Белоруссия дигәч, күз алдына, беренче булып, Советлар Союзы заманыннан сакланып калган «Сыйфат билгесе» һәм Бөек Ватан сугышының иң фаҗигале вакыйгалары килә. «Интертат» хәбәрчесе Белоруссиядә күргәннәре белән бүлешә.

«Ул авылның, – һич онытмыйм, – һәр ягы урман иде, ул болын, яшел үләннәр хәтфәдән юрган иде», – дип яза бөек Тукай «Шүрәле» поэмасында. Сүз шагыйрьнең туган ягы – Арча районы Кырлай авылы турында. Кырлай Тукай заманыннан соң үзгәргәнме, музейда нинди яңалыклар көтелә? «Интертат» хәбәрчесе Кырлайда кунакта булып кайтты.

Габдулла Тукайның замандашы – журналист, нәшир, җырчы һәм әдәби әсәрләр авторы Камил Мотыйгый тууына 140 ел. Габдулла Тукай әдәби музеенда аңа багышланган искә алу кичәсе узды. Камил Мотыйгый – бөек Тукаебызның остазы һәм укытучысы. «Интертат» Камил Мотыйгый турында кызыклы фактлар тәкъдим итә.

«Интертат» электрон газетасы «Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итә. Чираттагы әңгәмәдәшебез – «Көмеш кыңгырау» балалар һәм яшүсмерләр газетасының беренче мөхәррире Нәсимә Садыйк.

Шиһабетдин Мәрҗани хәзер яшәсә, социаль челтәрләрдә нинди фото белән пост куяр иде? Ә Батырша? «Интертат» тарихта эз калдырган шәхесләрнең исемлеген җыйды һәм фотоларын төсле итеп үзгәртте.

Татарстан һәм алман галимнәре Германиянең Вюнсдорф шәһәрендәге Беренче бөтендөнья сугышы әсирләренең мөселман татар зиратын тулысынча реконструкцияләргә җыена. Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты директоры урынбасары, педагогия фәннәре кандидаты Марат Гыйбатдинов «Интертат»ка шул хакта сөйләде.

Башкортстанның Бәләбәй шәһәрендә милли рухлы чын татар гимназиясе бар. «Интертат» хәбәрчесе гимназиядә күргәннәре белән уртаклаша.

«Интертат» электрон газетасы «Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итә. Чираттагы герой – «Татарстан яшьләре» газетасында кыю язмалары, үткен фикерләре белән танылган журналист Әлфия Самат.

«Интертат» электрон газетасы «Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итә. Чираттагы кунагыбыз – «Ялкын» журналында 30 елдан артык хезмәт куйган, яшьләр белән бер дулкында булган Эльмира апа Закирова.

Мәрьям Солтанова-Акчурина исемендәге зыялылар клубы җитәкчесе Нәфисә Акчурина, дастаннар елы уңаеннан, «Идегәй»не укый башлаулары хакында фикерләрен җиткергән иде. Бу юлы ул «Идегәй» эчтәлегендә бүгенге тарихыбызга параллельлар турында яза.

Сарман районы Иске Кәшер авылы янында биек тау бар. Ерак юлга, яу кырына чыгып киткән кешеләр шул таудагы кыяга үзләренең исемнәрен язып калдыра торган булган. Анда җәлилче Зиннәт Хәсәнов исеме дә язылган, диләр. «Җәлилчеләр җире» проекты Зиннәт Хәсәнов авылы Иске Кәшердә булып кайтты.

«Интертат» хәбәрчесе Түбән Новгород өлкәсе Сафаҗәй авылында күргәннәре белән бүлешә.

Казанның Мәрҗани мәчетендә Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Эмиль Җәләлетдинов белән хушлаштылар. Хатыны Венера ханым ковидтан китеп барды, кызы Диана рактан вафат булган иде. Җырчы белән соңгы арада аралашучы булганмы? «Интертат» хәбәрчесе артистны соңгы юлга озату мәрасименнән репортаж тәкъдим итә.

«Интертат» электрон газетасы «Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итә. Кунагыбыз – 26 ел буена «Ватаным Татарстан» газетасында социаль мәсьәләләрне укучыларга җиткергән, проблемаларны хәл иткән журналист Люция Фаршатова.

«Интертат» электрон газетасы «Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыра башлый. Беренче кунак – милли журналистикага ярты гасыр гомерен багышлаган, Салаваттан дәүләт телевидениесендә беренче интервью алган журналист – Риман Гыйлемханов.

Бу көннәрдә татар җәмәгатьчелегендә, Россия Фәннәр академиясе Себер татарлары диалектын татар әдәби теленнән аерырга, татарларны бүлгәләргә җыена, дигән фикер таралды. «Интертат» әлеге мәсьәләнең чишмә башын өйрәнде.

