Автор: Зилә Мөбәрәкшина

12:00
23 декабрь 2021

Татарстан районнары сайтларына күзәтү: татар теленә мөнәсәбәт рейтингы

Татарстан Премьер-министры урынбасары Васил Шәйхразиев 2019 елда муниципаль берәмлекләр сайтларында яңалыкларның татарчага тәрҗемә ителеше 74 процент дәрәҗәдә генә булуын әйткән иде. «Татар-информ» хәбәрчесе бу чыгыштан соң ике елдан соң район сайтларында үзгәрешләрнең булу-булмавын тикшереп, анализ ясап чыкты.

15:00
20 декабрь 2021

Кави Нәҗми — Сәрвәр Әдһәмова мәхәббәте: сынау аша үтеп, гаиләне саклап кала алганнар

Татар китабы йортында татар язучысы Кави Нәҗминең 120 еллыгына һәм аның тормыш иптәше — тәрҗемәче Сәрвәр Әдһәмовага багышланган «Аларның сүнмәс уты…» дип исемләнгән күргәзмә ачылды. «Интертат» Кави Нәҗминең оныкларының истәлекләрен, галимә Миләүшә Хәбетдинованың Кави Нәҗми белән бәйле яңа ачышын тәкъдим итә.

10:58
15 декабрь 2021

Марсель Галиевка - 75: «Ул әдәби телнең иң бөек мөнбәренә менгән»

Бер карашка җитди кыяфәтле иҗат әһелен күргәч, чыннан да, Марсель абый булды микән дип уйлап куйдым. Ә бу җитди карашлы кеше эчендә үткен күзле рәссам, талантлы прозаик яшеренгән икән. Аны яхшы белгән каләмдәшләре теләсә кемне якын китерми дисә дә, халык язучысы Марсель Галиев әңгәмәдәше булу бәхетенә ирештем.

00:00
14 декабрь 2021

Дәвалаучы Ринас Шиһапов:«Төнлә өстемдә йонлы җеннәр сикерә, кайберләрен тибеп очырам»

Ринас Шиһаповның өеннән кеше бер дә өзелми: кем бөтен табибларны йөреп, интегеп, дәвасын таба алмыйча ничарадан-бичара соңгы өметен аклап булмасмы дип килә, кем «чукрак» телефоннан ишетеп, борчыган проблемасы турында сөйләргә, киңәш алырга йөри. Дәвалау сәләтенә ия булган җырчы янына үзем дә барып карарга булдым.

11:00
11 декабрь 2021

«Мәүлә Колый — татар халкында Тукай дәрәҗәсендәге шәхес»

Мәүлә Колый Казан ханлыгы алынганнан соң туган беренче шагыйрь буларак телгә алына. Шагыйрь чыннан да Чыты авылында туганмы? Питрәч районында данлыклы якташ-шагыйрьнең исемен киләсе елда күтәреп чыгу турында «Питрәч районы һәм Мишә елгасы буйлары: үткәннән — бүгенге көнгә кадәр» конференциясендә фикер алыштылар.

13:00
6 декабрь 2021

Башкортстан төбәкчеләре җанисәптә почетта: Ярлы Кәримнең татар булуын исбатлау тарихы

Башкортстан татарларын башкорт дип яздыру очраклары турында сүз чыккач, каршы як «алар чыннан да башкорт булган, архивлар шуны күрсәтә...» ди башлый. Әмма архивлар чынлыкта Уфа төбәгендә татарлар яшәвен күрсәтә. Сәясәтчеләр «башкорт» дип күрсәтергә теләгән татар шагыйре Ярлы Кәрим белән булган хәл дә шуны күрсәтә.

11:19
4 декабрь 2021

Китаплар җитми, әмма укучылар каршы түгел: һөнәри уку йортларында татар теле яши!

Татар теленә басым ясалудан соң Татарстан мәктәпләрендә ул ихтыяри укытылуга гына калды. Мәктәпләрдәге шау-шуны барыбыз да белә кебек, ә урта һөнәри уку йортларында бу мәсьәлә ничек хәл ителгән? Татар теленең һөнәри уку йортларында укытылуына «Татар-информ» журналисты күзәтү ясый.

