Буа районының «Кыят» хуҗалыгында инде урып-җыю эшләренә керештеләр. Коры җәй өчен уңыш күрсәткечләре дә начар түгел әле. «Интертат» уракка төшкән игенчеләр янында булып кайтты.

Басуларга химикатлар чәчүнең аянычлы ягы килеп чыга тора. Бал кортларының күпләп үлүе - шундый нәтиҗәләрнең берсе. Бал кортлары күпләп үлгән районнар исемлеге, зыян күрүчегә нишләргә һәм гаепнең кемдә булуы турында - әлеге язмада.

Җәй быел май уртасында ук башланды дисәк тә, ялгыш булмас. Бүгенге корылык шартларында авыл хуҗалыгы ничек яши? Бу корылык нәрсәгә китерергә мөмкин?

Кишергә бәя күтәрелгән. Ике, өч түгел, ә дүрт тапкыр! Кибет киштәләрендә һәм базарларда кишер ким дигәндә 130 сум тора. Нишләп алай булган? Бездә үскән яшелчә бит инде ул? Инде кишер үстерә алмас хәлгә калдыкмы? «Интертат» яшелчә бәяләре ни өчен артканын ачыклады.

Ике ел инде умартачылар белән аграрийлар арасында упкын барлыкка килә бара. Быел да шул сезон башланды, аның өстенә эсселек тә кушылды. Быел бал булырмы? Бал кортларын ничек сакларга? Балны ничек сайларга? «Татар-информ» агентлыгында узган матбугат очрашуныда Татарстан умартачылар барлык сорауларга җавап бирде.

Сарман районы Каташ-Каран авылында яшәүче Азат Сөләймановның грант акчасына утырткан сарымсаклары ноябрьдә өшегән. Хәзер фермер грант программасы кысаларындагы йөкләмәне ничек үтәргә дә белми.

Һава торышы белгечләре быел җәй майда ук башланды, ди. Көннәр дә эссе торды. Шуның белән авыл хуҗалыгындагы барлык процесслар бер зур адым белән алга күчте, әллә артка буламы инде ул. Гомумән әйткәндә, барысы да бик тиз үсә һәм өлгерә.

«31 май 21.00 сәгатьтә Югары Ослан районы Килди авылында Сергей Пашков КФХсында дуңгызлар күпләп үлүе турында хәбәр килеп ирешкән». Хафаланмагыз. ТР Министрлар Кабинеты каршындагы Баш ветеринария идарәсе башлыгы Алмаз Хисаметдиновның бу сүзләре бүгенге өйрәнүләр өчен генә әйтелде.

Биектау районы Юртыш авылында хуҗалык маллары теләсә кайда йөри. Бакчалар, ишегаллары, машина юлы — сыер һәм атлар кайда гына юк. Өстәвенә авылда мал үләксәләре дә еш күренеш. Нигә хуҗалык җитәкчесе малларын карамый? Дәүләт органнары нишләп бернәрсә дә эшли алмый? Бу турыда — «Интертат» күзәтүендә.

Ютазы районында Кымыз-тау башында урнашкан хуҗалыкта нәрсә җитештерәләр? Әлбәттә, кымыз. Кылган ашаган бия сөтеннән әзерләнгән кымыз тәмле була дигәч, «Интертат» бу үзенчәлекле хуҗалыкны күрми кала алмады.

Май бәйрәмнәрендә туктап торган булсалар да, хәзер янә тотынганнар. Сүзем шул Зәй районы Әхмәт авылында төзелә торган үзәк турында. «Агуланабыз бит, безгә нишләргә» дип, Әхмәт халкы редакциябезгә кабаттан мөрәҗәгать итте.

Җиде кат үлчә, бер кат кис, дигән бик мәгънәле бер мәкаль бар татар халкында. Киңәшле эш таркалмас дигән әйтеме дә яхшы. Вәт шул алдан сөйләшеп эшләмәү аркасында, Зәй районы Кадер авыл җирлегенә керүче Әхмәт авылы халкы бүген пошаманга төшкән. Редакциягә шундый хат килде.

Ютазы районы Кәрәкәшле авылында ике гектар мәйдан теплицаларда помидор белән кыяр үсә. Теплица хуҗасы Фәндәс Батыров яшелчәләрне үстерү өчен үз технологиясен дә уйлап тапкан. «Интертат»ка ул үз тәҗрибәсе турында сөйләде.

