Интернетта «Татарча онлайн мәктәп» дигән платформа барлыкка килде. Биредә мәктәптә укытыла торган төп фәннәр буенча видеодәресләр карарга мөмкин. «Интертат» хәбәрчесе яңа ресурс белән танышты.

Сүзлекләр төзү буенча белгечләр белән сүзлекләрнең электрон фонды, татар телендәге яңа сүзләр, яңа сүзләрне кертү буенча комиссия эшчәнлеге турында сөйләштек. Яңа сүзләрне кем уйлап чыгара? Яңа сүзне кулланылышка ничек кертергә? Яңа күренешне аңлату өчен барлыкка килгән сүзләрнең дөрес вариантын кем билгели? Җаваплар «Интертат» язмасында.

«Биек үкчәле туфли, күлмәк киеп, култык астына журнал кыстырып, коридордан атлап бару – минем хыял иде», – ди Казанның 18нче татар гимназиясендә башлангыч класс укытучы Сиринә Насыйбуллина. Яшь белгеч һәм «Татар кызы-2022» бәйгесе финалисты белән укытучының хезмәт хакы, хөрмәт һәм татар телле мәктәпнең киләчәге турында сөйләштек.

9 ноябрьдә Татарстанның фәнни җәмәгатьчелеге күренекле татар галиме Гали Даутовны соңгы юлга озатты. Аңа 91 яшь иде. «Интертат» түбән температуралы плазма мәктәбенә нигез салган физик турында истәлекләр туплады.

Мәктәп максаты: тәрбияләү һәм бары тик тәрбияләү. (Песталоцци).

Бүген – Халыкара укытучылар көне. Күпләр үз укытучыларын котлый, рәхмәт сүзләре әйтә. «Интертат» бәйрәм көнне укытучыларның үзләренә сүз биреп, аларның үз хезмәтләренә карата фикерләрен туплады.

1 сентябрь Казанның милли мәгариф тормышында иң мөһим вакыйгаларның берсе буларак кереп калыр дип, бер шикләнмичә әйтергә була. Русларның «безнең урамда да бер бәйрәм булыр әле» дигән сүзе бар бит, менә нәкъ шуңа туры килә. Ниһаять, Идел буе районындагы 18 нче татар гимназиясенә яңа бина төзелде.

2022 ел тарихка Казан федераль университетына яңа ректор билгеләү елы булып кереп калачак. Алдагы биш елда бу вазифаны Ленар Сафин башкарачак. Бу хакта фәрманны Россия Премьер-министры Михаил Мишустин 19 августта ук имзалаган иде, ә бүген ТР Президенты Рөстәм Миңнеханов һәм РФ фән һәм югары белем министры Валерий Фальков аны утырышта тәкъдим итте.

«Ясалма» медалистлар, укучыларның җинаятькә хирыслыгы, техникум-көллиятләрдә кадрларны дөрес әзерләмәү, татар телен рус теллеләргә укыту – әлеге һәм башка проблемалар мәгариф һәм фән хезмәткәрләренең Республика август киңәшмәсендә күтәрелде. Һәм, әлбәттә, Яңа 2022/2023 уку елына бурычлар билгеләнде.

Татарстанның җиде районында 9 нчы сыйныфны тәмамлаган укучыларның берсе дә төп дәүләт имтиханы итеп татар телен сайламаган. 11 нче сыйныфтан соң татар теленнән Бердәм дәүләт имтиханы тапшыру турында әйткән дә юк – андый укучы быел Татарстаннан берәү генә.

Укытучылар кәгазь боткасына баткан, аларның укытырга вакыты да калмый дигән сүз еш әйтелә торган фикер. Укытучы укытудан тыш күпме кәгазь тутырырга тиеш? Бу сорауга укытучылар үзләре дә ачыклык кертә ала - федераль порталда укытучылар тутырырга тиешле кәгазьләр исемлеге чыкты.

Чыгарылыш сыйныф укучыларының авыр сынаулар чоры артта калды. Бердәм дәүләт имтиханнары нәтиҗәләре инде билгеле. Татарстанның мәгариф һәм фән министры Илсур Һадиуллин төрле предметлардан БДИ буенча республиканың кайсы районнары алдынгы булуына, ә кемнәр артта калуына күзәтү ясады.

Укытучыларга ни җитми? Ни өчен ата-аналардан аларга хөрмәт кимеде? Лаеклы хезмәт хакы, торак белән тәэмин итсәң, Укытучы дип зур хәрефтән язарлык укытучылар килерме? Укытучылар белән бәйле тау-тау проблемалар турында Татарстан Дәүләт Советының Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты утырышында сөйләштеләр.

Шушы көннәрдә Казанда татар теле һәм әдәбияты укытучыларының VIII Бөтенроссия съезды узды. Чарада «Интертат» хәбәрчесе дә катнашты. Ул съездда ишеткән фикерләре һәм үз тәэсирләре белән уртаклаша.

