Хәтерләсәгез, җанисәп анкетасында бәдрәф турында да сораулар бар иде. «Интертат» хәбәрчесе торакта яшәү уңайлыклары буенча төбәкләр рейтингы төзеде.

Бөтендөнья татар конгрессында Милли шураның бюро утырышы булды. Түгәрәк өстәл артында бер төркем татар зыялылары көнүзәк мәсьәләләр – җанисәп нәтиҗәләре, халык санын алуның киләчәккә максат-бурычлары турында фикер алышты. «Интертат» утырыштан репортаж тәкъдим итә.

«Интертат» 2021 елда узган җанисәп материалларын анализлап, татарлар иң күп юкка чыккан төбәкләрне барлады. Саннар – уйларга сәләтле кешене уйландыра торган.

Монголия президенты Ухнаагийн Хурэлсух нәкъ Яңа ел алдыннан Монгол империясе башкаласы Каракорумны төзекләндерү турында указны имзалавын игълан итте. Бу нәрсә аңлата? Алтын Урда мирасына моның нинди катнашы бар? «Интертат» белгечләр фикерен барлый.

Журналист һәм җәмәгать эшлеклесе Римзил Вәлиев җанисәп йомгаклары буенча уй-фикерләре белән бүлешә.

Күптән түгел «Татар-информ»ның Ютуб каналында Эльмира Сөләйманова белән күренекле журналист, җәмәгать эшлеклесе Римзил Вәлиевның дуэты чыкты. Аны бер атна эчендә 6 меңнән артык кеше карады. Римзил абый белән дуэт турында сөйләшә башлап, сәяси темаларга кереп киттек.

2022 ел тарих битләренә кереп калырлык вакыйгаларга аеруча бай булды. «Интертат» илебез һәм республикабыз халкы өчен елның иң истәлекле вакыйгаларын барлый.

Башкортстан хакимияте Чишмә районында Евразиянең күчмә халыклар цивилизациясе музее төзергә ниятли. Тарихчылар моңа каршы, чөнки биредә Алтын Урда чорына караган татар археология һәйкәлләре саклана. «Интертат» бу каршылыклы теманы өйрәнде.

Бүген Татарстан Республикасы Дәүләт Советы утырышында Татарстан Президенты атамасын «Рәис» дип үзгәртергә тәкъдим ителде. «Татарстан Рәисе» атамасы яңа сайланган затка гына кулланылачак. «Интертат» яңа атамага карата фикерләрне белеште.

Бүген Татарстан Дәүләт Советы депутаты Римма Ратникова депутатларга Татарстан Президенты атамасының яңа вариантларын уйларга тәкъдим итте. «Интертат» җәмәгатьчелектән төрле фикерләр, тәкъдимнәр туплады.

14-16 декабрьдә Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институтында VII Халыкара Алтын Урда форумы булды. Форумның пленар утырышында Тарих институтының фәнни хезмәткәре, тарих фәннәре докторы Искәндәр Измайлов Алтын Урданың өч гасырга якын яшәү серен аңлатты.

Казан ханлыгы чорының безгә билгеле булган татар шәхесләре бик сирәк. Алар арасында Казанны яулаучыларга зур каршылык күрсәткән атлы гаскәр башлыгы Япанча би дә бар. Һәвәскәр тарихчы Фәргать Әхмәтшин Япанчага стела куярга тәкъдим итә. «Интертат» Япанча хакында мәгълүмат туплады.

Бүген татар җәмәгатьчелеге шагыйрь, популяр җырлар авторы Мансур Шиһапов белән хушлашты. Карлы-буранлы иртә булуына карамастан, Зур Концертлар залына иҗатташы белән хушлашырга театр артистлары, язучылар һәм башка күренекле шәхесләр күп килде. «Интертат» хушлашу мәрасименнән репортаж тәкъдим итә.

Электрик, эретеп ябыштыручы, дизайнер, флорист кебек һөнәр ияләре берләшеп, Чиләбедә «Башмагым» татар халык театры оештырып җибәргәннәр. «Интертат» хәбәрчесе һәвәскәр театраллар очрашып, театр тормышы, Чиләбе татарларының көнкүреше турында сөйләште.

9 ноябрьдә Татарстанның фәнни җәмәгатьчелеге күренекле татар галиме Гали Даутовны соңгы юлга озатты. Аңа 91 яшь иде. «Интертат» түбән температуралы плазма мәктәбенә нигез салган физик турында истәлекләр туплады.