Көянтә, орчык, гармун ясаучы осталар авылы, нәни Тукайны әллә ничә тапкыр үзендә сыендырган Өчиле авылында булып кайттык. Манарасы киселмәгән гасырлык мәчет, Зиннәтулла хәзрәт нигезе һәм Өчилене «реабилитацияләү» турында — «Интертат»та.

Габдулла Тукайның язмышы тоташ бер фаҗига. Уйландыра, әллә нинди гыйбрәтләргә этәрә торган фаҗига. Бер уйласаң, ул бәхетле дә булырга тиеш кебек… «Татар-информ» хәбәрчесе Тукайның Сасна Пучинкәсе (Сосна Пүчинкәсе) авылындагы нигезен күреп, үги әтисенең сакланган Коръәнен тотып карады һәм әнисе Бибимәмдүдәнең каберенең урынын ачыклады.

Бәрәңге бакчасы дияргә гадәтләнгән урынга Аксу авылында кишер чәчәләр, алай да ул кишер бакчасы дип телгә кермәгән. Шуңамы, авылны Кишер Аксуы дип йөртәләр, һәм кишерне анда кул белән түгел, ә авыз белән чәчәләр.

Буа районында чәчүгә керештеләр. Яшел төстәге чөгендер орлыклары һәм күп шланглы машина турында репортаж яздык.

Кушлавыч авылының Шәрифә карчыгы татар кешесенең күңеленә бәләкәй Апушка әйтелгән «кадалмассың, килмешәк» дигән сүзләр белән кереп калган. Авылда Тукай эзләре сакланганмы? Мәкалә «явыз» Шәрифә карчык, Тукай нигезендәге шомырт агачы, егерме балалы тугызъеллык мәктәп һәм юлсызлыктан туйган Тукай Ватаны турында.

Шыгырдан — Чувашия Республикасы Батыр районында урнашкан татар авылы. Хезмәт сөючән халык сәүдәгә осталыгы аркасында менә инде алтынчы гасыр яхшы тормышта яшәп ята.

Арча районының «Ашыт» хуҗалыгында кыр эшләренә әзерлек бара. Кырга чыгар алдыннан машиналарны ремонтлыйлар, сүтәләр, җыялар, буйыйлар, майлыйлар һәм тагын әллә ниләр эшләтәләр.

Бөтенроссия татар авыллары эшмәкәрләре җыены делегатлары Тукай районыныа сәяхәткә барды.

Буа районында яшәүче һәвәскәр бакчачы Ирек Тимергалиев апрель аендагы бакча эшләре турында сөйләде.

Яз айларында авыл буйлап машинада тавык, чебеш сатып йөрүчеләр күренә башлый. Ишек шакып керүчеләр тавыкның сәламәт булуы турында җырлап торса да, үкенерлек очраклар да булгалый.

Татарстанда фермерлык хәрәкәтенә 30 ел. Шул уңайдан, «Корстон»да матур гына бәйрәм оештырганнар. Программасы да шактый озын. Пандемиягә кадәр дә мондый тантаналы чаралар ике сәгатьтән артмый иде, гомер булмаганны бүген программа күргәзмәсе белән бергә биш сәгатькә тулды.

Теләче районы Олы Мишә авылында яшәүче Айсинә ханым 2009 елда ире белән бергә ферма хуҗалыгы ачканнар. Ул вакытка кадәр бер тапкыр да сыер саумаган ханым классташына кияүгә чыгуы, өч баласы, хатын-кызлар турындагы фикерләре хакында сөйләде.

Теләче районы Олы Мәтәскә авылында яшәүче Гөлшат Садыйкова гаилә фермасын булдырган. Фермерлык эшен башлаганга күп тапкырлар үкенгән вакытлары булган, тик хатын-кыз бер адым да артка чигенмәгән.

Авыл хуҗалыгы кулланучылар кооперативы ничек эшли? Кооперативка кергәч, хуҗалык тормышы җайга салынамы? Бу сорауларга җавапны «Интертат» язмасында таба аласыз.

Озак еллар дәвамында милициядә эшләп, лаеклы ялга чыккан кияү белән бабай 2012 елда ферма ачып җибәрә. Балык Бистәсендә яшәүче Камил Гобәйдуллин сыерлар, ә кияве Шамил Нәбиуллин атлар асрый.

Татарстанның нәселле терлек асраучы хуҗалыкларына сөткә, мал алуга субсидия бирү буенча яңа кагыйдәләр керә. Бу хакта Баш ветеринария идарәсенең коллегия утырышында сүз булган иде.

Быел яз һәм җәй айларында һава торышы нинди булыр? Халык синоптиклары ни сөйли?