Эштә илледән узган ир-атлар үзләрен сәер яки агрессив тота башларга мөмкин. Коллегалары «климаксы башланган ахры» дип әйткәнен ишеткәнем бар. Ир-атның тотышы «климакс» белән бәйлеме? Олыгаю үзен тагын ничек сиздерә? «Интертат» шул хакта табиблар белән сөйләште.

Бу хикәяне миңа яше кырыкка җиткән хатын сөйләде. Аның тормышта иң зур кайгысы – балалары булмау. Ул «Интертат»ка тормышта гаделлек булмавына рәнҗегәнен әйтте һәм үзенең язмышы белән уртаклашты.

Әлеге язма төркемдәшем Айзилә Шәймөхәммәтова бабасы турында сөйләгәннән соң туды. Ул «Интертат»ка якын кешесенең авыр язмышы турында сөйләргә ризалашты. Бабасы озак вакыт яман шеш авыруы белән интеккән. Ә соңрак бөтенләй хәтереннән мәхрүм калган.

Табиб һөнәре – бик җаваплы һәм авыр хезмәт. Аларга төнлә дә пациентларының өйләренә барырга туры килә. Әмма ишек артында аларны кем көткәнен белми. Табибларны хөрмәт иткән кешеләрдән тыш, аларга начар мөгамәләдә булучылар да шактый. «Интертат» шундый мөнәсәбәткә юлыккан табиблар белән сөйләште.

Бар бит әле әбиләр, «ә» дигәнче, алар сиңа 10 минут эчендә үзенең биографиясен сөйләп бирә. Менә миңа җәйнең соңгы көнендә шундый әби очрады.

«Балачакта мине көчләгәннәре турында әнигә үсеп җиткәч кенә сөйләдем. Ул вакытта миңа 14 яшь иде. Бу хәл 6 ел элек булса да, ул бүген дә миңа тынычлап яшәргә бирми. Вакыйганы күпме онытырга теләп, искә алмаска тырыштым. Тик, еллар үткән саен, ул күңелемдә авыр йөккә әйләнде», – дип сөйләде «Интертат»ка танышым.

Халыкта «кияү туй алдыннан кәләшнең күлмәген күрергә тиеш түгел» дигән әйтем йөри. Бу әйтемгә бүген дә ышанучылар юк түгелдер. Иремнең дә туй күлмәген күрәсе килмәгән иде, тик мин аны мәҗбүр иттем. Хәерлегә булсын.

Таза кешедә дә, ябык кешедә дә корсак зур булып, алга чыгып торырга мөмкин. Кешенең корсагы ни сәбәпле үсә? «Интертат» укучысының соравын табибларга юлладык.

Ветрянка белән авырганда, күпләр үзләрен балачакта яшелсуга (зелёнка) буялганын хәтерлидер. Җил чәчәге олы яшьтә дә иярә, бу очракта ул төрле өзлегүләр белән куркыныч тудыра. Шул сәбәпле, кайберәүләр балаларын бәләкәй чакта ук бу чир белән авырттырып калу яклы – чөнки җил чәчәге белән кеше бер генә тапкыр авырый. Табиблар болай эшләмәскә киңәш итә.

Дус кызым белән балачак хатирәләрен искә төшереп утырган идек. Минеке белән аныкы шактый аерыла. Туган авылы халкының гаепләвеннән куркып, язмада исемен күрсәтмәскә сорады.

Халит Шәфигуллинны мин бик тырыш бакчачы һәм оста куллы кеше буларак беләм. Авыл халкы: «Ул бакчасын бик чиста тота, бизәп тора, ә өе музей кебек», – дип сөйли. Аның хуҗалыгына укучыларыбыз белән бергә күз салыйк әле.

Минем танышым - элек СССРга кергән дәүләтләрнең берсеннән. Ул үзенең ачы язмышы белән уртаклашты. Аның безнең белән киноларга барганы, кич утырырга чыкканы булмады. «Әти белсә, үтерә», – дип, өенә кайтып китә иде. Бу язманы халыкка җиткергәндә, исемен язмаска кушты. Ник икәнен үзегез аңларсыз - «Интертат»ка аның язмышы хакында язарга булдым.