11:00
1 декабрь 2021

Фәрит Фарисов: «Миңнеханов, Гайнетдин һәм Хөснуллин белән нәтиҗәгә ирешеп була»

Мәскәү Татар милли-мәдәни автономиясе җитәкчесе Фәрит Фарисов Мәскәүдә үткән җанисәп саннарының дөрес булмавы, Мәскәү һәм Мәскәү өлкәсендә 150 мең түгел, ә миллион татар яшәвен, Татарстанда «Президент» атамасын саклап калу яклы булуын һәм Рөстәм Ямалиев белән мөнәсәбәтләре турында сөйләде.

15:00
30 ноябрь 2021

Үзбәкстан Самарада хуҗа булмакчы: Аксак Тимергә борынгы татар җирендә һәйкәл кирәкме?

Үзбәкстан хакимиятенең Самара өлкәсе Кондырча җирлегендә Аксак Тимергә (Тамерлан, Амир Темур) һәйкәл куюга конкурс үткәрергә ниятләве хакында хәбәр итүе татар халкын аптырашта калдырды. Татарларның әби-бабалары яшәгән канкойгыч сугыш урынында йөз меңнән артык кешене суеп үтергән әмиргә һәйкәл кую гадел булырмы?

15:00
28 ноябрь 2021

35 милләт өчен шрифт булдырган полиграфист Мөхәммәд Идриси: күренекле һәм онытылган

Мөхәммәд Идриси — бердәм калыпка салынган гарәп шрифтын барлыкка китерүче, Советлар Союзының барлык милләте кулланган шрифтларны яза торган машинка клавиатурасына «утыртучы». Татар даһиеның хезмәтләре белән бөтен дөнья кулланса да, дөнья аны даһи дип белми.

00:00
24 ноябрь 2021

«Аның соңгы сулыш алуы әле дә күз алдымнан китми» - әниләрен иртә югалтучылар язмышы

Ноябрьнең соңгы көннәре дә якынлаша. Бу көнне дөньядагы иң якын, иң газиз кешебез — әнине котларга ашыгабыз. Тырыша-тырмаша аңа бүләкнең иң яхшысын, сүзләрнең иң назлысын сайлыйбыз, чәчкәләрнең иң матурын бүләк итәбез. Ләкин әниләрен иртә югалтучылар гына бу көнне әниләренә бүләкнең иң кадерлесен бирә алмый…

12:10
23 ноябрь 2021

Зәлилә продюсер Рифат Фәттаховка 500 мең түләргә тиеш, чиратта - 1 млн сумлык дәгъва

Рәшит Ваһапов исемендәге фонд җитәкчесе, продюсер Рифат Фәттаховның Зәлилә тәхәллүсе белән танылган яшь җырчы Рузилә Бәдретдинованы судка биргәнлеге билгеле булды. Ләкин Рузилә Бәдретдинова суд буласын белмәве, суд турында хат-хәбәр алмавын әйтә. «Интертат» Рифат Фәттахов һәм Рузилә Бәдретдинова белән аралашты.

11:00
14 ноябрь 2021

Удмуртиядәге Можга районының бердәнбер татар авылы: «Эш бар, тик эшләргә кеше юк»

Соңгы 20 елда Россиядә 37 меңнән артык авыл картадан мәңгелеккә сызып ташланган. Удмуртиянең Можга районындагы бердәнбер татар авылы — Сосмак та акрынлап бетү ягына бара. Бүгенге көндә авылда пенсионерлар, гади итеп әйтсәк, карт-коры яши. Татар авылыннан репортаж.

11:00
9 ноябрь 2021

Башкортстан татарлары Татарстаннан ярдәм сорый: «Безне дә онытмасыннар иде»

Башкортстанның Бүздәк районы — татарлар күпләп яшәгән җирләрнең берсе. Татар блогеры Фәгыйлә Шакирова белән шул районның Таулар дигән авылында тукталдык. Анда яшәүче Башкортстан татарлары җанисәп вакытында Татарстан хөкүмәтенә ярдәм сорап мөрәҗәгать итте. Күрше республикада яшәүче милләттәшләребез нәрсә өчен борчыла?

