Әниләр телендә “бала авырудан да читене юк” дигән сүз бар. Тиз дәваланып, узып китә торган гына чир булса ярый да, озакка сузылган, газаплы авырулары да бихисап бит. Баласының тилмерүеннән йөрәге парә-парә килсә дә, көчле рухлы әти-әниләр бирешми. Газизен сихәтләндереп аякка бастыруның төрле чараларын эзли. Арча районы Утар Аты авылында яшәүче Миңнуллиннар шундыйлардан. Уллары Адилне дәвалар өчен алар Һиндстанга да очарга әзер. 

Арча районының Байкал һәм Шурабаш авылларында шагыйрь, прозаик, драматург, тәнкыйтьче, публицист һәм җәмәгать эшлеклесе Габделгазиз Монасыйпов тууына 130 ел тулу хөрмәтенә әдәби кичәләр булып узды. Габдулла Тукайның Казандагы әдәби музее җитәкчелеге чакыруы буенча, бу чараларда “Татар-информ” да катнашты. 

2018 ел татарлар өчен нинди төп яңалыклар белән тарихка кереп калыр? Узып баручы елга нокта куеп, шул казанышларны барлап чыктык.

Татарстанның Дәүләт Советы Рәисе урынбасары Римма Ратникова Журналистлар берлеге рәисе вазифасына яңадан сайланмаска карар кылган. Үзеннән бу вәкаләтләрне төшерү нияте хакында ул җомга көнне берлекнең президиум утырышында хәбәр итте. Римма Ратникова берлек белән 24 ел җитәкчелек итте. 2019 елның 24 гыйнварында Журналистлар берлегенең XIX съезды узачак. Анда яңа рәис сайлап куелачак. Президиум исеменнән съездга Илшат Әминов кандидатурасы тәкъдим ителәчәк. 

Сарман районындагы ата-аналар балалар бакчасы өчен вакытында түләмәсә, тәрбиячеләр акчаны азрак ала. "Бакча өчен түләүдә тоткарлыклар" критерие тәрбиячеләрнең хезмәтен бәяләүдә исәпкә алына. Балаларның бакчага көн саен йөрү-йөрмәве дә тәрбияченең алган акчасында чагыла. Тәрбиячеләр "әлеге критерийларның хезмәт хакына тәэсир итүе хокукый яктан дөресме" дигән сорау белән "Татар-информ"га мөрәҗәгать итте. 

Декабрь азагында бар да бәйрәм ыгы-зыгысында кайный. Яшел чыршы тирәсендә әйлән-бәйлән уйнау, класс белән җыелып мәдәни чараларга баруны бигрәк тә нәни укучылар түземсезлек белән көтеп ала. Шигырь, җыр белән шаккаттырып, Кыш бабайдан бүләк тә аласы бар бит. Шул вакытта бәйрәмгә күмәкләшеп баруга комачаулаган сәбәпләр дә булуы ачыклана. Ата-аналар моны дини сәбәпләр белән бәйле дип аңлата. Чыршыга мәдхия җырлау, Кыш бабайдан нидер сорау гөнаһ санала, диләр. 

Яшерен-батырын түгел, кайберәүләрнең җентекләп кул юуга исләре китми. Салфетка белән генә сөртәләр дә, "әй, чиста инде ул кул, әле күптән түгел генә юган идем" дип тынычланалар. Әмма кулны чиста тоту өчен аны сабын белән юу мәҗбүри. Казанның 18 нче шәһәр сырхауханәсе инфекционисты Ләйсән Әхмәтова шундый киңәш бирә. Пычрак кулдан безгә нинди авырулар йогарга мөмкин? Табиб белән шул хакта сөйләштек. 

Авыл халкының тормыш сыйфатын арттыруга йөз тоткан программаларның әһәмияте зур. Шулар арасында фельдшер-акушерлык пунктлары (ФАП) төзү, төзекләндерүгә багышланган киңкүләм программа игътибарга лаек. 2018 елда бу юнәлештә нинди эшләр башкарылган? Киләсе 2019 елга планнар ничегрәк? Бу хакта Татарстанның төзелеш, архитектура һәм торак-коммуналь хуҗалык министры урынбасары Илшат Гыймаев белән әңгәмә кордык. 

Автозаправка станцияләрендә һәм нефтебазаларда мотор ягулыкларын тикшерү буенча 29 октябрьдән 26 ноябрьгә кадәр махсус айлык үткәрелгән. Татарстандагы 912 АЗСның 368сеннән ягулык үрнәкләре алынган. 658 пробаның 28 ендә (13 очракта сыйфатсыз бензин, 15ендә сыйфатсыз дизель ягулыгы) ягулыкның сыйфатсыз булуын ачыклаганнар. Бу хакта ТР Министрлар Кабинетында узган брифингта “Ягулык-энергетика ресурсларын рациональ куллану идарәсе” җитәкчесе Роберт Гыйләҗиев хәбәр итте. ГОСТ таләпләренә җавап бирмәгән ягулык сатучы АЗСлар түбәндәгеләр. Аларда ДТ TANECO һәм «Евро» дизель ягулыклары һәм бензин составында күкерт күләме яки вспышка температурасы, сумала концентрациясе, ягулыкның тыгызлыгы ГОСТ нормаларыннан тайпылган. 

