Татарстан мөселманнары Диния нәзарәте рәисенең урынбасары Мансур хәзрәт Җәләлетдин кальян тарту күренешләренә дин ягыннан бәя бирә.

Мөселман кешесенә кымыз һәм квас кебек эчемлекләр эчәргә ярыймы? Аларның да исерткеч градусы бар диләр бит. Дин белгечләре нәрсә әйтә?

Намуслы, гадел, ышанычлы, зирәк, гөнаһсыз – болар барысы да пәйгамбәрләр турында. Пәйгамбәрләр - Аллаһы Тəгалəнең фикерлəрен, хәбəрлəрен (вәхи) һәм Изге китапларын бөтен кешелек дөньясына тапшыру миссиясен башкарган. Аларның төп вазифасы – бераллалыкка һәм рухи-әхлакый кыйммәтләрне сакларга чакыру. Пәйгамбәрләргә инану иманның дүртенче баганасы булып тора.

Мөселманнар ничек киенергә тиеш? Беренче карашка бу сорауга җавап ачык кебек тоелса да, мөслимәләр ничек киенергә тиеш дигән сораулар әледән әле туып тора. Россия ислам институты укытучысы Миләүшә Зарипова “Татар-информ” хәбәрчесенә шәригать кануннары буенча кием нинди булырга тиеш икәнлеге хакында сөйләде.

Берәү дә мәңгегә килмәгән. Иртәме-соңмы, һәркайсыбызга якыннарыбызны югалту ачысын татырга туры килә. Әмма иңнәргә төшкән шул хәсрәтне күтәрә белү, мәрхүмнәрне хөрмәтләп соңгы юлга озату – безнең бурычыбыз.

Иман барлыгы 6 баганадан гыйбарәт, шуның өченчесе – Изге китапларга инану.

Йосыф хәзрәт Дәүләтшин сүзләренчә, мал хуҗасы хаҗ юлламасын төрле кызыктыргыч ысуллар белән бүләк итәргә мөмкин һәм андый хаҗ дөрес санала.

Гаиләдә ир белән хатын арасында бераз көнләшү булу –гадәти хәл. Бу аларның бер-берсенә битараф булмаганлыгын күрсәтә. Тик чиктән ашкан, артык көнләшү бер-береңә хөрмәт һәм ышанычны бетереп кенә калмый, зур бер бәләгә әверелә, тынычлыкны җимерә, хәтта үлемгә дә китерә.

Болгарда Мөселман яшьләренең IV форумы кысаларында Сабан туе узды. Бәйрәмдә ТР мөселманнары Диния нәзарәте рәисе, мөфти Камил хәзрәт Сәмигуллин да бар иде. Мөфти үзен чүлмәк вату уенында сынады һәм "Татар-информ" хәбәрчесенә мөселманнарга Сабан туенда катнашу тыелмавы турында сөйләде.

Мәшһүр татар дин әһеле һәм җәмәгать, сәясәт эшлеклесе Муса Бигиев фигурасы дистә еллар дәвамында тикшерүчеләрне үзенә җәлеп итә. Әсәрләренең оригинальлеге, гаять киң эрудициясе, ислам чыганакларының мәгънәсен ачып бирүдәге кыюлыгы, үзенчәлекле шәхес булуы аның мирасын өйрәнү эшен файдалы гына түгел, мавыктыргыч та итә. Сүз аның төп хезмәтләренең берсе турында бара.

Быел Хаҗ гыйбадәте кылырга теләүче мөселманнар вакцинация турында сертификат алырга тиеш. Бу Согуд Гарәбстаны Корольлегенә виза алу өчен төп таләп булып тора.

Әлеге көннәрдә Болгарда Пәйгамбәребез Мөхәммәднең (салләллаһу галәйһи вә сәлләм) тормыш юлын өйрәнүгә багышланган дүртенче мөселман яшьләре форумы уза. Форумда “Татар-информ” хәбәрчесе булып, анда катнашкан яшьләр белән аралашты.

Нурдан бар ителгән фәрештәләр гаять зур көчкә ия. Алар ару-талуны белми, гөнаһ кылмый һәм бары тик Аллаһы Тәгаләгә буйсына.

Моннан 5 ел элек иртәнге сәгать унда Казанның Совет районының Заря урамында үз машинасында ТР мөселманнары Диния нәзарәтенең уку-укыту бүлеге җитәкчесе Вәлиулла Якупов үле килеш табылган иде. Бүген, 19 июль көнне, дин һәм җәмәгать әһелләре Вәлиулла хәзрәт Якупов каберен зиярәт кылды.

Мөселман кешесенең иң зур коралы – ул дога. Дога-гыйбәдәтнең үзәге, нинди дә булса хаҗәтеңне фәкать бер Аллаһтан гына сорау дигән сүз. Шуңа да дога кылу – динебезнең әһәмиятле бер өлеше, ул ышануга дәлил булып тора. Бу язмада аларның барысын да урнаштыру мөмкин булмаса да, мөселманның иң еш куллана торган көндәлек догаларын сайларга тырыштык.

Татарстан мөселманнары Диния нәзарәте рәисенең урынбасары Мансур хәзрәт Җәләлетдин җавап бирә.