13:00
8 ноябрь 2021

«Татарны башкортлаштыру милли үзаң түбән булудан килә»

Башкортстанның Бүздәк районы Аблай авылында яшәүче Фәһит Фазылов җанисәптә татарларны башкорт дип яздыруда аңлашылмаучанлыкларны хәл итү юлларын сөйләде.

16:21
7 ноябрь 2021

Якыннары Фәйрүзә Мөслимова турында: «Аның иманында һәркемгә сыеныр өчен урын бар иде»

Шагыйрә, озак еллар «Ялкын» журналында эшләгән журналист Фәйрүзә Мөслимова бүген вафат булды. Якын дусты аның белән кайчан хаҗ кылырга хыялланган? Ни өчен татар журналистикасы белән татар әдәбияты аңа рәхмәтле булырга тиеш? «Татар-информ» хәбәрчесе Фәйрүзә Мөслимованың якын кешеләре турында хатирәләр барлады.

00:00
26 октябрь 2021

Татар халык хоры җитәкчесе Ирнис Рәхимуллин: «Зилә белән аерылышуны авыр кичердем»

Киләсе елда Казан федераль федераль университетында ике зур юбилей көтелә: Татар халык хорына — 55, ә аның алыштыргысыз җитәкчесе, Татарстанның атказанган сәнгать эшлеклесе Ирнис Рәхимуллинга 80 яшь. «Интертат» Ирнис Рәхимуллин янында кунакта булып кайтты.

10:42
25 октябрь 2021

«Башкортстанда татар булып калу җиңел түгел»

Башкортстан һәм Татарстанның халык артисты Фән Вәлиәхмәтов сүзләренчә, Башкортстанда татар булып калу җиңел түгел, чөнки җанисәптә татарларны башкорт дип көчләп яздыралар.

11:00
24 октябрь 2021

Кондырча сугышы бәхәсе: Туктамышны татарның киләчәген юкка чыгаручы дип карап буламы?

1391 елның 18 июнендә Урта Азия дәүләте әмире Аксак Тимер һәм Алтын Урда дәүләте ханы Туктамыш арасында Кондырча елгасы янында көч алыша. Евразиянең иң канкойгыч сугышы турында инде язган идек. Татарстан галимнәре Самара, Үзбәкстан һәм Беларусь төбәкчеләре белән шушы сугыш хакында бәхәсләште.

11:00
19 октябрь 2021

Аксак Тимер&Туктамыш: Урта гасырның иң зур бәрелеше - Кондырча елгасы буендагы сугыш

Урта Азия дәүләте әмире Аксак Тимер һәм Алтын Урда дәүләте ханы Туктамыш арасында сугыш ни өчен тарихта онытылган? Урта гасырның иң зур сугышы булып саналып та, онытылган бу тарих турында Мәрҗани исемендәге Тарих институты галиме, тарих фәннәре кандидаты Илнур Миргалиев белән сөйләштек.

15:00
16 октябрь 2021

Китап язган йөрәк хирургы Илшат Билалов: «Операция башлар алдыннан „Бисмилла“ әйтәм»

«Казан утлары» журналы Казанда хирург булып эшләүче Илшат Билаловның «Тауда язылган язмыш» китабын бастырып чыгарды. Табиб әнисе үлеменнән соң яза башлавы, операция ясаганда булган вакыйгалар һәм илебез медицинасындагы проблемалар турында сөйләде.

00:00
16 октябрь 2021

Әзһәр Шакиров коронавирус турында: «Уйлап чыгарган булсалар да, илаһи көч җиңәчәк»

Татарстанның халык артисты Әзһәр Шакиров коронавирусны кеше уйлап тапкан дип уйлый. Вакцина кадату һәм вирусның ничек бетәчәге турында үз фикерен сөйләде.

10:00
13 октябрь 2021

Бер елда ике миллион караучы: «Татмедиа junior» проекты нәтиҗәләр ясый

«Татмедиа» акционерлык җәмгыятенең Tatmedia junior проектлары — Татарстан Республикасы Президенты каршындагы Татар телен саклау һәм үстерү мәсьәләләре комиссиясенең икенче утырышында татар телен саклауга юнәлдерелгән программасы. Проектлар башлануга быел бер ел булды.