Татарстанның хәрби комиссары Сергей Погодин вакытлыча хәрби хезмәткә алынучыларның махсус хәрби операциягә эләкмәячәген ышандырды.

Хәбәрчебез татар язучылары белән Оренбургта булып кайтты. Безгә Җәүдәт Фәйзи, Дәрдемәнд кебек шәхесләрне биргән Оренбургтан, Муса Җәлилнең туган авылы Мостафадан репортаж тәкъдим итәбез.

Бу көннәрдә «Интертат» хәбәрчесе Төньяк поляр түгәрәге артында урнашкан иң эре шәһәр – Мурманскида булып, милләттәшләр, Төньяк флотта хезмәт итүче Татарстан егетләре белән очрашып кайтты. Ул сәфәрдә күргәннәрен язды.

Тинчурин театры артисткасы, кино актрисасы, әдәби-музыкаль чаралар алып баручысы, Казан театр училищесы мөгаллиме, зур талант иясе Резедә Сәләхова «Интертат» хәбәрчесе Рифат Каюмовка интервью бирде. Әлеге материалда сез Резедәнең шәхси тормышы, иҗаты һәм дөньяга карашы белән таныша аласыз.

Бу көннәрдә тарихчы Равил Ибраһимовның «Россиянең алтын запасы сере, яки «Казан» Колчак алтыны тарихы» китабы дөнья күрде. Автор, тарихи документларга таянып, Гражданнар сугышында Казан банкыннан алтын югалу вакыйгаларын торгыза.

1979-2010 елларда Башкортстанның татар районнарында башкортлар файдасына татарлар саны шаккаткыч кимегән. Төгәл саннар Татар энциклопедиясе һәм төбәкне өйрәнү институты оештырган конференциядә мәгълүм булды.

Бүген – Халыкара укытучылар көне. Күпләр үз укытучыларын котлый, рәхмәт сүзләре әйтә. «Интертат» бәйрәм көнне укытучыларның үзләренә сүз биреп, аларның үз хезмәтләренә карата фикерләрен туплады.

«Интертат» хәбәрчесе кайсы оешмаларда нинди һөнәр ияләре мобилизация вакытында хәрби хезмәттән азат ителүе темасын өйрәнде.

Бүген Россия Президенты Владимир Путин Россиягә яңа төбәкләрне кушу турындагы килешүләргә кул куйды. «Интертат» Путин чыгышыннан иң мөһим урыннарны китерә.

1 октябрьдә татар халкын яклаган, 90нчы елларда татарның үзаңы үсүенә зур йогынты ясаган күренекле галим, язучы, Анна Ахматованың улы Лев Гумилевның тууына 110 ел була. Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты директоры урынбасары Марат Гыйбатдинов белән галимнең татарлар өчен тарихи роле турында сөйләштек.

Бу көннәрдә һәр районнан мобилизациягә эләккән ир-егетләрне әзерлек пунктына озаталар. «Интертат» хәбәрчесе Лаешта булып, егетләрнең үзләре, якыннары белән аралашып кайтты.

Иранда 16 сентябрьдән бирле протестлар бара. Мөселман илендә хатын-кызлар демонстратив рәвештә хиҗабларын яндыра, чәчләрен кисә, халык урамга чыга. «Интертат» хәбәрчесе Иранга күзәтү ясый.

13 сентябрь төнендә Таулы Карабахта Әрмәнстан белән Азәрбайҗан арасында атыш башланды. Авыр артиллериядән утка тоту, пилотсыз очкычлар һөҗүмнәреннән соң, Әрмәнстан җирендәге торак пунктларга да һөҗүм булды. Дипломатик сөйләшүләрдән соң, кораллы атыш туктатылды. «Интертат» хәбәрчесе Карабахтагы конфликтка күзәтү ясый.

«Сәләт» лагерына нигез салган, рус халык әкиятләрендә татар тарихын күреп алган, компьютер программалары төзү буенча халыкара олимпиада призерлары әзерләгән педагог, математик Равил Һади шушы көннәрдә вафат булды. «Интертат» аның кызыклы фикерләрен туплады.

«Сәхих әл-Бохари» җыентыгы тирәсендә чыккан җәнҗал Россиядә дини китапларны тикшерү системасын булдыру мәсьәләсен күтәрде. Күренекле дин әһелләре бу тема буенча тәкъдимнәрен «Интертат» аша җәмәгатьчелеккә җиткерә.