаларының ябык ишекләре артында бүген дә көч куллану бар. Бу физик яктан гына түгел, ә психологик яктан да булырга мөмкин. Мондый диагнозы булган кешеләргә үз сүзләренең дөреслегенә башкаларны ышандыру мөмкин түгел диярлек. «Афиша Daily» сайты шундый очракка тарыган кешеләр тарихын җыйган. «Интертат» аларны тәрҗемәдә бирә.

Башкортстанның Октябрьск шәһәреннән җырчы Радик Рахматуллинның өлешчә мобилизациядә җырлаган видеосы социаль челтәрләрдә таралды. Ул солдатлар өчен үзенең «Аккошлар» дигән җырын башкарган. «Интертат» шушы видеодагы геройны эзләп табып сөйләште.

Казан янындагы полигонда мобилизацияләнүчеләр өчен өйрәнүләр дәвам итә. Алар утлы корал тавышына ияләнгән инде. Мондый мохиттә беренче тапкыр булгач, колак бу тавышларны кабул итәргә теләмәде, пулемет тавышыннан тонды. «Интертат» хәбәрчесе полигонда өйрәнүләрне карап кайтты.

Умыртка баганасында компрессион сынуның михнәтләрен үз башыннан кичкәннәр генә беләдер. Танышларымнан кыенлыклары айларга сузылуын, утырып булмау, башка газаплар турында ишеткән бар. Осиноводан 43 яшьлек Рөстәм, өлешчә мобилизацияләнүчеләр исемлегенә эләгеп, «Казан Экспо»га җибәрелгән, дип хәбәр иттеләр «Интертат» ка.

Ижауда булган атыш фаҗигасе соңгы арада дөнья хәлләре белән тиз онытылды. Һәркемнең үз кайгысы, дигәндәй. Әмма бу кара көн каннары белән түләгән балаларның ата-аналарын мәңге тынычлыкта калдырмас кебек. «Интертат» Ижаудагы атышта һәлак булган 9 класс укучысы Владиславның әнисе Ольга Кириллова белән сөйләште.

«Интертат» сайты Теләчедән мобилизацияләнгән бик тә хөр күнелле, җор телле җырчы Илсур Шәйдуллин белән элемтәгә керде. Илсур иҗаты һәм мобилизацияләнүчеләрнең яшәү рәвеше белән таныштырды.

«Менә бу кешегә ярдәм итә алмассыз микән, ул авыру баласы белән кая барып бәрелергә дә белми», – дип яздылар миңа социаль челтәрдә һәм Лилия Мәхмүтованың телефон номерын бирделәр. Адашым белән шулай танышып киттек.

Яңгырлар яудымы – урманда берәмтекләп гөмбәләр күренә башлый. Быел Татарстанда урманнар гөмбәгә мул булды, ди гөмбәчеләр. Әле хәзер дә алар гөмбәгә йөреп торалар. «Интертат» шуларның берсе – гөмбәче Гүзәлия Галимуллина белән гөмбә күп үсә торган урыннар, ялган гөмбә белән чын гөмбәне аеру һәм гөмбәне эшкәртү турында сөйләште.

Кайбыч районыннан өлешчә мобилизациягә эләккән ир-атларны озатканда, бер авыл турында сүз чыкты. Башка авыллар белән чагыштырганда, ул авылга повесткалар күбрәк килгән, район кысаларында, әлбәттә. «Интертат» ни өчен бу авылдан егетләр күбрәк китә икәнен ачыклады.

4 бала әтисе, мөселман кешесе, «Ерткычларны читлеккә ябу максаты белән, мин дә махсус операциягә китәм», – дип, халыкка мөрәҗәгать белән чыккан. 4 бала атасын бу адымга барырга нәрсә этәргән? Шушы сорауга җавап табу өчен, «Интертат» шушы видеодагы геройны – Әмир Морзахановны эзләп табып сөйләште.

«Интертат» өлешчә мобилизация турында сораулары булган кешеләргә мәгълүмати ярдәм күрсәтү йөзеннән хезмәт ачты. Без ватсап номерына һәм электрон почтага килгән сорауларны барлап, Yalilov & Partners юридик фирмасы партнеры юристы Гөлнара Беглова белән берлектә җаваплар әзерләдек.

2022 елның 1 ноябрендә гражданнарны хәрби хезмәткә чакыру башлана. Аның нинди үзенчәлекләре бар? Федераль законнарга чакырылыш мәсьәләләренә кагылышлы нинди үзгәрешләр кертелгән? «Татар-информ»ның шушы һәм башка сорауларына Татарстан Республикасы хәрби комиссары, генерал-майор Сергей Погодин җавап бирде.

26 сентябрь Ижау, бөтен ил өчен кара көн булды. «Йомык һәм гел кара кием кия иде», — ди 88нче мәктәптә атыш оештырган Артем Казанцевның күршеләре. Классташлары аны гадәти укучы буларак искә ала... Аның үтерүче булачагын күз алдына да китерә алмаганнар. Мондый хәл кабатланмасын өчен нишләргә? «Интертат» бу хакта җәмәгать эшлеклеләре белән сөйләште.