Балаларга дини тәрбия бирүче Әлфинур апаны Апас районы Чирмешән авылында, яратып, «Остазбикә» дип атыйлар. Сиксәнгә җиткәндә ике тапкыр Хаҗ кылган, әнисен, улын, ирен югалтып, ялгызы гына бер өйдә торучы, кечкенәдән бирле бер генә уразаны да калдырмаучы Әлфинур апа белән без дә танышып кайттык.

Блогер Фагыйлә Шакирова белән Апас районындагы Чирмешән авылында булып кайткач, бу төбәкне «ак яулыклы әбиләр авылы» дип атадым. Матур итеп, «ий, наным» диюләренә генә дә ни җитә бит. Әмма күңелне сагыш биләп алды...

«Татар-информ» хәбәрчесе Агыйдел-Чулман елгалары кушылган җирдә югалган авыллар исемлегендәге Өшәр авылында соңгы Могикан – 82 яшьлек Габдулла бабай Хәйбуллин янында булып кайткан иде. Бүген исә Габдулла абыйның вафаты турында ишеттек. Бу мәкалә аның рухына дога булып ирешсен.

Ничәмә-ничә буынны берләштерә алган «Яшьләр тукталышы» тапшыруына быел 20 яшь. «Татар-информ» хәбәрчесе 20 ел дәвамында әлеге тапшыруны алып барган популяр шәхесләр белән аралашты.

Казанда көрәш буенча дөнья чемпионаты узды. Әлеге чемпионат - пандемиядән соң үткәрелгән беренче мастштаблы ярыш. «Татар-информ» хәбәрчесе дөнья беренчелегеннән репортаж тәкъдим итә.

Чуашстан Республикасы Тукай авылында булып кайткач, эшлисе килгән кеше эшен дә таба, акчасын да эшли, рәхәтләнеп яши дә икән, дидем. Баһаутдиновлар гаиләсе авылда пилмән бизнесы башлап җибәргәннәр.

«Энҗе, син аннан шаккатып кайтачаксың!» Чуашстан Республикасы Тукай авылына сәяхәткә җыенганда бу җөмләне әйтмәгән кеше калмагандыр. Бар да алар әйткәнчә булды – бардым, шаккатым, кайттым. Күккә ашкан капкалы, өчәр катлы йортлы, мәхәлләле уникаль мишәр авылында үземне урлый яздылар. Тәфсилләп сөйлим әле.

Казанның «Халыклар дуслыгы йорты» оештырган «Милләтләр мозаикасы» фестивалендә төсләр һәм милләтләр палитрасыннан күзләр чагылырлык иде. «Татар-информ» хәбәрчесе төрле халыкларның милли киемнәре белән таныштыра.

«Кечкенә чакка кайткан кебек булдым. Әниләребез пешергән ризыкларның исе чыккан. Алар безнең канга сеңгән инде», – «Татар ашлары хәзинәсе» китабын тәкъдим итү чарасында шундый сүзләрне һәркем әйтте. Һәр татар кешесе татарның милли ашлары белән горурлана ала. Гастрономик ләззәт аласыгыз килсә, әлеге китапка күз салыгыз.

«Бәбкәчкәйләрем! Монда басып торган бөтен ир-ат та безнең өчен һаман да бала» - улы Чечнядагы сугыш хәрәкәтләрендә катнашкан ана сүзләре бу. Таулы Кавказ төбәкләреннән күпләрнең уллары гомерлек йөрәк ярасы белән дә кайта. Шул аз сүзле, моңсу карашлы ир-атлар Актанышта истәлек мемориалын сафка бастырды.

«Бигрәк ябык күренәсең. Суслонгердан качтыңмы әллә?» Халык телендә әлегә кадәр калган бу атама сугыш чорында булган мәхшәрне кабат искә төшерә. Юк, фашист концлагеры да түгел, дөбер-шатыр бомбалар шартлаган яу кыры да түгел, күрше Мари республикасы Звенигово районындагы урман эчендәге бер авыл атамасы ул.

Нәкъ 90 ел элек 2 август көнне халык телендә «ВДВ» дип аталгпн, армиянең элитасы булып саналган һава-десант гаскәрләренә нигез салына. Актаныш десантчылары да юбилейны зурлап билгеләп үтте – Җиңү паркында десантчылар истәлегенә һәйкәл ачылды.

