«Татмедиа»да Татарстан Журналистлар берлегенең ХXI съезды булды. 5 елга яңадан Татарстан Журналистлар берлеге рәисе итеп сайланган Илшат Әминов нәрсә вәгъдә итә? «Интертат» хәбәрчесе съездда яңгыраган фикерләрне, күтәрелгән төп проблемаларны барлады.

КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институтында филология фәннәре докторы, Казан университетының атказанган профессоры, Россия һәм Татарстанның атказанган фән эшлеклесе, галим Хатыйп Миңнегуловның 85 яшьлек юбилей кичәсе булды. Юбилярны котларга фән һәм мәдәният эшлеклеләре, шәкертләре, җитәкчеләр килгән иде.

Татарстан Республикасы Дәүләт сынлы сәнгать музее бакчасында сәнгать белгече, шагыйрә, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Розалина Шаһиеваны соңгы юлга озаттылар. Хушлашу мәрасимендә татар җәмәгатьчелеге, сәнгать әһеленең якыннары, аны хөрмәт иткән һәм белгән кешеләр катнашты.

Соңгы елларда полилингвизм һәм милли үзенчәлекне саклау көнүзәк мәсьәләләрнең берсенә әверелде. Татарстан дәүләт телләрен, шул исәптән, татар телен өйрәнүгә министрлык вәкилләре, җитәкчеләрнең карашы нинди? «Интертат» хәбәрчесе КФУда министрлык вәкилләренең татар телен өйрәнүләрен күзәтеп кайтты.

Кичә Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты, сәнгать белгече, шагыйрә Розалина Шаһиева вафат булды. Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, шагыйрә, популяр җырлар авторы Сания Әхмәтҗанова Розалина Шаһиевага атап поэма язган булган, ләкин поэманы күрсәтергә өлгермәгән. Поэманы ул беренче тапкыр киң җәмәгатьчелеккә тәкъдим итте.

Татарлар Җир шарының төрле төбәкләрендә сибелеп яши, кая барсаң да татар кешесен очратасың, диюләре хак икән. Бик күп илләрдә яшәүче татарлар тормышы турында язган булды, ә менә Кытайда яшәүче татарлар тормышы турында үзе дә тумышы белән Кытайдан булган Филюра Акчурина сөйләде.

Апрель – Тукай айлыгы. Әлеге язма татар халкының бөек шагыйре Габдулла Тукайның Казанда яшәгән һәм булган биналары, урыннары турында. Шагыйребез кайда яшәргә, кайсы бакчаларда һава сулап йөрергә яраткан? Болар турында «Интертат»ка Татарстан Милли музее филиалы – Габдулла Тукай әдәби музее мөдире Гүзәл Төхвәтова сөйләде.

Салих Сәйдәшев музеенда 2024 елда Татарстан Республикасының Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә музыка һәм театр өлкәсендә кандидатлар эшләре турында ачык фикер алышу булды. Лаеклар күп, премия кемгә бирелер? Фикер алышу кичәсендә «Интертат» хәбәрчесе дә булып кайтты.

Урал елгасында кисәк су күтәрелү сәбәпле, Орск шәһәренең бер өлешен һәм якын-тирәдәге торак пунктларны су басты. 5 апрельдә башланган мәхшәр хәлләрдән милләттәшләребез дә зыян күрде. Йорты су астында калган Фәүзәнә Рәхмәтуллина Орскидагы вазгыятьне «ахырзаман» дип атый. «Интертат» Фәүзәнә ханым белән элемтәгә керде.

Бер гаиләдә төрле милләт һәм дин вәкиле булган кешеләргә карата төрле фикерләр бар. Ә бит бездә катнаш гаиләләр бер дә аз түгел. Теләче районы Казаклар авылында оештырылган «Җылы безнең гаилә учагы» бәйрәмендә шундый гаиләләрнең берсе – Илнур һәм Галина Вәлиуллиннар белән танышып кайттым.

Габдулла Тукай музеенда Тукай Дәүләт премиясенә әдәбият өлкәсендә булган кандидатларның иҗатлары турында фикер алышу булды. Иҗади очрашуда үз эшләрен балалар шагыйре һәм драматургы Рафис Корбан, язучы Ләис Зөлкарнәй, Россия балалар шагыйре, прозаик, тәрҗемәче, башкаручы автор Борис Вайнер тәкъдим итте.

Татарстан тарихы китаплар, фәнни мәкаләләр, иллюстрацияле җыентыклар, кинохроникада һәм архивта гына түгел, ә фотоларда да чагылыш таба. Тарихи мизгелләрне фотоларга төшереп калдырган, быел Тукай премиясенә кандидат булган Рамил Гали һәм Евгений Канаев «Интертат»ка премиягә карата фикерләрен, моң-зарларын сөйләде.

Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясендә Татарстанның халык шагыйре, мәшһүр әдәбият эшлеклесе Равил Фәйзуллинның юбилей кичәсе булды. «Интертат» хәбәрчесе «Тагын килде язлар!..» дип аталган, югары дәрәҗәдәге камил музыка, шигърият һәм җыр кичәсендә булып кайтты.

