Җәй, эссе, кояш кыздыра. Шушы нурларның биткә зарарлы икәнен белә идегезме? Косметолог Лилия Таһирова «Татар-информ» хәбәрчесенә майлы һәм коры бит тиресен карау, бетчәләр чыгуны туктату, битне тигезләтү һәм башка матурлык серләре турында сөйләде.

«Татар шакмагы» дискуссион клубының чираттагы утырышында бер төркем татар галимнәре, тарихчылары, җәмәгать эшлеклеләре Башкортстандагы татар милли хәрәкәте тарихы турында сөйләште. Тарихчы, сәясәтче Илнар Гарифуллинның фәнни карашын тәкъдим итәбез.

«Татар шакмагы» түгәрәк өстәле утырышы татар совет милләте, 1930-80нче елларда ТАССРның социалистик көнкүрешенә багышланды. Бу сүзләрдә нинди тирән мәгънә яшерелгән? Татар теле совет чорында ничек кысрыкланган? Утырышта яңгыраган фикерләрне «Татар-информ» хәбәрчесе тәкъдим итә.

Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе, продюсер Миләүшә Айтуганова киләчәктә татар эстрадасы примадоннасы Хәния Фәрхи турында кино төшерелергә мөмкин дип әйтте.

«Сөләйман чыршылары дип искә алырлар инде», — дип әйтеп калдыра ул быел утырткан агачлары турында. Татар дөньясында якты эз калдырган татар журналисты, укытучы Сөләйман Нәҗмиевның йөрәге 21 июльдә мәңгелеккә тибүдән туктады. Мәрхүмнең бердәнбер кызы Алсу, хәләл җефете Әлфия ханым ялгыз калды.

Фәрхәт абый Зыятовны Арча районында белмәгән кеше юктыр. 42 ел дәвамында меңләгән мәктәп баласын тәрбияләп, татар теле һәм әдәбиятына мәхәббәт уяткан бөек шәхес иде ул. Кызганыч, «иде» дияргә туры килә, чөнки Татарстанның атказанган мәктәп укытучысының гомере 20 июльдә 73 яшендә мәңгелеккә өзелде.

19 июльдә шагыйрь һәм журналист, күпләргә «Сәлам әйт, җил!» җырының авторы булып танылган Рөстәм Акъегет (Фәйзуллин) арабыздан китте. Гомере буе радиога хезмәт иткән кеше нигә татар телен саклау белән шөгыльләнгән? Ул җыйган меңләгән архив язмалар сакланырмы? Болар хакында «Татар-информ» хәбәрчесе язмасында.

Иртәгә Сабантуй була, милли киемнән килегез, дисәләр, ни эшлибез? Дөрес, түбәтәй һәм артислар кия торган костюмнар киябез. Татар халкында «татар кылычы», «татар батыры» дигән сүзләр бар икән, ә батыр киеме нинди була соң, дигән сорау туа. Диния нәзарәтендә көрәшне «кара каплан»га таянып торгызу турында сөйләштеләр.

«Мин бу тарихны гомерем буе яшердем, чөнки калган „нормаль“ кешеләрдән аерыласым килмәде. Күп уйланганнан соң, бәлки, минем язмышым калганнарга сабак булыр, хаталар ясамаслар, дип сөйләргә булдым». 23 яшьлек Ләйсән Нургалиева үзенең тууы, чын әнисен эзләп табуы һәм аңа карата мөнәсәбәтен сөйләде.

«Татарстан — Яңа Гасыр» телерадиокомпаниясе алып баручысы Эльвира Фазлыеваның Аида исемле кызы вафат булган иде. «Татар-информ» хәбәрчесе аның белән элемтәгә кереп, хәлен белеште һәм кызы турында сорашты.

«Татарстан — Яңа Гасыр» телерадиокомпаниясе алып баручысы Эльвира Фазлыева гаиләсендә зур хәсрәт — аның Аида исемле кызы вафат булган. Бу турыда ул үзенең Инстаграм битендә язган.

«Сезнең уку — укумыни? Ә менә без 2020 елда ничек укып чыктык!» — дип искә алыр хәзерге яшьләр еллар үткәч. Абитуриентлардан бигрәк, ата-аналарның башы ката. Кая барырга соң? КФУның Филология һәм мәдәниятара багланышлар институты кабул итү, бюджет урыннары артуы һәм студентларга эш урыннары булдыру турында сөйләде.

Танылган җырчыбыз вафат булуына төгәл өч ел тулды. Яңа татар бистәсе зиратында Татарстанның халык артисты Әлфия Авзалова рухына багышлап дога кылдылар. Артистны халык хәтерлиме? Кызлары Зөлфия белән Гүзәл соңгы минутларда нәрсә кичергән? Ни өчен ул татарның «Зыкина»сы? Бу хакта «Татар-информ» хәбәрчесе язмасында.

Сабантуйларның булу-булмавы бар халыкны кыл өстендә тоткан кебек: көн саен имеш-мимешләр чыга, сүзләр тарала… Телеграм каналларда исә Сабантуйлар 4 июльдә, ә Питрау бәйрәме 18 июльдә узачак дигән сүзләр йөри. Халык сүзе дөреслеккә туры киләме? «Татар-информ» хәбәрчесе Татарстан районнары башлыклары белән сөйләште.

«Никах көне, никах көне безнең» дип елмаешып җырлаган бәхетле пар кая югалып торган? «Казан егетләре» төркеме яңадан кушылачакмы? Вәли Гөлназга ничек гашыйк булган? «Татар-информ» хәбәрчесе бу хакта алар белән ачыктан-ачык сөйләште.