Татарстанда 10 укучы БДИны 200 баллга тапшырган. «Интертат» имтиханда югары нәтиҗәләргә ирешкән укучыларның үзләре, укытучылары һәм әти-әниләре белән сөйләштек.

КФУның Габдулла Тукай исемендәге Милли мәдәният һәм мәгариф югары мәктәбенең татар теле белеме профессоры Фираз Харисов татар теле дәреслекләре һәм методика турындагы фикерләре белән уртаклашты.

11 сыйныф укучыларының имтиханнары да ахырына якынлаша. Күбесе инде үз нәтиҗәләрен көтәләр. Балтач районы Норма урта мәктәбе укучысы Әдилә Шәйхетдинова - татар теленнән бердәм республика имтиханын биргән бердәнбер бала. Бу хакта аның үзе белән дә сөйләштек.

КФУның татар теле белеме кафедрасы профессоры Фираз Фахразович Харисов күптән түгел үзенең 70 яшьлек юбилеен билгеләп үтте. Хатыны Чулпан Мөхәррәмовна Харисова белән алар 150дән артык дәреслек язганнар. Без Фираз Фахразович белән татар теле, аны укыту методикасы һәм дәреслекләр турында сөйләштек.

Дәрес укытудан тыш, укытучыларга нинди генә эшләр кушмыйлар! Сайлауларда да алар, берничә елга бер үтә торган җанисәп тә укытучылардан башка үтми, парк-скверларны да җыештыралар...

1997 – 2004 елларда Татарстанның мәгариф һәм фән министры булып эшләгән Фарис Харисов татар теленә басым ясалу вакыйгасын искә алды, аның сәбәпләре, проблеманы хәл итү юллары турында үз фикерен белдерде.

Мәктәпләрдә 9 һәм 11 нче сыйныф укучылары өчен соңгы кыңгырау чыңлый торган көннәр. Узган елда 11 нче май фаҗигасен кичергән Казанның 175 гимназиясендә дә ремонттан соң беренче «Соңгы кыңгырау» тантанасы үткәрелгән.

Татарстан башкаласының кайсы балалар бакчаларында милли тәрбия яхшы куелган? Ни өчен Казанда эшләүче тәрбиячеләр татар телен өйрәтү буенча оештырылган семинарларга яратып йөргән? «Интертат» хәбәрчесе тәрбиячеләр һәм белгечләр белән сөйләште.

Инде менә киләсе уку елына 1нче сыйныфка гариза бирү ташкыны башланды. Кайбер ата-ана, гариза биреп өлгерергә дип, мәктәп ишеген төннән барып саклаган икән. Ә безнең Чаллы шәһәренең Мулланур Вахитов исемендәге 2нче гимназиясендә андый ташкынны ничек аралыйлар?

Кичә кичтән «Кояшлы шәһәр» микрорайонында 186нчы номерлы лицей янына ата-аналардан чират төзелгән. Барысы да баласын «Перспектива» лицеена укырга бирергә тели. 1 апрельдән баланы мәктәпкә кабул итү кампаниясе башланды. Ата-аналар кичтән үк мәктәпне камап алган.

«Ел укытучысы-2022» бөтенроссия һөнәри бәйгесенең төбәк этабы тәмам. Татарстанда абсолют җиңүче дип бәяләнгән Казанның Мәскәү районы 2 нче лицей-интернатының тарих һәм җәмгыять белеме укытучысы Илсур Җиһаншин көзен илкүләм бәйгенең финалына республика данын якларга барачак. «Интертат» блиц-интервью тәкъдим итә.

Казан федераль университетына тиздән яңа ректор билгеләнергә тиеш дигән сүзләр куера башлады. Татар зыялыларыннан ректор вазыйфасына нинди кеше туры килүе, ул кайсы мәсьәләләргә аеруча игътибар итәргә тиешлеге турында сораштык.

Студентның чит илгә укырга китәсе килсә, аңа кайсы юллар ачык? Эшне нидән башларга? Бу эш кесәгә нык сугамы? Чит илдә уку мөмкинлекләре белән «Интертат» укучыларын таныштырабыз.

Балаларга әкият укуның файдасы, иң яхшы әкият авторлары һәм һәр сабый белергә тиешле әкиятләр турында белгечләр белән сөйләштек.

Кайчак әле мәктәп яшенә дә кермәгән сабыйларның үз копилкасы, үзләре хәл итә торган акчалары була. Балалар арасында блогерлар да, хезмәт белән акча эшләүчеләр дә юк түгел. Кайбер мәктәпләрдә укучылар үзләре бизнес-план уйлап, шуның нигезендә продукция булдырып саталар. Шул рәвешле акча эшләргә өйрәнәләр.

Татар теленә басым ясалудан соң Татарстан мәктәпләрендә ул ихтыяри укытылуга гына калды. Мәктәпләрдәге шау-шуны барыбыз да белә кебек, ә урта һөнәри уку йортларында бу мәсьәлә ничек хәл ителгән? Татар теленең һөнәри уку йортларында укытылуына «Татар-информ» журналисты күзәтү ясый.