«Татар журналисты» рубрикасында Татарстан журналистикасында үз эзен калдырган, тарихка кереп калган журналистлар белән әңгәмә циклын дәвам итәбез. Бу шәхесне күпләр «Канун. Парламент. Җәмгыять» тапшыруы алып баручысы буларак хәтерлидер. Телевидениедә чирек гасыр эшләгән Әнзия Ханнанова белән сөйләштек.

Теләче районы Казаклар авылында «Гаилә елы»на багышланган «Җылы безнең гаилә учагы» дип исемләнгән кичәдә Теләче районы Олы Нырсы авылыннан Мансур һәм Рауза Хитмәтовлар гаиләсе белән таныштым. Мансур абый һәм Рауза апа башларыннан кичкән авырлыклар, ташлап киткән әтиләре һәм нәсел-буынны ачыклау серләре турында сөйләде.

Быел татар композиторы Фәрит Яруллинга 110 ел тулган булыр иде. Композиторның туган көнендә Татарстан Милли музее филиалы – Салих Сәйдәшев музее мөдире Айдар Әхмәдиев «Билгесез «Шүрәле»: Фәрит Яруллин музыкасы нинди серләр яшерә?» дип исемләнгән лекция сөйләде. Балетны иҗат итү тарихы серләренә төшендерде.

Бер мәҗлестә Татарстан районыннан хәрби операциягә киткән Айдар һәм аның гаиләсе белән таныштым. Айдар әфәнденең махсус хәрби операциядән гаиләсе, туганнары янына ялга кайткан вакыты иде. «Интертат» махсус хәрби операция катнашучысы белән әңгәмә корды.

Композитор, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, сәнгать фәннәре кандидаты, Россия һәм Татарстан композиторлар берлеге, Россия һәм Татарстан театр әһелләре берлеге әгъзасы, Муса Җәлил премиясе лауреаты Эльмира Галимова белән иҗатындагы яңалыклары, тормыш сынаулары һәм фольклор традицияләре турында сөйләштек.

Татарстан журналистикасында үз исемен булдырган, үзенчәлекле язмалары белән тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итәбез. «Татар журналисты» сәхифәсенең чираттагы герое – Төркиядә яшәп иҗат итүче журналист, язучы Айзирәк Гәрәева-Акчура.

Татарстан Милли музее филиалы – Шәриф Камал музеенда «Хәзерге мәдәни һәм фәнни институцияләрдә Шәриф Камал мирасын актуальләштерү» темасына түгәрәк өстәл узды. Җәмәгатьчелек язучы мирасын хәзерге заман шартларында кызыклы итү турында фәнни фикер алышты. «Интертат» утырышта яңгыраган фикерләрне тәкъдим итә.

Язучы, журналист һәм тәрҗемәче Әхмәтгәрәй Хәсәнинең исемен Татарстанда мәңгеләштерү мәсьәләсен күтәргән идек. Бу турыда Мәдәният министрлыгына һәм Мәдәни мирас объектларын саклау комитетларына мөрәҗәгать иттек. «Интертат» алган җаваплар шундый - төрле ведомстволар җаваплылыкны берсеннән-берсенә ыргытып кына утыра.

Татарстан Диния нәзарәтендә Рамазан аен үткәрү тәртипләренә багышланган матбугат очрашуы булды. «Интертат» Рамазан аена кагылышлы иң еш бирелә торган сорауларга җавапларны һәм матбугат очрашуында яңгыраган фикерләрне туплады. Материал Татарстан Диния нәзарәте тәкъдим иткән мәгълүматка таянып әзерләнде.

«Интертат» хәбәрчесе Зилә Мөбәрәкшина Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясендә легендар татар җырчысы, Россиянең һәм Татарстанның халык артисты, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Илһам Шакировның туган көненә багышланган зур концерттан репортаж тәкъдим итә.

Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты драматург, журналист, татар театрын оештыручыларның берсе Галиәсгар Камалның 145 еллыгына багышланган «ХХ йөз башы татар яңарышы һәм Галиәсгар Камал» дигән түгәрәк өстәл оештырды. «Интертат» утырышта яңгыраган фикер-теләкләрне тәкъдим итә.

«Татар журналисты» сәхифәсендә Татарстан журналистикасында үз эзен калдырган, тарихта үзенчәлекле язмалары белән халыкның күңеленә үтеп керә алган журналистлар белән таныштыруны дәвам итәбез. Чираттагы кунагыбыз – «Татарстан» дәүләт телевидение һәм радиотапшырулар компаниясе директоры Фирдүс Гыймалтдинов.

Узган ел язучы, журналист һәм тәрҗемәче Әхмәтгәрәй Хәсәнинең 140 еллыгы һәм аның хатыны, «Аң» журналының җаваплы сәркатибе Зәйнәп Хәсәниянең 135 еллыгы булды. «Интертат» хәбәрчесе әлеге шәхеснең Васильевода төзеткән дачасын ачыклады. Йортка «Охотничий домик» дип исем биргәннәр, ә Әхмәтгәрәй Хәсәни турында ләм-мим.

Татар дәүләт филармониясендә Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты, Тукай премиясе лауреаты, Татар дәүләт филармониясе һәм Татарстан Республикасы Фольклор музыкасы дәүләт ансамбленең сәнгать җитәкчесе Айдар Фәйзрахмановның туган көне уңаеннан «Утырып уйлар уйладым...» дигән концерт тамашасы булды.