Балагыз гел авыз аша гына суласа, кайбер хәрефләрне әйтә алмаса, мультфильмнарны акыртып караса, анда аденоидларның ялкынсынуы булырга мөмкин. Нәрсә ул аденоидлар һәм аларны алдырырга кирәкме?

Мунчаның тәмен белеп, анда озак утырган кешегә кызыгам. Нигә алар шул эсседә сәгатьләр буе ләүкәдә утыра ала, ә минем хәлем китә?

Кияүдән кайткан хатын-кызларга халык гаепләп карарга мөмкин. «Кешедән яхшы түгел», «Кеше нәрсә әйтер?» дип уйлап, кайбер хатын-кызлар үз ире тарафыннан җәберләнеп яши. Гаиләдә туктаусыз сүз куерту, кул күтәрү, кычкырышулар булса да, хатын-кыз түзә һәм башкаларга бу хакта белдермәскә тырыша.

Инглиз теленнән кергән сүзләрне яшьләр актив куллана башлады. Сленглар безнең татар телебезгә үтеп кереп, әдәбиятыбызга тәэсир итәрме?

Йокыга китә алмый азаплансаң, дарулар эчәргә ашыкма. Интернетны ачып, АСМР дигән сүз белән видео тап һәм шуны кара. Иң мөһиме, телефоның битеңә килеп төшмәсен, чөнки АСМР чыннан да йоклатырга мөмкин. Аны «өлкәннәр өчен бишек җыры» дип атыйлар. Аның тәэсир итү механизмы нәрсәдән гыйбарәт соң?

«Мин монда, кызым», – ди тавыш. Тәнзилә, аңына килгән сыман, әтисенең күптән вафат булганын исенә төшерде.

Минем бер таныш апаны акчага утыртканнар. Ул турыда «Интертат»ка язарга рөхсәт бирсә дә, исемен алмаштырырга сорады. Шуңа күрә Алия дип калдырыйк.

Йолдызның тумыштан күзе начар күрә. Аларның гаиләсе күз авыруы белән җәфалана. Шулай да аңа, дөнья чемпионы булыр өчен, бернинди киртәләр дә юк. Чын уңышның сере нәрсәдә соң?

Җәй уртасында умартачылар бал аерту белән мәшгуль. Илдәге вәзгыять умартачылык эшчәнлегенә тәэсир ясадымы? Бал бәяләре күпмегә арткан? Моны ачыклар өчен «Интертат» хәбәрчесе Тәтеш районында яшәүче Равил Заһидуллинның умарталыгына барып кайтты.

Әлмәтнең «Сәламәтлек» паркында 13 яшьлек Алан Үтәшевның аягына тимер койма төшә. Малайның әнисе әйтүенчә, шул көннән соң Аланның тормышы сызып аткандай була. Ул хәзер гел дарулар гына эчә, гаилә репититор, табибларга йөреп, күп акча сарыф иткән. Ә Аланның бу хәленә төшүенә җаваплы кешеләр баланың әнисен гаепли һәм койманы да төзәтергә теләми.

Өченче тапкыр йөккә узу Зифага җиңел булмады. Тәмам ябыгып, хәлсезләнеп бетте. Күз аслары кара янып, иреннәре ярылды, чәчләре коелды. Организм һәр бала тапкан саен туза диләр бит.

Бала табу вакыты җитте. Озак вакыт җәфаланганнан соң, Алсу бөтенләй хәлдән тайды. Көчәнергә хәле дә, теләге дә калмады. Акушерка моны аңлап, Алсуның битенә гөрселдәтеп сукты. Әле бер ягына, әле икенче.

Камил машина алды. Ниһаять, аның хыялы тормышка ашты. Шуны тормышка ашыру өчен ул күптән тырышта - яшьтәшләре күңел-сафа корып, кич утырып йөргәндә, уналты яшеннән бирле урманда эшләп йөрде. Клуб каршында сыра күтәреп басып торган егетләрне урап узып, өенә кайтып ята иде.

Төнлә йоклаганда кеше бастырылса, моны албасты, җеннәр эше дигәннәр. Медицина күзлегеннән бу күренешкә нинди аңлатма бирелә? Бу хакта - «Интертат» язмасында.

Камилә дәү әнисен сәерлегенә гел шакката, чөнки ул ишек алдында йөргәндә һәр җан иясе белән сөйләшә.