Татар теле алынмалар белән чуарланган, үз сүзләребез инде калмаган да дигән фикерне ишетергә туры килә кайчак. Рус һәм башка телләрдәге сүзләрне никадәр еш кулланабыз соң?«Татар-информ» хәбәрчесе, Татар теленең язма корпусы ярдәмендә, телдә башлыча төрки сүзләр кулланылуын ачыклады.

Алия, кендегеннән кан тамган изге җирен ташлап, читкә бәхет эзләп китә. Төрек егете аны үз иленә җәлеп итә, алтын таулар вәгъдә итә. Оҗмах микән әллә бу, дөньяда миннән дә бәхетле кеше юктыр, ди Алия. Әмма егет кыйный торган явыз иргә әйләнә. Алия үз тарихы турында «Татар-информ» хәбәрчесенә сөйләде.

Диктор, журналист Идел Кыямов һәм яшь җырчы Сөмбел Кыямова кичә әти белән әни булган. Яшь гаиләнең уллары туган. Бу хакта «Татар-информ» хәбәрчесенә «Идел» журналы журналисты, Идел Кыямовның әнисе Мөршидә Кыямова хәбәр итте.

Бал кортлары өчен дә мәчет буламыни, дип уйларсыз. Арча районының Түбән Аты авылында яшәүче умартачы Ядкәр Мөхәммәдиев бал кортлары өчен әнә шундый оялар ясый. Ни өчен бал кортларына мәчет оясы кирәк? Аларга да күз тияме? Бу хакта «Татар-информ» хәбәрчесенә умартачы Ядкәр Мөхәммәдиев сөйләде.

Кичә үзенең инстаграм битендә Татар-малай нигы белән танылган блогер Ринат Галиәхмәтов әти-әнисенең коронавирус авыруын җиңүләре турында язды. «Татар-информ» хәбәрчесе блогерлар гаиләсе белән элемтәгә кереп, авыруның ничек узуы һәм ковидка каршы дәвалау ысулы турында сорашты.

«Салават күпере» һәм «Сабантуй» журналлары мөхәррире балалар өчен медиа мәктәп һәм Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов ачкан студия, Шәвәли премиясе һәм велосипед белән самокат оту мөмкинлеге, ата-аналар балаларын ничек итеп журнал һәм китап укырга җәлеп итә алуы хакында сөйләде.

Быел Татарстанда Сабантуйлар үткәрелерме? Район башлыклары, оештыручылар, артист халкы нинди өмет белән яши? «Татар-информ» хәбәрчесе халыкның бәйрәм алды кәефен белеште.

Татарстан Фәннәр академиясенең Шиһабетдин Мәрҗани исемендәге Тарих институты ябыла дигән хәбәр таралды. Соңрак фәнни үзәкнең А.Х. Халиков исемендәге Археология институты составына керәчәге мәгълүм булды. Татар дөньясы бу күренешкә ничек карый?

Татар эстрадасының примадоннасы биш ел элек Казан дәүләт мәдәният институтының элекке студенты Рәфкать Җәләлетдиновның битендә комментарий калдырган булган.

Тимерче булып йөргән егет кинәт сәнгать өлкәсенә кереп китә. «Их, Кукмара, Кукмара, ерагаймасын ара», «Саубуллашу вальсы» җырлары белән халык мәхәббәтен яулый ул. Сүзебез — татар композиторы Мәсгут Имашев турында. «Татар-информ» хәбәрчесенә ул озак яшәү серен, мәдәнияткә карашын һәм опера театры тарихын сөйләде.

«Деспасито» җыры чыккач, бөтен дөнья каверлар яздырырга тотынды. Шуларның берсе Рамил дә үзен блогер булырмын дип уйламаган. Татар блогеры ничек итеп татар теле ярдәмендә таныла алуын, каверларның ни рәвешле яздырылуын һәм нигә татар кызы белән йөрмәгәнен «Татар-информ» хәбәрчесенә сөйләде.

Гөлназ Хәйруллина 17 яшьтән укыта. Кечкенә яшьтәге балалар ул кушкан бар нәрсәне дә башкара һәм бернинди авырлыксыз тиз арада инглиз телен үзләштерә. Гөлназ ханым шәхси методикасы турында «Татар-информ» хәбәрчесенә сөйләде.

Бүген КФУның Көнчыгышны өйрәнү институтының беренче директоры, күренекле тюрколог Җәмил Зәйнуллин озакка сузылган каты авырудан соң вафат булды. Дуслары һәм хезмәттәшләре, якыннары һәм шәкертләре күңелендә ул таләпчән, зирәк галим булып истә калачак.

Күптән түгел «Китап» дип исемләнгән яңа милли радио барлыкка килде. «Китап» татар радиолары арасында конкурент була аламы? Татар телле аудитория киңәерме? Нинди тапшырулар кертү планлаштырыла? Бу хакта «Китап» радиосының концепция авторы, баш мөхәррире Алмаз Миргаязов «Татар-информ» хәбәрчесенә сөйләде.

Аның шигырьләре беркадәр сәерлеге, сихрилеге һәм рәхәтлеге белән аерылып тора. Яшь буын иҗатчысы һәр кеше сәләтле, ә сәләте булган бар кеше дә яза ала дип саный. Ул һәрвакыт мәхәббәт хисен кичерә. Аның фикеренчә, шигырь язу хобби була алмый, ул — тулаем зур хезмәт.