Министрлар кабинетында 2018 елның авыл хуҗалыгы нәтиҗәләренә йомгак ясаганда, сөт җитештерүдә түбән күрсәткечләре булган районнар тәнкыйть утына тотылды. Бөгелмә, Мөслим һәм Алабуга районнары ни өчен сөтне аз сауганнары, ә Кукмара һәм Әтнә - югары күрсәткечләрнең сере турында сөйләде. 

Без фермада кул хезмәтеннән башка эш бармый дип уйларга күнеккән. Алай түгел икән. Мисал өчен, Саба районы татар Икшермәсе авылында урнашкан "Мөхәммәтшин" крестьян-фермер хуҗалыгын әйтергә мөмкин. Аларда сыерларны роботлар сава.

Авылда яшәүче яшьләр саны елдан-ел кими. Эш һәм акча юк дип, яшьләр шәһәрләргә күченеп китә. Шул ук вакытта киләчәген авылда күргән яшьләр дә бар. Габдулла Тукай исемендәге Арча педагогика көллиятендә узган “Без бит авыл яшьләре” форумының яшь катнашучылары моны дәлилли. “Интертат” яшь бизнесменнарның иң отышлы проектларын тәкъдим итә.

Татарстан премьер-министры урынбасары-авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Әхмәтов “Татар-информ”га интервьюсында быелгы уңышны тыйнак, әмма матур нәтиҗә дип бәяләде һәм алдагы елга фаразлар турында сөйләде.

Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры урынбасары Нәҗип Хаҗипов терлекчелек тармагына еллык нәтиҗәләр турында сөйләде.

Авыл халкы мал-туар өчен үтә җаваплы чорга керде. Терлекләрнең ничек кышлавы, язга ничек чыгуы хуҗа һәм хуҗабикәнең тәрбиясеннән тора. “Татар-информ” хәбәрчесе Теләче районы баш ветеринары Ирек Нуруллин һәм районның баш эпизоотологы Азат Гаялиев белән малларны кышлату үзенчәлекләре; ашату кагыйдәләре; бозаулыйсы сыерга тәрбия; тәмле, йомшак ит алу өчен бозауларны ничек карарга кирәклеге хакында сөйләште. 

Авыл халкы өчен көз – елга йомгак ясау чоры. Эш белән тагын да эсселәнгән җәй инде артта калды, алда чагыштырмача тыныч кыш көтә. Әмма аңа кадәр әле салымнар түлисе, җир пайлары өчен түләүләрне алып бетерәсе бар. Сер түгел, кайбер хуҗалыклар пай җире өчен үз вакытында түләсә, кайберләре ахырга кадәр суза. ТР Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгының җир һәм милек мөнәсәбәтләре бүлеге башлыгы Александр Дружин белән быелгы пай җире түләүләре, пайчыларның һәм үз җирен аерып эшкәртергә теләгән милекчеләрнең хокуклары турында сөйләштек.

Республикада сарык үрчетү белән шөгыльләнүче фермерлар бармак белән генә санарлык. Элек көтүдә сарыклар авыл урамнарын тутырып кайтса, хәзер күпләр сарык асрауны табышлы кәсепкә кертми. Әмма Арча районы Өчиле авылында гомер итүче Рәшит Фазлыев моның киресен раслый. Бу максатны тормышка ашыру бик зур хезмәт сорый. 

Арча ремонт-механика җитәкчесе Даниял Фәсәхиевка тиздән 67 яшь тула. Лаеклы ялда булуына карамастан, ул гел эштә, бер минут та тик тормый. Әллә табигате белән шундыймы, егетләр кебек йөгереп йөри. Аның көчле энергиясенә шаклар катарсың! Ул башкача булдыра да алмый кебек, чөнки холкы шундый.

Озакламый каз өмәләре башланачак. Ите тәмле булсын өчен, казларга нәрсә ашатырга? Каз түшкәсен тиресе ертылмаслык итеп эшкәртү тәртибе нинди? Каклаган каз күпме вакыттан соң әзер була һәм ничек саклана? Күпләп каз асрау өчен нинди шартлар тудырырга кирәк? Нинди токым яхшырак һәм бәбкә үлемен ничек булдырмаска? Каз асраганда нинди авырлыкларга юлыгырга һәм аларны ничек хәл итәргә мөмкин? “Интертат” редакциясе бу һәм башка сорауларга җавапларны шәхси хуҗалыгында 400дән артык каз үстерүче, Азнакай районы Мәсгут авыл җирлеге башлыгы Эльвир Габдрахмановтан алды.

Авыл хезмәтчәннәре көне алдыннан узучы традицион брифингта Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары - авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Әхмәтов көзге кыр эшләренә нәтиҗә ясады, авыл хуҗалыгы продукциясе бәяләре турында сөйләде, авыл хуҗалыгы ярминкәләре турында хисап тотты һәм үзен борчыган мәсьәләләргә кагылып узды.

Бүген Татарстанның авыл хуҗалыгы хезмәтчәннәре Уңыш бәйрәмен билгеләп үтте. Татарстанның төрле район башлыклары, хезмәт алдынгылары, дәүләт тармагы вәкилләре “Корстон”ның баллар залында 2018 елгы уракка йомгак ясады.

Саба районы Түбән Шытсу авыл җирлеге бөтенроссия күләмендә оештырылган “21 гасыр авылы” конкурсында җиңүчеләр рәтенә кергән иде. “Татар-информ” хәбәрчесе әлеге авылны үз күзләре белән күреп кайтты.

Иренмәгән кеше ничек тә яшәргә тырыша. Табигать Анабыз шулкадәр бай, җаен белгән кеше, акчаны аяк астына үрелеп кенә эшли. Кемдер җиләк җыеп сата, кемдер гөмбә. Ә менә Марий-Эл республикасының Звенигово авылында иван-чәй җыеп, шуннан чәй ясап сатучы гаилә белән танышып кайтты “Татар-информ” хәбәрчесе. Кереме дә ни җитте генә түгел, елына 1 млн сум акча эшләп була ди.

“Татар-информ” быелгы урып-җыю һәм көзге кыр эшләре барышы буенча 12 мөһим фактны туплады.

Узган атна яллары, Татарстанда рәсми рәвештә булмаса да, бәрәңге алу көннәре булып истә калыр, мөгаен. Көннәре дә сөбхәналла булды, шунлыктан аяклысы да, таяклысы да бакчага чыкты. “Интертат” укучылары арасында кызыклы гына бер сораштыру үткәрде: бәрәңгене кайсы якта ничек алалар?

Абзарыңдагы мал-туарың сәламәт булса гына, күңелең тыныч, йокың тәмле була. Юкка гына авыл халкының ярты бәхете – терлектә димиләр. Мал сәламәтлеге өчен җаваплы ветеринария табиблары – үзләрен шушы һөнәргә фидакарьләрчә багышлаган, мал авыруын тел белән әйтә алмаса да, күзеннән карап аңлаучылар. 31 август – Ветеринария хезмәткәрләре көне. Шул уңайдан, республикадагы биологик ситуация һәм гомумән ветеринария тормышы турында ТР Министрлар Кабинеты карамагындагы Баш ветеринария идарәсе башлыгы урынбасары Айрат Гәрәев белән әңгәмә кордык.

Арча районы Түбән Мәтәскә авылында яшәүче Равил Гәйнетдинов "Русский тяжеловес", “Рус юртагы (русский рысистый)", "Литовский тяжеловес" токымлы авыр йөк атлары асрый. Бүген аның хуҗалыгында 30 баш ат бар. Соңгы вакытта уңган фермер ат итеннән казылык та ясап сата башлаган. Дәүләттән бер тиен дә ярдәм алмыйча, үз көче белән әлеге эшне башлап җибәргән җитештерүче белән “Интертат” хәбәрчесе аралашып кайтты.

Умартачылар өчен дә кызу урак өсте – бал аерту чоры башланды. Быел бал уңышы ничек булган? Моны белер өчен, “Интертат” хәбәрчесе Теләче районы Күкчә авылына Нуриман Сабирҗанов умарталыгына юл тотты.

Комбайнчыларның "эше хутта": кирәк икән, сагышларын җырчылар тарата, хәлләре мөшкелрәк булса, табиблар булыша. Кәттәрәк чит ил комбайнына утырганнары челләдә дә тилмерми: эсселектән кызышкан тәннәрен кондиционер суыта. Яңа Чишмә районында медицина хезмәткәрләренең игенчеләрне үз химаясенә алып, өф-өф итеп торуларын журналистлар да күреп кайтты.

Татарстанда уракка төштеләр. Игенчеләр әйткәнчә, Комбайнчылар әйтмешли, вакытында башларга, вакытында бетерергә кирәк. “Татар-информ” мәгълүмат агентлыгы хәбәрчесе Апас районында урып җыю эшләрен күзәтеп, комбайнчылар белән сөйләшеп кайтты.

Татарстанның көньяк-көнбатыш районнары халкы хафада: биредә “кош гриппы” дигән мәкерле авыру йөри. 17 июль көнне “Республика ветеринария лабораториясе”ндә тикшерелгән беренче үле кош республикага афәт килүен хәбәр итте. Бүген Апас, Кайбыч, Тәтеш, Буа, Кама Тамагы, Чүпрәле, Югары Ослан районнарында карантин.

Татарстанга кабат афәт якынлаша: республиканың биш районында кош-кортларда кош гриппы ачыкланган.

Бу атнада республика массакүләм мәгълүмат чараларында Мөслим районы хакимиятенең, район үзәгендәге Кооператив урамын ямьләндерергә уйлап, халыкта ризасызлык уятуы турында материаллар дөнья күрде. "Татар-информ"га бүген билгеле булганча, мәсьәлә халык теләгәнчә хәл ителгән.

«Питрау үтте – җәй бетте” дигән гыйбарә яши халыкта. 12 июль җәйне кыл урталай бүлә. Питраудан соң көннәр көзгә авыша, кошлар сайраудан туктый. “Питрауга кадәр үлән шифасы – яфракта, Питраудан соң тамырда” диләр. Шуңа күрә, татар һәм керәшен халкы, гомер-гомергә Питрау тирәләрендә мунча себеркесе әзерләгән.

Совет заманындагы райпо системасы җимерелгәч, авыл халкы өчен продукция сату пробелмасы барлыкка килде. Шул сәбәпле, күпләр инде бакчасына бәрәңге утыртудан да туктады. Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгы бу проблеманы хәл итү максатыннан заманча кооперативлар төзергә тели.

Татарстанның авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрының инженерлык һәм техник сәясәт буенча урынбасары Тәлгать Таһирҗанов “Татар-информ”га терлек азыгы әзерләү темплары, комплексларның әзерлеге һәм азык әзерләүгә куелган төп таләпләр турында сөйләде.

“Татар-информ” мәгълүмәт агентлыгында “Татар төбәкара ветеринария лабораториясе” федераль дәүләт бюджет учреждениесе директоры урынбасары Айтуган Мөбәрәков һәм фитосанитар күзәтчелек һәм орлыкның сыйфатына күзәтчелек итү бүлеге башлыгы Альберт Кадыйров белән туры элемтә үтте. Чүп үләннәре, үсемлек авыруларына каршы көрәш чаралары, агулы үләннәр турында сөйләштек.

Көннәр җылыну белән табигатьтә зарарлы корткычлар, бөҗәкләр активлаша. Аларга каршы тору турында “Татар төбәкара ветеринария лабораториясе” дәүләт учреждениесе директоры урынбасары Айтуган Мөбәрәков һәм фитосанитар күзәтчелек һәм орлыкның сыйфатына күзәтчелек итү бүлеге башлыгы Альберт Кадыйров белән сөйләштек. Белгечләр бер сәгать дәвамында сездән килгән сорауларга җавап бирде.

Татарстанда 145 гектар мәйданда һәм 65 зонада үсемлекләрнең авыру очрагы теркәлгән. Бу хакта Россельхознадзорның Татарстан Республикасы буенча идарәсе җитәкчесе урынбасары Ленар Фәттерахманов “Татар-информ" мәгълүмат агентлыгында узган матбугат конференциясендә әйтте.