Татарстан журналистикасында үз исемен булдырган, үзенчәлекле язмалары белән тарихка кереп калган журналистлар белән таныштыруны дәвам итәбез. «Татар журналисты» сәхифәсенең чираттагы герое – Төркиядә яшәп иҗат итүче журналист, язучы Айзирәк Гәрәева-Акчура.

Татарстан Милли музее филиалы – Шәриф Камал музеенда «Хәзерге мәдәни һәм фәнни институцияләрдә Шәриф Камал мирасын актуальләштерү» темасына түгәрәк өстәл узды. Җәмәгатьчелек язучы мирасын хәзерге заман шартларында кызыклы итү турында фәнни фикер алышты. «Интертат» утырышта яңгыраган фикерләрне тәкъдим итә.

Язучы, журналист һәм тәрҗемәче Әхмәтгәрәй Хәсәнинең исемен Татарстанда мәңгеләштерү мәсьәләсен күтәргән идек. Бу турыда Мәдәният министрлыгына һәм Мәдәни мирас объектларын саклау комитетларына мөрәҗәгать иттек. «Интертат» алган җаваплар шундый - төрле ведомстволар җаваплылыкны берсеннән-берсенә ыргытып кына утыра.

Татарстан Диния нәзарәтендә Рамазан аен үткәрү тәртипләренә багышланган матбугат очрашуы булды. «Интертат» Рамазан аена кагылышлы иң еш бирелә торган сорауларга җавапларны һәм матбугат очрашуында яңгыраган фикерләрне туплады. Материал Татарстан Диния нәзарәте тәкъдим иткән мәгълүматка таянып әзерләнде.

«Интертат» хәбәрчесе Зилә Мөбәрәкшина Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясендә легендар татар җырчысы, Россиянең һәм Татарстанның халык артисты, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт премиясе лауреаты Илһам Шакировның туган көненә багышланган зур концерттан репортаж тәкъдим итә.

Галимҗан Ибраһимов исемендәге Тел, әдәбият һәм сәнгать институты драматург, журналист, татар театрын оештыручыларның берсе Галиәсгар Камалның 145 еллыгына багышланган «ХХ йөз башы татар яңарышы һәм Галиәсгар Камал» дигән түгәрәк өстәл оештырды. «Интертат» утырышта яңгыраган фикер-теләкләрне тәкъдим итә.

«Татар журналисты» сәхифәсендә Татарстан журналистикасында үз эзен калдырган, тарихта үзенчәлекле язмалары белән халыкның күңеленә үтеп керә алган журналистлар белән таныштыруны дәвам итәбез. Чираттагы кунагыбыз – «Татарстан» дәүләт телевидение һәм радиотапшырулар компаниясе директоры Фирдүс Гыймалтдинов.

Узган ел язучы, журналист һәм тәрҗемәче Әхмәтгәрәй Хәсәнинең 140 еллыгы һәм аның хатыны, «Аң» журналының җаваплы сәркатибе Зәйнәп Хәсәниянең 135 еллыгы булды. «Интертат» хәбәрчесе әлеге шәхеснең Васильевода төзеткән дачасын ачыклады. Йортка «Охотничий домик» дип исем биргәннәр, ә Әхмәтгәрәй Хәсәни турында ләм-мим.

Татар дәүләт филармониясендә Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты, Тукай премиясе лауреаты, Татар дәүләт филармониясе һәм Татарстан Республикасы Фольклор музыкасы дәүләт ансамбленең сәнгать җитәкчесе Айдар Фәйзрахмановның туган көне уңаеннан «Утырып уйлар уйладым...» дигән концерт тамашасы булды.

Бу концерт күпләр өчен көтеп алынган моңлы кичә булды. 3 сәгать дәвамында без яратып өлгергән җырлар, күңелләрне тынычландыра, кайчак уйга сала торган шигырь юллары яңгырады. «Интертат» хәбәрчесе «Чулпан» мәдәният үзәгендә «Тәртип» радиосының «Кабатланмас моңнар» концертыннан репортаж тәкъдим итә.

Ни өчен һәр азәрбайҗан кешесе туган телен белә һәм туган иленә дан җырлый? «Интертат» хәбәрчесе Зилә Мөбәрәкшина Азәрбайҗандагы сәяхәтендә азәрбайҗаннарның туй традицияләре, милли мәкаме, уен кораллары һәм биюе белән танышып кайтты.

Салих Сәйдәшев музее 2016 елдан ишекләрен япты, дип ике ел элек язган идем. Музейның нинди хәлдә икәнлеген барып карап та кайттым. Музейның киләчәге ул вакытта билгесез булса, хәзер исә чыбык очы күренә башлады бугай. Узган елдан башлап музейда кичәләр, концертлар уза башлады.

Алия Ялышева белән узган ел Санкт-Петербургта таныштык. Сөйләшә торгач, милләттәшләребезнең Ленинград блокадасында булып, исән калганлыгы ачыкланды. Быел Ленинградның камалыштан азат ителүенә – 80 ел. Күпләп кешеләрнең үлүе, ачлык-ялангачлык, үлем газабын көтү... Барысы да, куркыныч кино кебек, әле дә күз алдында.

Азәрбайҗанның төньягындагы мәгърур тауларда чаңгы һәм тимераякта шуып, күңел ачып, кемнең ял итәсе килмәс?! Шахдаг ял итү курорты – нәкъ шундый урыннарның берсе. Гүзәл табигатьнең матур күренешләрен «Интертат» хәбәрчесе күреп кайтты.

«Интертат»ның «Татар журналисты» дигән сәхифәсе кысаларында «Татарстан яшьләре» газетасында чирек гасырга якын эшләгән, кыю язмалары белән танылган журналист Флюра Низамова белән әңгәмәбезнең икенче өлешен тәкъдим итәбез.

Азәрбайҗандагы бинаның архитекторын Мэрилин Монро һәм актрисаның ак күлмәге илһамландырган. Монда дөньяда иң беренчеләрдән булып нефть табылган. Иосиф Сталин утырган төрмә дә шушы илдә. Мөслим Магомаевның туган ягына Татарстаннан бер төркем журналистлар сәяхәт кылды.

Искәндәр абый турында: «легенда», «шәхес», «халык җырчысы» кебек сүзләр бүген еш яңгырады. Озакка сузылган каты авырудан соң, ул хатынын, ике улын, оныкларын, яраткан тамашачысын ташлап, мәңгелеккә китеп барды. Аның шулай кинәт китеп баруын җәмәгатьчелек бик авыр кабул итте.

«Интертат» электрон газетасы «Татар журналисты» сәхифәсендә татар журналистикасында үз эзен калдырган журналистлар белән таныштыруны дәвам итә. Бүгенге кунагыбыз – «Татарстан яшьләре» газетасында чирек гасырга якын эшләгән, кыю язмалары белән танылган журналист Флюра Низамова. Интервьюның беренче өлешен тәкъдим итәбез.

«Кем инде шәһәрне авылга алмаштыра, булмас хәл!» – дип әйтер идегез... Себердә туып үсеп, Салават кафедрасында белем алып, җырчы карьерасын башлаган кыз авыл егетенә кияүгә чыга. Ире – фермер, ә үзе – вокал укытучысы, җырчы. Тамырларында татар, рус, чегән каны ага! «Интертат» Рада Әхмәтгаязова белән әңгәмә тәкъдим итә.

Россиянең халык артисты, Тукай исемендәге дәүләт премиясе лауреаты, Казан консерваториясе профессоры Нияз Даутовның тууына быел 110 ел булды. Нәкъ менә ул опера һәм балет театрында режиссер булган вакытта татар опералары арта, бер төркем талантлы опера җырчылары тәрбияләнә һәм үзебезнең театрда эшли башлый.

«Татарстан – Россиянең төп терәк төбәкләрнең берсе», – диде Рөстәм Миңнеханов, «Россия» Халыкара күргәзмә-форумы кысаларында Татарстан Республикасы көнен ачып. Башкалада «Мин яратам сине, Татарстан» җырын җырлаганнан соң, Салават йөрәк түрендәге сүзләрен әйтте. Бу хакта – «Интертат» репортажында.

Теләче районы үзәк китапханәсендә Әниләр көне, Укытучылар һәм остазлар елына багышланган «Әни минем өчен – илаһи зат. Укытучым – тылсым иясе» дип исемләнгән кичә булды. «Интертат» олы йөрәкле Укытучы һәм бер үк вакытта мәрхәмәтле, шәфкатьле Әни исемен йөрткән 4 хатын-кыз язмышы белән таныштыра.

Казаннан Төньяк Осетия-Алания Республикасына самолетта 3 сәгать очып барып җитеп була. Осетия ул – искитмәле биек таулар, могҗизалы табигать һәм рәхәтлек ала торган урын. Тагын бер серне ачыйм: Осетиянең матур табигате нәкъ Швейцариядәге кебек икән! Ышандырып әйтәм: болай булгач, чит илгә дә барасы юк.

Караңгы, шыксыз көзге көннәрнең берсендә Алмаз Хәмзинне очраттым. «Нихәлләр», – дигәнгә: «Күңелдә бушлык», – ди. Разил Вәлиев турында әйткәнен беләм инде, чөнки әле былтыр гына Разил абыйның юбилей кичәсенә туган ягына кайткан идек бит. «Мин белгән серләрне берәү дә әйтә алмас!» – дип, Алмаз абый хатирәләргә бирелде...

Истанбул – Европа белән Азия арасында урнашкан гаҗәп бай тарихлы, борынгы зур шәһәр. Турист булып килсәгез, шәһәрнең тарихы белән танышып, истәлекле урыннарга барып, кибет-базарлар буйлап йөри аласыз. Истанбулга безнең эрага кадәр 667 елда нигез салынган, шуңа күрә шәһәрнең һәр почмагы, һәр бинасы тарихка алып кайта.

«Татар китабы йорты»нда композитор, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, Габдулла Тукай исемендәге Дәүләт бүләге иясе Шамил Шәрифуллин истәлегенә багышланган кичә булды. Композиторның кызы Гүзәл Әбелханова «Интертат»ка Шамил Шәрифуллинның мирасы, ни сәбәпле әсәрләренең опера театрында куелмавы турында сөйләде.

Уфа шәһәрендә яшәп иҗат итүче журналист, мөхәррир Дилә Мөхәррәм-Хәйретдинова Бөтендөнья татар конгрессы оештырган түгәрәк өстәлдә Россия төбәкләреннән килгән журналистларга телне саклап калу юлы турында фикерләре белән уртаклашты.