«Интертат» хәбәрчесе Башкортстанның Туймазы районында татарлар тормышы белән танышты. Башкортстан татарлары ничек яши, татарлыкны ничек саклый? Башкортстаннан репортаж тәкъдим итәбез.

Марий Эл Республикасында 30-40 ел элек мул тормышлы булган татар авылы Пожмара Пүчинкәсе бүген бетеп бара. Заманында гөрләп торган клуб егерме ел элек ябылган. Авылда кибет юк, эшсезлек хөкем сөрә. Халык мәчеткә дә ун еллап йөрми. «Интертат» авылның хәле белән танышып кайтты.

Татарстан мәктәпләрен югары баллар белән тәмамлаган акыллы егет-кызларыбыз еш кына Мәскәү, Питер, чит ил вузларын сайлый. Алар ни өчен китә? Казанда яхшы белем бирердәй вузларыбыз юкмы? Белем алгач, кире әйләнеп кайталармы?

Россиядә тыелган һәм террорчылылар рәтенә кертелгән «Талибан» хәрәкәте 15 августта Әфганстанны тулы контрольгә алуы турында игълан итте. Ил президенты Әшраф Гани чит илгә качты. Әфганстанда барган хәлләргә «Интертат» күзәтү ясый.

Балык Бистәсен заманында бөтен дөньяга таныткан һәм бүген бетеп барган һөнәр бар. Челтәр (кружево) үрү ул. Бу эшчәнлекне унике ел элек районда яңадан торгызып җибәргәннәр. «Интертат» хәбәрчесе кыйммәт бәягә сатыла торган нәзакәтле кул эшләнмәләре ясаучыларның хезмәтен күзәтеп кайтты.

Мәгариф хезмәткәрләренең традицион август киңәшмәсе быел Минтимер Шәймиевнең туган ягында — Актанышта узды. Киңәшмәнең төп тезислары — «Интертат» репортажында.

Марий Эл Республикасында 14 йортлы керәшен татарлары авылы бар. Авылда ике йөз баш кәҗә, илле умарта тотучы Ивановлар кәҗә асрау һәм корт карау серләре белән бүлеште. Марий Элдан репортаж тәкъдим итәбез.

29 августта Казанда җәйге «Манзара» спорт-музыкаль премиясе булачак. Чарада кемнәр катнаша? Ни өчен театр артисты Илфак Хафизов та көрәшергә булган? Нигә халык көрәшне бушлай гына карарга ярата? Бу мәсьәләләр «Интертат» мәкаләсендә күтәрелә.

Дистәләгән китаплар авторы Нурулла Гариф үзенең туган авылында шәхси музей булдырган. Дәүләтнекеннән ким булмаган музейны «Татар-информ» хәбәрчесе дә күреп кайтты.

Ни өчен әдәбиятта тирән эз калдырган, татар әдәбиятын Советлар Союзы халыкларына таныткан Вакыйф Нуруллинга Тукай исемендәге дәүләт премиясен бирмәгәннәр дип уйлый? Популяр язучы бүгенге көндә ничек яши? Бу турыда «Интертат» материалында белә аласыз.

Июльнең икенче яртысыннан бирле Төркиянең Анталья тирәсендәге курортларда урманнар яна. Янгыннар турында «Интертат»ка Төркиядә яшәп иҗат итүче татар журналисты Айзирәк Гәрәева-Акчура, яңа гына ялдан кайткан эстрада артисты Рифат Зарипов, хәзер Төркиядә ял итүче, «Ирек мәйданы»ның баш мөхәррире Раиф Усманов сөйләделәр.

Татарстанның төрле районнарында сөт ризыкларын күпмедән саталар? Сыер асрау быел отышлымы? «Интертат» үзләреннән арткан сөтне танышларына, авылдашларына сатучылар фикерен барлады.

15 июльдән Россия паспортларында гаилә хәлен, 14 яшькә кадәрле балаларны теркәү ирекле калды. Кем тели, шул терки. Бу кемнәргә файдалы? Киләчәктә нәрсәгә китерер? Шул ук вакытта Дәүләт Думасында паспортка «милләт» графасын кайтару турында сүзләр куера башлады. «Интертат» халыкның һәм экспертларның фикерен барлады.

Мәрҗани исемендәге Тарих институты галиме Исмәгыйль Гыйбадуллинның татар милләте формалашуында мари, мордва, удмуртларның өлеше тиешенчә бәяләнмәгән дигән фикере галимнәр арасында зур бәхәс уятты. Татарда чынлап та фин-угырлар каны агамы? «Интертат» бәхәстә катнашучыларның һәм башка галимнәрнең фикерен барлады.

Раил Нургалиев — милли көрәш буенча атказанган спорт мастеры, күп тапкырлар Татарстан, Россия һәм Европа чемпионы. Спортчыга 35 яшь.