Безнең динебез Ислам дип атала. Аңа Аллаһы Тәгалә шундый исемне биргән. Ислам ул – барлык кешеләрнең дине. Ислам универсаль һәм иң соңгы дин дә. Ислам – акыл һәм белем, тынычлык һәм тәртип, кеше инанган әйберләрне гамәлгә ашыру дине.

Рамазан ае тәмамлану белән, мәчетләрдә балалар өчен дини лагерьлар эшли башлады. “Татар-информ” хәбәрчесе бүген Казанның “Гаилә” мәчетендә оештырылган кызлар лагерында булып кайтты.

Еш кына «Эх, ирем артына басып намаз укыйсым килә», дигән сүзләрне ишетергә туры килә. Ә бит киресенчә, хатынын намазга бастыра алмаган ирләр дә очрый.

Көнләшә – димәк, ярата, диләр. Бу нигезле гыйбарәме? Гаиләдә бер-береңнән көнләшү булырга тиешме?

Татар мәгърифәтчесе Шиһабетдин Мәрҗани үзенең фәнни хезмәтләрен, дөнья күләмендә танылу өчен, гарәп телендә язган. Аның нибары ике хезмәте татар телендә язылган. Шул ук вакытта татар халкына алгарыш өчен рус теле кирәклеген дә таныган галим. Казан дәүләт университетының Ислам мәгарифен һәм исламиятне үстерү ресурс үзәгендә Шиһабетдин Мәрҗани мирасына багышланган лекциясендә философия фәннәре докторы, профессор Айдар Юзеев Мәрҗаниның фәлсәфи-дини карашлары иң югары дәрәҗәдә булуын, аның мәгърифәтчелек идеяләре, татар этнонимына карашы, миссионер Ильменский белән фикер каршылыгы һәм ни өчен мөфти була алмавы турында сөйләде.

Хыянәт – тормышыбызда еш очрый торган күренеш. Хыянәт иң тату гаиләне дә юк итәргә сәләтле. Шуңадырмы, төрле илләрдә хыянәтчеләрне каты җәзага да тарталар.

“Соңгы араларда сихер турында еш ишетергә туры килә. Ә сихерне икенче сихер белән дәвалап буламы икән?”

“Мәчетләрдә мулла, имам-хатыйп вазыйфасын башкаручылар бар. Ә ишаннар кемнәр алар? Нишләп хәзерге вакытта безнең арабызда ишан дәрәҗәсендәге кешеләр юк? Казанда яшәүче Рузилә Мифтахованың әлеге соравына җавапны тарих фәннәре кандидаты, Татарстан Диния нәзарәтенең дәгъват бүлеге җитәкчесе, Апанай мәчете имам-хатыйбы Нияз хәзрәт Сабиров бирә.

Ураза бәйрәме яки Ураза гаете – Исламда Рамазан ае тәмамлану хөрмәтенә билгеләп үтелә торган зур бәйрәм. Аның юл башы сөекле Пәйгамбәребез Мөхәммәд (с.г.в) заманына - 624 елга ук барып тоташа.

“Мөселман дустым белән сәфәргә чыккач, юлыбызда очраган чиркәүгә тукталырга туры килде. Гыйбадәтханә хуҗасы мөселман икәнебезне белеп, чиркәүдә намаз укырга тәкъдим итте. Чиркәүдә намаз укырга ярыймы? Бу хакта да аңлатып китә алмассызмы икән?”

Бу дөньяда һәркем бәхеткә омтыла. Һәрберебезнең кайгы-хәсрәтсез, шатлыклы көннәр кичерәсе килә. Башланган һәр эшем уңышка китерсен, атлаган адымым хәерле булсын, дип мөселманнар шул максаттан догалар укый. Чөнки мөэминнәр өчен эшнең уңышлы төгәлләнүе генә түгел, аның нәтиҗәсе хәерле булуы һәм Аллаһның рәхмәтенә ирешүе дә мөһим.

Күңелең тыныч булу – зур бәхет, диләр. Кешегә кайгы-борчу килгәндә, курыкканда аның күңелендә тынычлык югала. Бүгенге заманның бәласе көн дә кайдадыр ашыгу, кабалану, баш тулы мәгълүмат, икеләнү, ярышу, артта калмаска тырышу, билгеле, кешенең тынычлыгына киртә куя.

Нәрсә ул хәләл ит, хайванны ничек дөрес чалырга, ничә яшьтән мал суя башларга ярый, сугымчы мал чалыр алдыннан исерткечләр эчкән булса, андый ит хәләл буламы һәм кибеттә хәләл дип язылган итнең дөрестән дә хәләл икәнлегенә ышанып буламы? Корбан сөяге Бу хакта Интертат электрон газетасы хәбәрчесенә урта профессиональ дини белем бирү учреждениесе - “Мөхәммәдия” мәдрәсәсенең читтән торып уку бүлеге җитәкчесе Рамил хәзрәт Зарипов сөйләде.

Укучыбыз Светлананың соравына Казан шәһәре Совет мөхтәсибәте, "Дин Ислам" мәчете мәхәлләсе имам-хатыйбы Инсаф хәзрәт Ибатуллин җавап бирә: