Татар әдәбияты классигы, «Фәтхулла хәзрәт» повестендә смартфоннарның барлыкка килүен фаразлаган фантаст Фатих Әмирханның тууына быел 135 ел тулды. Татар әдибенең диннән китүе аякларына паралич сугуга сәбәпчеме? Өйләнә алмавы аяк авыртуына бәйлеме? Аларның Тукай белән эләгешеп-кычкырышып китүләре ничек тәмамланган?

Башкортстанда, пандемия булу сәбәпле, яңа чикләүләр кабул ителгән дигән хәбәр чыкты. Татарстан артистларына күрше республикага барып, концерт куярга ярамый, ди татар җырчылары. Бу хакта «Интертат» татар артистлары һәм сәясәт белгечләре белән сөйләште.

Ульяновск өлкәсе татар милли-мәдәни автономиясе рәисе Рәмис Сафин һәм Ульяновск Татар мәдәният үзәге җитәкчесе Рамилә Сафина концертларда мишәрлек темасын куерткан җырчы Фирдүс Тямаевны милли бергәлеккә зыян салуда гаепләде. Татар җәмәгатьчелеге бу мәсьәләгә үзенең фикерен җиткерде.

«Пирамида» комплексында XXIII Республикакүләм «Мисс Татарстан — 2021» конкурсында иң-иң матур кызларны сайладылар. Оештыручылар быел тамашачыны ничек шаккаттырды?

Руслан Ишдәүләтов Уфада туып үсә. 2003 елда Санкт-Петербургка күченеп китә ул. Гаиләсен туендырыр өчен ит тураучы булып эшкә урнаша. Пианинода уйнау — яраткан шөгыле булып кала. Дөньякүләм рекордны да ул шушы уен коралында куя. «Татар-информ» хәбәрчесенә бурыч һәм хәмердән котылуы, тормышы, рекорды турында сөйләде ул.

Бүген «Мисс-Татарстан» бәйгесе уза.

Милли китапханәдә узган «Мәскәү һәм татар дөньясы» лекциясен Мәрҗани исемендәге тарих институты хезмәткәре, тарих фәннәре кандидаты Булат Рәхимҗанов алып барды. «Интертат» тарихи бранчта яңгыраган фикерләрне тәкъдим итә.

7 гыйнварда Татарстанның халык язучысы Гомәр Бәшировның тууына 120 ел тулды. Бөек әдибебезнең иҗатын өйрәнү эшенә яшь буын укучыларның алынуы сөенечле. Зилә Мөбәрәкшина әдипнең моңарчы басылмаган хикәясен фәнни күзлектән өйрәнүче 11 сыйныф укучысы Алсинә Хаева белән сөйләште.

23 гыйнварда шәһәр үзәгендә федераль протест акциясе узды. Рөхсәт ителмәгән бу чарада мәйданга чыгучылар Казанда да булды. Дөрес, башка шәһәрләргә караганда протест акциясенә чыгучылар күпкә азрак иде. Моны нәрсә белән аңлатып була? Ни өчен Навальныйның тарафдарлары азрак? Бу хакта «Интертат» сораштыру уздырды.

Алар турында «музыка эчендә яши» яки «музыка белән җенләнгән» диләр. Ильяс Камал миңа гади, балалар кебек беркатлы, тыйнак, шул ук вакытта бик серле композитор булып тоелды. Аның конкуренты кем? Көй ничек языла һәм ни өчен Ильяс Җәүдәт Фәйзи булып иҗат иткән? Болар хакында ул «Интертат»ка биргән әңгәмәсендә сөйләде.

«Китап» радиосы Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнехановның ярдәме белән 14 гыйнварда 98,6 FM ешлыгында сөйли башлады. Радиода җырлар өчен акча алыначакмы? «Китап»та яңгыраган иң популяр дүрт татар авторы кем? Болар хакында «Татар-информ»да узган матбугат очрашуында сөйләштеләр.

Казанда Татарстанның беренче Президенты, Татарстан Дәүләт Советы киңәшчесе Минтимер Шәймиевка багышланган күргәзмә ачылды. «Республика затлары» дип исемләнгән күргәзмәләр циклын «Россия — минем тарих» мультимедиа паркы башлап җибәрде. Пандемия сәбәпле, Минтимер Шәймиев күргәзмә ачылышында катнаша алмады.

Бүген Актаныш районы төзелүгә 90 ел, Актанышка нигез салынуга 310 ел тулуга багышланган «Көнчыгыш Кама аръягының тарихи-мәдәни мирасы һәм бүгенгесе» төбәкара фәнни-гамәли конференциясе узды. Без шул конференциядә яңгыраган кайбер фикерләрне тәкъдим итәбез.

«Бу ризыкны һәркем пешерә ала», — дип ышандырды Башкортстанның Илеш районы Йонны авылында яшәп ятучы Гөлшат Латыйпова. Нигә дисәгез, мондагы ингредиентлар һәр гаиләдә бар. Тортлар пешерүнең отышлы ягы нәрсәдә? Болар хакында тулырак тәм-томнар дөньясында булып кайткан хәбәрчебез Зилә Мөбәрәкшина язмасында.

Ни өчен талантлы кешеләр Башкортстаннан чыга? Бу сорау байтак кына башта әйләнеп йөрде. Башкортстанның үзенә барып, уңган-булган халыкны үз күзләрем белән күргәч кенә моңа ышандым. Югары Яркәйдә алар адым саен: кем кафе хуҗасы, кем аш-су остасы, ә кемдер юктан бар нәрсә ясый! Моны безгә Илешлеләр исбатлап күрсәтте.