20:11
8 октябрь 2021

Президент Юлламасы: Камал театры язмышы, хәләл продукция һәм кадрларда үзгәрешләр

Бүген Татарстан Президенты Рөстәм Миңнеханов Дәүләт Советына еллык Юллама белән мөрәҗәгать итте. Татар җәмәгатьчелеге Президент Юлламасын ничек бәяли? «Интертат» Юлламага турында җыелган фикерләрне тәкъдим итә.

11:25
5 октябрь 2021

«Яңы моң»да катнашкан Гөлназ Гарифҗанова: «Бер татар хәрефе өчен каныктылар»

«Яңа моң» музыкаль проекты Башкортстан башлыгының 30 миллионлык грантына үткәрелде. Бәйгедә Татарстанны яшь җырчы Гөлназ Гарифҗанова тәкъдим итте. Татар кызы проектта ниләр күргән? Оештыручылар гадел булганмы? Болар хакында ул «Татар-информ» хәбәрчесенә сөйләде.

00:00
30 сентябрь 2021

52 ел шәл бәйләүче Мөслимә-Нәкыйп Сафиннар: «Намазыбызны укыйбыз да эшкә ябышабыз»

Можга — Удмуртия Республикасында урнашкан, зур булмаган шәһәр. Анда 50 меңләп кеше яши, шуларның 16 проценты — татарлар. Можгада шәлләр бәйләгән һәм итекләр баскан остабикә - 81 яшьлек Мөслимә апа 83 яшьлек Нәкыйп абыйда кунакта булдык.

15:00
25 сентябрь 2021

Сигез мең төп җиләк үстерүче Рәнис: «Җиләк бизнесы күп чыгым сорамый»

Башкортстанның Яңагош халкы белән танышуыбызны дәвам итәбез. Авыл үзидарәсе башлыгы Раик Заһитов тәмле җиләкләр үстерүче Рәнис Бикбулатов йортына алып килде. Рәнис җиләк бизнесы белән быел шөгыльләнә башлаган. Нияте — җиләк мәйданын бер гектарга зурайтып, кеше яллап, зур бизнес алып бару һәм авылга күченеп кайту.

00:00
20 сентябрь 2021

37 кәҗә асраучы Зилә һәм Миңнехан Заһитовлар: «Көненә 40 литр сөт савабыз»

Башкортстанның Яңагош авылының уңган-булган гаиләсендә — Зилә һәм Миңнехан Заһитовларда кунак булдык. Аларның хуҗалыклары бик мулдан: 37 баш кәҗә, 19 баш күркә, 35 умарта асрыйлар. Авылда бизнес чәчәк атамы? Кәҗә сөтенең шифасы бармы? Болар хакында Зилә апа безгә бәйнә-бәйнә сөйләде.

11:05
18 сентябрь 2021

Башкортстандагы татар авылы: «Мари кияүләре уңган — 5 минут ял итә дә 1 сәгать эшли»

Рейстаг түбәсенә беренчеләрдән булып байрак кадаган татар каһарманы Гази Заһитовның авылы ничек яшәп ята? «Татар-информ» хәбәрчесе Башкортстанның Яңагош авылы музеенда һәм кул әйберләре бәйләү белән шөгыльләнгән Ильмира һәм Радик Заһитовлар гаиләсендә булып кайтты.

17:22
12 сентябрь 2021

Кырлайда Ат көне: татар атларында «Аударыш» уены, өчпочмак ашау һәм кымыз эчү ярышы

Арча районы Яңа Кырлай авылында җиденче тапкыр Ат көне бәйрәме үткәрелде. Бәйрәмдә барлыгы 120 ат катнашты. Мәскәү, Төмән өлкәләреннән, Кабардин-Балкар республикасы һәм Санкт-Петербургтан килүчеләр бар иде. «Интертат» «Аударыш», ат чабышы бәйгеләрен һәм өчпочмакны тизлеккә ашау чемпионатын күреп кайтты.