Бүген алимент буенча бурычларны кайтару көнүзәк мәсьәләләрнең берсенә әйләнде. Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов та алимент акчаларын түләттерү буенча эшче төркем булдырырга кушкан иде. Без бу проблема турында сөйләшү өчен, “Татар-информ” агентлыгына Суд приставлары федераль хезмәте Татарстан буенча идарәсенең башкарма производствоны оештыру бүлеге башлыгы урынбасары Илзия Исламованы чакырдык.

Ни кызганыч, ел азагында аеруча көтелмәгән үлем-китемнәр турында хәбәрләр еш ишетелә. Татар җәмәгатьчелеге тагын бер талантлы улын югалтты. Мәкерле яман чир 61 яшендә күпкырлы шәхес Рөстәм Зәкуанны арабыздан алып китте. 

Татарстан Республикасының Этил спирты һәм алкогольле продукция җитештерүне, әйләнештә йөртүне, сыйфатын дәүләт тикшерүен тәэмин итү һәм кулланучылар хокукларын яклау буенча дәүләт инспекциясе (кыскача ТР Дәүләт алкоголь инспекциясе) моңа аңлатма бирә.

25 яшендә клиник үлем кичергән Казан кызы Екатерина Нетужилина өченче тапкыр әни булды. Гәрчә өченче мәртәбә бала табу үзе өчен куркыныч булса да, ул шушы адымга җөрьәт иткән. Хәер, якты дөньяга туарга дип Ходайдан яратылган җан тумый калмый. Курку белмәс, тормышка гашыйк Катя гомере кыл өстендә булган мизгелләрне күңелендә яңартып, “Интертат”ка сөйләде.

Шәһәр һәм район белән идарә итү җиңелләрдән түгелдер, мөгаен. Үз җирлегеңдә дистәләгән республикакүләм программаны тормышка ашырырга кирәк, акчасын, эшчесен, җаен табу зарур. Атлаган саен кагыйдәләр, таләпләр үзгәреп тора. Башкалардан калышмау өчен гыйлемле булуың шарт. Татарстан район-шәһәрләренең бүгенге башлыклары кайда гыйлем эстәгән? "Глава" булу өчен кайда укырга кирәк? “Интертат” шуны ачыкларга тырышты. 

Россиянең 48 халыкара аэропортына атаклы шәхесләр исеме бирү буенча финал тавыш бирү көннәре. “Казан” халыкара аэропортына финалдагы өч шәхеснең исемен бирү өчен үз тавышын 41 932 кеше калдырган. Авиаконструктор Андрей Туполев өчен 9670 кеше, бөек шагыйрь Габдулла Тукайга – 27755, шагыйрь, Советлар Союзы Герое Муса Җәлил өчен 4507 кеше тавыш биргән. 

Татар дөньясының тагы бер якты йолдызы сүнде. Татар җәмәгатьчелеге “Мәйсәрәсен” һәм “Галиябануын” – Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты Рауза Хәйретдинованы соңгы юлга озатты. Матәм мөрәсиме Г.Камал исемендәге Татар дәүләт академия театры бинасында узды. Рауза Хәйретдинова уйнаган рольләрендә башкарган җырлары әкрен генә яңгырап торды. 

Гаяз Исхакый музеен төзекләндерү мәсьәләсе, ничәмә-ничә еллар артка чигерелеп килгәннән соң, ниһаять, җитди төс алды кебек. Дәүләт Советының Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты утырышында сәгать ярымга сузылган сөйләшүдә музей язмышын хәл итәргә тырыштылар. Музейның гына түгел, урнашкан урыны Яуширмә авылының да мөшкел хәлгә төшкәне, яхшы юлга сусавы өчен район җитәкчелеген камчылап та алдылар.

2019 елдан Россиядә «Имин һәм сыйфатлы автомобиль юллары» илкүләм проекты тормышка ашырыла башлаячак. Яңа проектны 2017-2018 елларда гамәлдә булган «Имин һәм сыйфатлы юллар» федераль өстенлекле проектының дәвамы дип әйтергә мөмкин. Татарстан Транспорт һәм юл хуҗалыгы министрлыгының стратегик үсеш идарәсе башлыгы Илнур Нурмөхәммәтов аның үзенчәлекләре турында сөйләде.

Өен кысан булса да, күңелең иркен булсын, дип юанырга тырышсаң да, зур өйгә җитми инде. Җиһазын куярга да, балаларга уйнарга да урын җитәрлек. Тар бүлмәләрдә яшәп, зуррак “мәйданнар” турында хыялланган кайберәүләрнең кичә теләге тормышка ашты. “Салават күпере” микрорайонында кулланышка тапшырылган чираттагы йортта 340 гаилә тиздән өй туен уздырачак.

