Чебен-черки һәм бал кортлары эшне күптән башлады инде. Көннәр әзрәк җылытып, кояш чыгуга эшкә керештеләр. Умарта корты кем өчендер дошман булса, кем өчендер ул – акча эшләү юлы. Шуңа күрә көннәрнең матур торуы – умартачының ярты бәхете. Әмма кортларны язмыш кочагына ташлап, мул уңыш алырмын димә. Шуңа күрә умартачыларның “урак өсте” яздан көзгәчә сузыла.

Бәрәңге утыртыр чак җитә бит, җәмәгать. Авылда иң зур эшләрнең берсе ул – бәрәңге утырту. “Йодрык кадәрле, йомры гәүдәле, бигрәк тәмле бәрәңге!” Ни чәчсәң – шуны урырсың дигән гыйбарәне истә тотып, “Татар-информ” хәбәрчесе Татарстан шартларына яраклы бәрәңге сортлары, утырту үзенчәлекләре турында Арча районы Иске йорт авылында яшәүче һәвәскәр бакчачы Хәнәфи Гарәфиевтан сорашты.

Табигать яшеллеккә төренеп килә. Тиздән кыш буе абзарда яткан мал-туар иркенгә, болынга чыгачак. Сөтлебикәләргә генә түгел, аларның хуҗалары өчен дә җаваплы вакыт бу. Терлекләр көтүгә чыккач сөтен ташламасын, маллар сәламәт булсын өчен нәрсәләр эшләргә кирәк? “Татар-информ” хәбәрчесе бу хакта Баш ветеринария идарәсе башлыгы урынбасары Айрат Гәрәев белән сөйләште.

“Алан” – Теләче районындагы алдынгы хуҗалыкларының берсе. Биредә игенчелек, терлекчелек өлкәсендә елдан-ел югары күрсәткечләр теркәлә. Тырышып эшләү нәтиҗәсендә узган ел игенчеләр уртача 46 центнер уңыш алган. Быел тагын да зуррак максатлар билгеләп, тиз арада аларны тормышка ашырырга телиләр. "Татар-информ" хәбәрчесе язгы кыр эшләренең барышы белән танышып кайтты.

1945 елның 9 мае бездән ерагая, шулай да, Җиңүне якынайткан әби-бабаларыбызны искә алу, аларның рухын хөрмәтләү традициясе сүрелми. Теләче районының Шәтке авылында Җиңү көнендә урамга Үлемсез полк чыкты. Шул ук көнне авылда сугыш каһарманнарына обелиск куелды. Обелискны авыл халкы үзара салым акчасына куйдыртты.

Әтнә районының Түбән Шашы авылында яшәүче Фәйзи ага Галиев – аяклы энциклопедия. 93 яшендә булса да, хәтере ачык, сөйләме аңлаешлы һәм тормышындагы һәр мизгелне бүгенгедәй хәтерли ул. Тагын бер сыйфаты – сөйләшергә ярата! Тәмләп, озаклап, сәгатьләр буе сөйли. Хәер, сөйләр сүзе, тормыш багажы да күп шул.

Татарстан Республикасының Премьер-министры урынбасары - Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры Марат Әхмәтов "Татар-информ" агентлыгына биргән интервьюсында язгы кыр эшләренә әзерлек, сөт бәясе, татар көрәше һәм татар теле турында сөйләде.

Бакчасы булган кешеләрнең "язгы кыр эшләре" башланырга санаулы көннәре калып бара. Инде күбегез орлык ала торгандыр. “Язның бер көне ел туйдыра”, ә көзге уңышның сыйфаты орлыктан тора. Орлык сайлаганда нәрсәләргә игътибар итәргә? Орлыкны кайдан, кемнән алырга? Бу сорауларга Татарстан буенча Россельхознадзор идарәсенең фитосанитар күзәтчелек һәм орлык контроле-бөртек сыйфаты күзәтчелеге бүлеге башлыгы Альберт Кадыйров җавап бирә.

Язның бер көне ел туйдыра, ди халык. Әле уңышны кичә генә җыеп алган кебек. Инде яңа чәчү кампаниясе ишек шакый. Татарстан яңа чәчү сезонына әзерме? Авыл хуҗалыгы министрының үсемлекчелек буенча урынбасары Илдус Габдрахманов “Татар-информ”га биргән әңгәмәсендә шул хакта сөйләде.

Питрәч районы Званка авылындагы “Казан” нәселле ат заводына 1969 елда нигез салынган. Соңгы берничә елда эше тукталып торганнан соң, 2016 елда ул кабат эшли башлады. Директор Марат Гыйльфанов заводны Татарстанда кымыз җитештерүче бердәнбер предприятие дип атады һәм ни өчен республикада ат үрчетергә теләүчеләр аз булуы турында сөйләде.

“Яшьләргә авылда эш юк, шуңа шәһәргә китәләр”, дибез. Ә бит үз бәхетләрен туган җирдә табып, тырыш хезмәт итүчеләр дә юк түгел. Әтнә районы Олы Мәңгәр авылында яшәүче Алмаз Шәрипов үз бәхетен туган җирдә тапкан. Авылда эш юк диючеләргә үзенең хезмәте белән үрнәк күрсәтә ул.

Көннәр озыная, яктыра бара. Ни дисәк тә, урамда яз исе килә. Кояш җылырак карау белән бакчачылар өчен дә җаваплы чор башлана. Барысы да тәрәзә төпләрендә помидор, борыч, башка яшелчәләр, чәчәкләр утырта. Арча районы Айван авылында яшәүче Минхәировлар бүген инде уңыш җыю белән мәшгуль.

Халык телендә "агропарк" дип кенә йөртелүче “Казан” агросәнәгать паркы” акционерлык җәмгыяте оешканга быел май аенда биш ел була. Шул уңайдан паркның генераль директоры Олег Власов журналистлар белән очрашты һәм авыл хуҗалыгы җитештерүчеләренә ярдәм итү тәртибе, үсеш перспективалары турында сөйләде.

Үз авылдашларың куелышында спектакль карау бик күңелле. Андый чакта башкаланың мәшһүр актерлары бер якта торсын. Монда бит синең әниең, туганың, күршең яки хезмәттәшең уйный. Уйный дип әйтү генә бәлки аздыр да әле. Актерлар образга шулкадәр кереп бетә, актер белән әсәр героен аермыйсың да хәтта. Спектакль куелышының төп уңышы да әнә шундадыр ул, мөгаен.

Казанның Константиновка бистәсендә яшәүче Хәлиловлар 8 ел дәвамында орлык, үсен­те, чәчәкләр үстерү, туфрак әзерләү эшләре бе­лән мәшгуль. Озак еллар фермада лаборант булып эшләп алдынгылыкны бирмәгән Лилия ханымның тормышы көтмәгәндә үсемлекләр дөньясы белән бәйләнеп китә.

Татарстанда соңгы алты елда гаилә фермалары зур тизлек белән артты. Гадәттә, аларның күпчелеге ир-ат исемендә. Ә шул эшчәнлекнең күләгәсендә калучы, таңнан-төнгә кадәр чабучы хатын-кызлар гел икенче планда кала бирә. Юкса, ирләре алып бара торган эшмәкәрлектә хатыннарның роле аеруча да зур.

Урамда 20-25 градус салкын. Ә Саба районы Иске Мичән авылында урнашкан мәктәпнең инде кыярлары өлгергән. Бу елның беренче уңышын 8 мартка җыеп, сатуга чыгаралар.

Хатын-кыз – нәзакәтле зат, иренең эштән кайтышын өйдә генә көтеп утырырга тиеш дигән фикер күптән актуальлеген югалтты. Хатын-кыз үзе акча эшли, үзе бала үстерә, иренә назлы хатын булырга да өлгерә. Актаныш районы Татар Суыксу авылында яшәүче “тракторчы Илгизә” - Илгизә ханым Габдерәшитова – шуның ачык мисалы. Ул бер генә көн дә "хатын-кыз эшендә" эшләмәгән, хезмәт кенәгәсендә бары бер вазифа – механизатор. Шул ук вакытта үзенең төп бурычын үтәп, биш балага гомер бүләк иткән герой ана ул.

Мартның беренче өч көнендә Татарстан VII Бөтенроссия татар авыл эшмәкәрләре съездын кабул итте. Кичә съездның пленар утырышы узды, анда Татарстан Республикасы Президенты Рөстәм Миңнеханов катнашты. Бөтен илдән җыелган татар авыл эшмәкәрләренә Президент нинди киңәш-тәкъдимнәрен җиткерде соң?

Сөт бәясе соңгы арада игътибар үзәгендә. Шәхси хуҗалыгында сыер асраучыларның да, сөт җитештерүче хуҗалык җитәкчеләренең дә төшләренә керә ул. Сөт бәяләре төшә башласа, тормозга басып булмый, тоткан урынны сакларга, ситуациядән чыгу юлларын эзләргә кирәк. Авыл хуҗалыгы предприятиеләрендә сөт планын арттырып үтәүчеләре дә, шул ук вакытта, кул селтәп, иң аста сөйрәлүчеләр дә юк түгел. Татарстанның авыл хуҗалыгы министрының терлекчелек буенча урынбасары Нәҗип Хаҗипов “Татар-информ”га биргән әңгәмәсендә шул хакта сөйләде.