Һәркем идеаль фигура турында хыяллана. Кемдер стресс кичереп ябыга, кемдер диеталарга утыра. Организмга зыян китермичә генә ябыгып буламы? Диетолог Айгөл Фазлыева ябыгу серләре, иң файдалы һәм иң зыянлы ризыклар турында «Татар-информ» хәбәрчесе Зилә Мөбәрәкшинага сөйләде.

Ир-ат белән хатын-кыз дус кына булып кала аламы, дигән сорау һәр кешедә бәхәс уята. Шулай да, аңа төгәл җавап юк. Ә сезнеңчә, дуслык була аламы соң? «Татар-информ» хәбәрчесе дус була алганнар белән аралашты һәм ир белән хатын-кыз арасында дуслык юк, диючеләрнең тәнкыйди фикерләрен тыңлады.

Татарстанның халык артисты Фердинанд Сәлахов «Татар-информ» хәбәрчесенә биргән әңгәмәсендә ике тапкыр үлемнән калуы, бер дә ишетелмәгән җырларны табып дөньяга чыгаруы, җиде миллион татар халкына 25 профессиональ җырчы булуын һәм Ярамир Низаметдиновның язмышы хакында сөйләде.

Яңа елга әзерләнеп ятканда Россиянең һәм Татарстанның атказанган мәдәният хезмәткәре, журналист Эльвира Кудрецкаяның якты дөньядан китүе турында ачы хәбәр килеп иреште. 1 гыйнварда Эльвира Кудрецкая Казанның «Курган» мөселман зиратында җирләнде.

Башкортстан буйлап сәяхәтебезне дәвам итәбез. Сезне Бүләк авылында яшәүче Зилә Сәүбәнова һәм Шамил Миңнәхмәтов гаиләсе белән таныштырабыз. Газы, суы кермәгән, кибете һәм почтасы булмаган авылда «Интертат» журналисты Зилә Мөбәрәкшина һәм татар блогеры Фәгыйлә Шакирова булып кайтты.

Ут беттеме — дөнья бетте, диләр. Бар нәрсә туктала: телефон, ноутбук, телевизор һәм күп җиһазлар «үлеп» кала. Нәкъ шунда кеше утсыз ничек яшәде икән, дип уйланабыз. Кемнәр алар — энергетиклар? Казан дәүләт энергетика университеты илебездә нинди казаныш алган? Бу хакта ректор Эдвард Габдуллаҗанов белән сөйләштек.

Башкортстан Республикасының Илеш районы Югары Яркәй авылына сәяхәт кылып кайттык. Башкортстанда татарлар күпме? Документта татарларны «башкорт» дип язу һәм башка буталчыклар ни өчен килеп чыккан? Бу сорауларны илешлеләрдән сораштык.

Күпләр Шамил Идиатуллинны «Город Брежнев» китабының авторы буларак белә. Баксаң, ул үзебезнең татар кешесе икән! Казанда баш мөхәррир булып эшләгәннән соң, Мәскәүгә күченә һәм китаплар язарга тотына. Онлайн очрашуда ул «Бывшая Ленина» һәм «Последнее время» әсәрләре, хатын-кызлар һәм яраткан авторы турында сөйләде.

«2020 ел авыр булды», — ди артист халкы. «Барс медиа» компаниясе, Ландыш һәм Иркә, Элвин һәм Салават арасындагы мөнәсәбәтләр ничек тәмамланды? Нигә «атказанган» исемен алучыларны кеше белми? «Интертат» быел шоу-бизнеста булган иң истә калган вакыйгаларга күзәтү ясады.

«Пианист куллары — хыяллар үрүче», — дип яза Мөнирә апа. Рояльдә уйнап кына калмыйча, хезмәттәшлек иткән барлык җырчыларга репертуар белән ярдәм итүче, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Мөнирә Хәбибуллина җырчы Хәйдәр Бигичев белән Финляндиягә баруларын, әтисе Мөнир Мазуновның иҗаты һәм язмышы турында сөйләде.

Бүген Татарстан Республикасының халык артисты, «Татарстан» радиосына ярты гасыр гомерен багышлаган Рафаэль Ильясовны соңгы юлга озаттылар. Артист Казанның Мамадыш трактында урнашкан мөселман зиратында табутта җирләнде…

Кичә Әлки районы Үргәагар авылы мулласы Нурулла Фәттахов вафат булган. Бу хакта «Татар-информ» хәбәрчесенә әлеге авыл вәкиле Тәнзилә Гәрәева сөйләде.

Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясенең икенче утырышында татар телен саклауга юнәлдерелгән программалар тәкъдим ителде. Шуларның берсе — «Татмедиа» акционерлык җәмгыятенең Tatmedia junior проектлары. «Интертат» бу проектларга күзәтү ясады.

Резедә Галимова — Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе солисты, Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты. «Татар-информ”га биргән әңгәмәсендә ул сәхнә арты серләренең ни өчен тамашачыга ачылмаска тиешлеге, «кара пиар”дан ничек саклануы һәм «Татар җыры»нда нигә катнашмавы турында сөйләде.

Бүген Дәүләт Думасы депутаты Илдар Гыйльметдиновның әтисе вафат булган. Бу хакта Татар федераль милли-мәдәни автономиясе матбугат үзәге хәбәр итте.