Яшьлекнең иң истәлекле чоры – тулай торакта яшәгән студент еллары. Студентлар көне уңаеннан, тулай торак белән бәйле хатирәләрне барлыйбыз.

Нурзадә, Илшат Вәлиев, Әлфия Хәбибуллинаны Новосибирск өлкәсендәге татар авылларына концерт куярга кертмәгәннәр. Сәбәпләр, гаеплеләр, интригалар төрле һәм күп. «Интертат» бу хәлгә ачыклык кертергә алынды.

Марий Элнең Мендур полигоны – мәңгелек зират. Сталин репрессияләрендә атып үтерелгән йөзләгән, меңләгән гаепсез кешеләр берничә катлы туганнар каберлекләрендә ята. «Интертат» җан өшеткеч мари урманнарында булып кайтты.

Диваналар теориясе – Әбринең «Манзара-2023» премиясендә әйткән сүзләре. Көрәштә кайчак шулай булыштыра инде... «Интертат» тамашадан репортаж тәкъдим итә.

«Акчага дип түгел, күңел тынычлыгы өчен эшлибез. Теге дөньяда әҗер-савабы булыр дип эшлибез», – ди балаларга дини китаплар ясаучы Таһир Аксаков. Аларның китапларын Дагыстан, Чечнядан, Франция кебек чит илләрдән дә сорап алалар. «Интертат» хәбәрчесе Яңа Кенәр авылында яшәүче Таһир Аксаков белән аралашып кайтты.

Рәсми ярышлардан аермалы буларак, көрәш дөньясына «шоу», «акча», «хайп», «чемпион билбавы», «Салават килә» дигән сүзләрне алып кергән һәм пыскып кына янган учакка бензин сибеп, бераз дөрләтеп җибәргән «Манзара» спорт һәм музыка премиясе быел да була.

Арчаның Яңа Кенәр авыл җирлегеннән егермеләп егет махсус операция зонасына мобилизацияләнгән. Ике меңнән артык кеше яшәүче зур авыл халкы үзләренең егетләренә берничә тапкыр гуманитар ярдәм әзерләп илткән. «Интертат» ярдәм җыючылар һәм солдатларның әти-әниләре белән сөйләшеп кайтты.

«Интерат» журналисты «Яңа йолдыз» телевизион проекты финалисты, Арчадан җырчы-көрәшче егет Инсаф Гаптелбәров белән әңгәмә корды.

Самара өлкәсе татар җәмәгатьчелеге соңгы көннәрдә тирән тетрәнү кичерә. 24 декабрьдә татар хәрәкәте активисты – Самара өлкәсенең «Туган тел» татар җәмгыяте әгъзасы, «Ялкынлы яшьлек» җыр, бию һәм шигърият ансамбленең җитәкчесе Альбина Мәхмүтова авыр операциядән соң вафат булды. Аңа 43 яшь иде.

Бер үк вакытта моңсу да, уйландыра да, тормышның кадерен дә аңларга өйрәтә торган җылы концерт карап кайттым. Татарстанның атказанган артисты Айгөл Бариева ире Линар Юсипов истәлегенә аның туган көнендә зур концерт куйды. «Ашкынып килеп кердең тормышыма, ашкынып китеп тә бардың, Линарым», – дип эндәште Айгөл мәрхүм иренә.

«Пирамида» концертлар залында ТР атказанган артисты Лилия Муллагалиеваның хыялы чынга ашты. Ул инструменталь ансамбль оештырып, Казан тамашачысына тере музыка һәм тере тавышка зур концерт бүләк итте. «Интертат» хәбәрчесе җанлы музыка һәм тере тавыш кына булган концертта булып кайтты.

ТМТВ каналында баручы «Яңа йолдыз» проектының өченче сезоны җиңүчесе билгеле. Ул да булса – Мамадыштан Фәридә Ибраһимова. «Интертат» хәбәрчесе «яңа йолдызлар кабынган» җирдән репортаж тәкъдим итә.

Бүген – туган телгә игътибарны арттыруны максат итеп куйган «Татарча диктант» акциясенең беренче көне иде. Казанның берничә ноктасында халык белемен сынап карады. Нигә татарча дөрес язу мөһим? Айваз Садыйров кемнәр өчен ояла һәм акциянең киләчәге бармы? «Татар-информ» хәбәрчеләре репортаж тәкъдим итә.

«Көч-хәл белән ярга чыгып, бик озак кына су костым. Күрәм: калын кап-кара чәчле кызның башы өскә калыкты да батты. Аның янына керергә хәлем бөтенләй юк. Дилфира булгандыр инде ул...» – бу тарих Актаныш районы Такталачык авылыннан Язилә апа Фәррахованың мәңгелек йөрәк ярасы.

Биектау районының Айбаш авылында 1855 елны төзелгән борынгы мәчетнең манарасы ауган. 13 ноябрьгә каршы төндә авыл өстендә коточкыч давыл күтәрелә. Нәтиҗәдә, бик күптәннән реставрация көткән мәчетнең манарасы сул якка авып, җиргә кадала. Айбаш мәчетеннән – «Интертат» язмасы.

«Татар-информ» мәгълүмат агентлыгының татар редакциясе баш мөхәррире Рәмис Латыйпов шушы көннәрдә Якутиядә сәяхәттә. Ул безгә 6 сәгатьлек аерма, якут салкыннары, болан ите ашавы һәм «Интертат»та көтеләчәк материллар турында сөйләде.

Танылган ир-ат җырчылар, махсус хәрби операциядә катнашучыларга ярдәм итү өчен, «Бергәлектә көч» хәйрия концерты үткәрә. Кемнәр җырлый? Нигә ир-атлар гына катнаша? Чакырсалар, җырчылар да хәрби операциягә барырга әзерме? Раяз Фасыйхов кулына корал алырга әзерме? «Интертат» хәбәрчесе җырчылар белән очрашуда булды.

«Һәйкәл куяр идем мин сиңа. Батыр хатын син, Гөлүсә!» – Мәүлидә Мортазина Гөлүсә Шаһбанның китап презентациясендә шулай диде. Бер сәгатьлек чарадан һәм Гөлүсә апа белән бераз гына булса да шәхсән аралашудан чыгып кына да «менә, ичмасам, батыр хатын» дия торган шул.

«Сез безнең Зыятдин хәзрәтне белсәгез! Үзе укытучы, үзе хәзрәт, үзе китап яза, үзе шәҗәрәләр төзи, үзе кабак үстерә, үзе...» – дип тезеп киттеләр, 180 еллык тарихы булган һәм бер тапкыр да, хәтта революция елларында да манарасы киселмәгән Иске Пенәгәр авылы мәчетенең имам-хатыйбы Зыятдин хәзрәт Нәҗметдинов турында.

«Интертат» онкология, диабет, диатез кебек авырулардан профилактика өчен кулланыла торган шәмәхә бодай үстерүче хуҗалыкта булып кайтты. Дистәләгән төр алмагач үстерүче җир җанлы Аксаковлар турында – әлеге язмада.

Мин – кулак оныкчыгы. Бөек Ватан сугышы елларында дәү әнинең әтисе Суфиян бабайны, «кулак» дип атап, Минзәлә төрмәсенә алып китәләр. Исем-фамилиясеннән кала бернинди хәтер юк бабай турында. «Кулак баласы» булган дәү әниемнән генә ач һәм ялангач еллар корыч кебек хатын ясаган.

Казанның Танк полигоныннан тагын бер төркем мобилизацияләнүчеләрне, алга таба хәрби әзерлек үтү өчен, Россиянең көньяк полигоннарына җибәрделәр. Мобилизацияләнгән ир-атлар һәм аларның туганнарына Элвин Грей концерт куйды. «Интертат» хәбәрчесе полигонда булып, китүчеләр белән аралашып кайтты.

Ниһаять! Көрәш сезонына старт бирелде. Уникаль команда, ике билбау кирәк булган көрәшче һәм яңача ярышның начар яклары – «Интертат» «Федерация кубогы»ннан репортаж тәкъдим итә.

Бүген танылган шагыйрә Резедә Вәлиеваны соңгы юлга озаттылар. «Интертат» хәбәрчесе хушлашу мәрасимендә булып кайтты.

«Мөхәммәдия» мәдрәсәсе директорының беренче урынбасары, «Гаилә» мәчете имам-хатыйбы Рөстәм хәзрәт Хәйруллин рус телендә «Гаилә дәресләре» исемле китабын чыгарды. Ничек дөрес талашырга? Исламда контрацепция кулланырга ярыймы? Никах, бала табу, күрем – «Интертат» Рөстәм хәзрәтнең фикерләрен туплады.

«Интертат» «Казан Экспо»га мобилизацияләнгән егетләрне күрергә килгән туганнары белән аралашып кайтты.