Эшмәкәр Фәнис Хәмәтдинов Кукмара районының берничә авылында ипи һәм кондитерлык продукциясе җитештерә башлаган. "Татар-информ" хәбәрчесенә ул арендага алынган сарайдан һәм гаражга урнаштырылган җиһазлардагы пекарнядан башланган эшнең ни рәвешчә көненә 150 тонна продукция җитештерә торган зур бизнеска әйләнүе турында сөйләде.

"Гел бер хата кабатлана, ә без һаман "Алга!" дибез; Җир шары түгәрәк булгач, барыбер шул урынга кире әйләнеп кайтабыз..." Татарстан Фермерлары һәм крестьян хуҗалыклары ассоциациясе җитәкчесе Камияр Байтемеров республикада фермерларның уңышлары һәм уңышсызлыклары, аларның нинди каршылыклар белән очрашуы һәм дәүләттән нинди ярдәм алулары хакында "Татар-информ" мәгълүмат агентлыгына биргән әңгәмәсендә сөйләде.

Февральдә яшелчә бакчаларында кар ята, салкын көннәр гел кабатланып тора. Тик чын һәм тәҗрибәле бакчачылар кышкы көннәрдә дә эшсез утырмый. “Арбаңны – җәй, чанаңны кыш әзерлә” дигән мәкальне искә алып, күпләр бүгеннән үк киләсе ел уңышын кайгырта. Арча районы Иске Йорт авылында яшәүче һәвәскәр бакчачы Хәнәфи Гарәфиев без килгәндә утыртыр өчен орлыклар әзерләү белән мәшгуль иде.

Татарстанда шәхси хуҗалыкларга ничек ярдәм итәргә, авыл хуҗалыгы кулланучылар кооперативларына ничек булышырга? Татарстан Республикасы авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министры урынбасары Ришат Хәбипов "Татар-информ" агентлыгына интервьюда шул хакта сөйләде.

Арендага бирелгән бай җире өчен печән дә, икмәк тә, акча да алырга мөмкин. Сорый белергә генә кирәк. Авыл хуҗалыгы һәм азык-төлек министрлыгында "Татар-информ"га шулай дип аңлаттылар.

Сөт акчасы – авылның өмет чыганагы да, баш авыртуы да. Хезмәт хаклары вакытында бирелмәсә, пенсияң булмаса, сөт акчасы – авыл җирендә төп капитал булып саналды. Гадәттә, елның бу фасылында сөт акчасы тотрыклырак була иде. Бүген исә ул кимүгә таба бара. "Татар-информ"га Алексеевск районыннан шалтыраттылар. Февраль аенда сөтне җәйге бәяләр белән җыя башлаганнар.

Ак сусарлар хәбәр бирә судагы кондызларга, дип җырлыйлар. Бу юлы кондызларга “зыян капчыгы” буласылары турында кем хәбәр салды икән?! Минзәлә районы Куян авылында яшәүчеләр өчен “ташу” быел күпкә иртәрәк килде – кыш уртасында. Моның сәбәпчесе – кондызлар.

Авыл халкы мал-туар, кош-корт асрамый яшәүне күз алдына да китерә алмый. Бу эш белән гомер-гомергә шөгыльләнсәләр дә, бер булмаса, бер вакыт сораулары туып тора.

Һәр авылда тырыш, кунакчыл, үзләренең энергиясе белән башкаларга да көч биргән кешеләр була. Кышлау авылындагы Рәдис һәм Нәридә Хәкимовлар да әнә шундыйлардан. Тумышы белән шәһәрдән булган сыер савучы ханым һәм балта остасы егетнең ханымның сыер-бозаулар асравы турында ишеткәч, Кышлауга кузгалдык.

Саба районы Корсабаш авылында яшәүче Шәйнуровлар гаиләсендә каз өмәсе дигәч, мин дә күрергә уйладым. Каз өмәсе ул көзге бер эш кенә түгел. Татарда ул элек-электән аралашу, киңәш-табыш алышу, җырлап күңел ачу чарасы да булган. Шәйнуровлардагы каз өмәсе дә шулай узды. Корсабашта каз пешеклисе суга сода салып, сугымчыны сөйләштереп каз өмәсе уздыралар