Мамадыш районы Җөри авылында керәшеннәрнең Питрау бәйрәме гөрләде. «Интертат» кичә кич белән башланып, таң атканга кадәр барган бәйрәмнән репортаж тәкъдим итә.

«Интертат» 2020/2021 уку елына нәтиҗә ясый: мәгариф күрсәткечләрен алга һәм артка өстерәүче районнар, алдынгы мәктәпләр, 200 балл җыйган балалар һәм аларның ата-аналары белән әңгәмә.

Татарстанда быел бердәм дәүләт имтиханыннан берәр фәнен йөз баллга 234 укучы һәм ике фәнен йөзәр баллга 11 укучы тапшырган. «Интертат» максималь нәтиҗәгә ирешкән укучыларның исемлеген тәкъдим итә.

29 июньдә Саба районы Эзмә авылында Сәйәрә һәм Айдар Нурисламовларның йортлары янган видео социаль челтәрләрдә таралды. Кайбер кулланучылар авыл халкын янгын сүндерешми дип гаепләде. «Татар-информ» хәбәрчесе фаҗига урынына барып, хуҗалар белән сөйләште. Алар нәрсә дип уйлый икән?

Сабантуй, ниһаять, Казанга да килеп җитте. Бүген ул өч мәйданда барды. «Татар-информ» хәбәрчесе Тынычлык бистәсендә урнашкан Каенлык мәйданында катнашты. Казан Сабан туе нәрсә белән истә калды?

24 июнь мәгълүматлары буенча Татарстан башкаласындагы ике районда 16 укучы иң югары нәтиҗәгә ирешкән.

Казанның 102нче гимназиясе укучысы Камилла Гатина рус теле һәм химия фәннәреннән бердәм дәүләт имтиханын йөзәр баллга тапшырган. «Татар-информ» хәбәрчесе, Камилла белән сөйләшеп, уңыш сере турында кызыксынды.

Татарстанның югары уку йортларында бюджет урыннары 20 процентка артып, 20 меңгә җиткән. Техник вузлар инглиз телендә яңа программалар кертә, медицина университеты максатчан юлламаларга өстенлек бирә, ә авыл хуҗалыгында алдынгы районнар аграр университетны сайлый. Кабул итү кампаниясендәге яңалыкларны тәкъдим итәбез.

Сарман районы Каташ-Каран авылында яшәүче Азат Сөләймановның грант акчасына утырткан сарымсаклары ноябрьдә өшегән. Хәзер фермер грант программасы кысаларындагы йөкләмәне ничек үтәргә дә белми.

Медицина хезмәткәре көне (июньнең өченче якшәмбесе) уңаеннан Татарстанда традициягә әйләнгән «Ел табибы — Ак чәчәкләр» бәйгесе җиңүчеләрен бүләкләү тантанасы булды. «Лада Гранта» автомобиле кемгә эләкте? «Ел табибы» исеменә кем лаек булды? Ни өчен бөтен зал елады? Барысы да әлеге репортажда.

Озак вакыт урын өстендә ятарга мәҗбүр булган өлкән кеше нинди уй-фикерләр белән яши? Гасырга якын тормыш иткән Зәкия Рәхимованың язмышы тулы гыйбрәт.

Бер еллык паузадан соң, Татарстан районнарында Сабантуйлар атнасы җитте. «Татар-информ» хәбәрчесе Теләче Сабан туенда булып кайтты. Районда яңа башлык Нәҗип Хаҗипов бәйрәмне ничек оештырган, нәрсәләргә игътибар биргән?

Татарстанда узган атнада бик сирәк очрый торган тропик авыруның беренче очрагы ачыкланган. Һиндстаннан кайткан Бөгелмә кешесендә филяриоз тапканнар. Чир лимфа системасына зыян сала. Ул черки тешләгәннән соң кешегә паразитлар күчү нәтиҗәсендә йога. Чаллының баш санитар табибы экзотик ялдан баш тартырга тәкъдим итә.

Яңа гына «Казан утлары» китапханәсенең дүртенче кесә китабы дөнья күрде. Игътибарыгызга «Җиләкле алан» китабы авторы Кәрим Кара (Һади Кәримов) белән әңгәмә тәкъдим итәбез. Әлеге язмада сез язучының тормыш юлы, дөньяга карашы, кызыклы фикерләре белән таныша аласыз.

Россия мөселманнары Диния нәзарәте рәисенең беренче урынбасары Дамир Мөхетдинов ислам динендәге үзгәрешләр, дөньяда тирән эз калдырган татар мәгърифәтчеләренең мирасын өйрәнү буенча проблемалар турында Казанда чыгыш ясады. «Интертат» аның иң кызыклы фикерләрен тәкъдим итә.