Тукайның «Туган тел» шигыренә һәйкәл бәйгесенә нәтиҗә ясалды. Әлегә бер проект та уңышлы дип табылмады, бәйге дәвам итә. Шагыйрә Нәҗибә Сафина шул уңайдан фикерләре белән уртаклаша.

Казанда 4нче ел рәттән 14-18 яшьлек кызлар өчен республикакүләм «Асылташ» бәйгесе үтте. Бәйгене башыннан азагына кадәр күзәткән «Интертат» хәбәрчесе фикерләре белән уртаклаша.

Исхак Фәйзуллин Тәтеш районы Әтрәч авылында туган. Буш вакытында шигырьләр яза, гармунда уйнап, көйләр иҗат итә. Аның шигырьләрен район гәҗитләрендә көтеп алалар, ә шәхси аккаунтында 900гә якын язылучысы бар. Аның сүзләренчә, дөнья мәшәкатьләренә бәйле, иҗатны кичектереп торырга туры килгән. Ә хәзер – моның өчен иң уңайлы вакыт, ди ул.

Мәрьям Солтанова-Акчурина исемендәге зыялылар клубы җитәкчесе Нәфисә Акчурина, дастаннар елы уңаеннан, фикерләре белән уртаклаша.

Россия мөселманнары Дини җыены башлыгы, Мәскәү шәһәре мөселманнары Диния нәзарәте һәм «Мәскәү мөфтияте» Үзәк төбәге рәисе, Чувашия Республикасы мөфтие Әлбир хәзрәт Крганов Татарстан журналистлары белән очрашуда Мәскәүдәге татарларның язмышы, җанисәп һәм шәһәрдә төзеләчәк мәчет турында сөйләде.

Башкортстанга – җәлилчеләрнең кече ватаннарына баргач, Чишмә районына керми булдыра алмадык. Түбән Хәҗәт авылында туган Рәхим Саттарны «уникенче җәлилче» дип атыйлар. «Интертат» каһарманның туган ягында ничек зурлаганнарын күреп кайтты.

Мәрьям Солтанова Акчурина исемендәге зыялылар клубы җитәкчесе дастаннар елы уңаеннан фикерләре белән уртаклаша.

Бөтендөнья татар конгрессының Милли шура әгъзасы, Төмән өлкәсе вәкиле Ринат Насыйров 2021 елда узган җанисәпкә карата үзенең фикерен белдерде.

«Җәлилчеләр җире» проектының чираттагы герое – Фоат Булатов. Ул Стәрлетамак өязе Мәләвез авылында туган. Өч елдан соң Булатовлар гаиләсе Оренбургка күченә. Шул вакытта ук ул Муса Җәлил белән таныша – алар якында гына яши, ә еллар узгач, үлем җәзасы көтеп, бер камерада утыра... Бүген Фоат Булатов исемен кече ватанында табып булмый.

«Интертат» хәбәрчесе 2021 елгы җанисәп нәтиҗәләре буенча тарих фәннәре кандидаты, җәмәгать эшлеклесе Тәэминә Биктимерованың фикерләрен белеште.

Санкт-Петербург һәм Россиянең төньяк-көнбатыш төбәге мөселманнары Диния нәзарәте рәисе, мөфти Равил хәзрәт Панчеев Санкт-Петербургтагы җирле татарларның нинди булуы, ни сәбәпле аларның югалып калуы, телне һәм гореф-гадәтләрне ничек саклап калып булуы турында фикерләре белән уртаклашты.

12 гыйнварда Ижау шәһәренә Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары, Бөтендөнья татар конгрессының Милли шура рәисе Васил Шәйхразыев җитәкчелегендә Идел буе Федераль округы татар иҗтимагый оешмалары җитәкчеләре, Татарстан Язучылар берлеге рәисе Ркаил Зәйдулла, язучылар Факил Сафин, Рафис Корбан​ килде.​

2020 елгы җанисәп нәтиҗәләре буенча, татарлар 600 меңгә диярлек кимегән. «Мәдәни җомга» газетасы баш мөхәррире, язучы, Габдулла Тукай премиясе иясе Вахит Имамов җанисәпкә анализ ясады. Тулы мәкаләне «Мәдәни җомга» газетасыннан укый аласыз, «Интертат» шул мәкаләдәге кайбер фикерләрне тәкъдим итә.

Оренбург өлкәсе Яфар авылында яшәүче укытучы Гөлсем Әсәева Муса Җәлилнең «Соңгы үпкә» шигырендә васыять булырлык шигырь юлларын игътибарга алган. Шуннан бер хыял белән янып китә - каһарман шагыйрьнең әнисе кабереннән Муса Җәлил җирләнгән урынга туфрак илтеп салу һәм Германиядән туфракны Мостафа авылына алып кайту. «Интертат» укытучы белән сөйләште.