Салаватның баянчысы буларак танылган Шәфәгать Салиховның вафаты турында хәбәр һәркем өчен тетрәндергеч булды. Әле 13 августта гына 60 яшьлек юбилеен билгеләп үтеп, баянын сузып, күпләрнең мәҗлесенә ямь өстәп йөрүченең гомере юлда кинәт өзелер дип кемнәр уйлаган?! 

Хыялсыз кеше – канатсыз кош, диләр. Хыялың чынга ашасына ышанып, Аллаһы Тәгаләдән сорасаң, морадыңа ирешәсең. Шагыйрә Лилия Сәләхетдинова Хаҗга баргач, Кәгъбәтуллага тотынып, күңел түрендәге эчкерсез хыялы турында уйлый. Һәм ул хыял чынга аша: 2018 елның 21 октябрендә Ришат Тимергалиевка кияүгә чыга. Яңа гаилә “Татар-информ”да кунакта булды. "Ярдәм" мәчетендәге проектларның кураторы, "Ярдәм" дәвалау-укыту реабилитация үзәге җитәкчесенең тәрбия буенча урынбасары һәм аның тормыш иптәше мәхәббәт тарихлары турында сөйләде. 

Өлешләп төзү турында килешүдә нәрсәне истә тотарга кирәк? Сорауга Татарстан Республикасы риэлторлар гильдиясе президенты Андрей Савельев җавап бирә.

Чир сорап килми. Яман шеш бүген өлкәннәрне генә түгел, балаларны, яшьләрне дә аяп тормый. Казанда яшәүче 29 яшьлек Лилия Нуруллина шушы мәкерле чир тозагына эләгә. Вакытында дөрес дәваланмау аркасында шеш һаман үсә. Төркия табиблары Лилиянең гомере өчен көрәшеп карарга вәгъдә биргән. Бүген, ягъни 17 октябрьгә каршы төндә Лилия әнисе һәм кызы Эльза белән шунда очты. 

Элвин Грей һәм Татарстанның атказанган артисты Гүзәл Уразова арасындагы гауга фанатлар каршылыгына китерде. Татар эстрадасының күренекле җырчысы Раяз Фасыйхов моны фанатлар бәрелеше дип тә атады. “Интертат” хәбәрчесенә ул шушы низагка карата фикерен җиткерде.

Бүген Казаның Салих Сәйдәшев исемендәге Зур Концертлар залында укытучыларны һөнәри бәйрәмнәре белән Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов котлады.

Әллә ничә операция кичергән 15 яшьлек Павел Нагиевның азапланулары тәмамдыр дип ышанасы килә. Тумыштан сидек юллары бозылу белән бәйле авырудан интеккән ул. Берничә тапкыр операция ясаганнар. Нәтиҗәдә, бөере тиешле дәрәҗәдә эшләми башлый. Диализ, гемодиализга бәйлелек котылгысыз була. Республика клиник хастаханәсе табиблары Пашаны бу җәфалардан коткара. “Интертат” хәбәрчесе бөер күчереп утырту операциясенең ни рәвешле узганын белеп кайтты. 

Элек индивидуаль торак төзелешенә рөхсәт кирәк булса, хәзер махсус органнарга хәбәр итү җитә. Үзгәрешләр турында белгечләр “Татар-информ” агентлыгында узган матбугат конференциясендә сөйләде.

Яр Чаллының Ашыгыч медицина ярдәме хастаханәсе (БСМП) табиблары корсак куышлыгына уникаль операция ясаган. Аның бәясе 700-800 мең сум тирәсе. Бөер эчендәге кан тамырлары юкарган пациентның бөерен дә, гомерен дә саклап калганнар. Бу Татарстанда шушындый диагноз булганда ясалган беренче операция. Йөрәк-кан тамырлары хирургиясе бүлеге мөдире Рәмис Якубов “Интертат”ка шул хакта сөйләде.

Сезнең дә күпмедер киелеп тә, ташларга жәл булган киемнәрегез бармы ул? Шкафны җыештырган саен, берничә секунд шул киемнәрне кулда тотып аптырашта уза. “Ярар, бу юлы тыгып торыйм да, икенче юлы ташлармын” дигән сүзләр белән ул киелми торган, әмма кадерле киемнәр кабат шкафның иң өске киштәләренә “юл тота”. Аларны ничек итеп урамдагы чүплеккә чыгарып атарга яки яндырырга кул барсын ди?! Яшьлек хатирәңне чыгарып ыргыту белән бер бит ул!

Татарстанда йогышлы чир күрсәткечләренең эпидемия бусагасыннан ерак булуы - республикада вакцинация 95 процент дәрәҗәдә башкарылуы нәтиҗәсе, ди табиблар. Шулай да прививкаларны өнәмәүчеләр дә байтак. Файдасыннан бигрәк зыяны күбрәк дигән уй белән яшәүчеләр бар. "Татар-информ" мәгълүмат агентлыгында узган матбугат конференциясендә белгечләр моның ялгыш фикер булуына инандырырга тырышты.