«Агроном өчен мунча ягып, бәлеш пешерә торган көн бу», – җир белгечләре яңгырлы һава торышын шулай мактады. 24 июль көнне Актанышның «Ташкын» хуҗалыгы тәҗрибә участогында «Кыр көне» үтте. Аякта резин итек, өстә кәҗән, тирә-юньдә басулар һәм чын җир кешеләре. «Татар-информ» хәбәрчесе Актаныштан репортаж тәкъдим итә.

Казанның визит карточкаларының берсе булган бинада реконструкция бара. Ул тиздән ачылыр дип көтелә.

Ил чикләре һаман ябык, ә җәйнең иң рәхәт, иң кызу көннәрендә өйдә ятасы килми. «Татар-информ» күлләргә бай Марий Эл Республикасы буенча сәяхәт итү мөмкинлекләре белән таныштыра.

Июль аенда халык рәхәтләнеп, тәгәри-тәгәри җиләк җыя. Башта бакча җиләген җыйсалар, аннары каен белән җир җиләге дә пешеп өлгерә. Җиләкне җыюын җыялар, ә аннары ул дистәләгән чиләк җиләкне нәрсә эшләтәләр соң? «Татар-информ» хәбәрчесе җиләктән яңа төрле рецептлар туплады.

«Мин - алкоголик». Киноларда ишетеп гадәтләнгән шушы сүзләр күп кенә кешеләрнең язмышын сурәтләп бирә. Адым саен исереп егылып ятучылар күренмәсә дә, җәмгыятьтә әлеге проблема юкка чыкты дигән сүз түгел. Әлеге язма аноним эчкечеләрнең упкынга тәгәрәүләре һәм айнык тормышка кире кайтулары турында.

«Диңгезләре бер читтә торсын», – диешә монда килгән берәүләр. «Яңадан туган кебек булдым», – ди икенчеләре. «Көн дә киләм мин монда», – дип өстәп куя өченчеләре. Зәңгәр күл – күпләрнең яраткан су коену урыны. Җырчы Айсылу Габдинова да Зәңгәр күлгә мәхәббәте турында сөйләп-аңлатып бетерә торган түгел, ди.

8 июль – Гаилә, мәхәббәт һәм тугрылык көне. Азнакай районы Сәпәй авылын шаулатып-гөрләтеп, озак еллар бер-берсен хөрмәт итеп, яратып яшәгән бер зур гаилә турында күпләр белә дә торгандыр. «Татар-информ» сезгә берсе - 59, икенчесе - 34, өченчесе 11 еллык өч мәхәббәт тарихын тәкъдим итә.

«Зөләйха күзләрен ача» фильмы татар мөфтиләренең фамилияләрен яңгыратып, бөтен татар җәмәгатьчелеген тетрәндереп алган иде. Без заманында иң дәрәҗәле дворян нәселеннән чыккан, Россия империясенең бишенче мөфтие, Мөхәммәд с.г.в.нең чәч бөртегенә ия булган Мөхәммәдьяр Солтановның тормыш юлын барладык.

Кемдер телеграм-каналлар белән дуңгызлар гына эшли ди, кемдер аларның мәгълүмати кырдагы файдасы иксез-чиксез булуы турында сөйли. Телеграм – хәзерге көндә иң еш кулланыла торган сәхифәләрнең берсе. Без татарча телеграм каналларга күзәтү ясап, танылган кешеләрнең фикерләрен белештек.

Яшь пар никах фотоларын үзләренең инстаграм битендә урнаштырган.

Хәзерге Татарстан Республикасы территориясендә заманында шаулап-гөрләп торган шәһәрлекләр булган. Аларның күбесе безгә таныш та түгел. «Татар-информ» читкә китмичә генә барып күрердәй тарихи урыннарны барлады.

3 июнь көнне легендар көрәшче, Татарстан, Россия һәм дөнья чемпионы Ильяс Галимов арабыздан китеп барды. 4 июнь көнне аны Чирмешән районы Туймәт авылында җирләделәр. «Татар-информ» хәбәрчесе Ильяс Галимов белән бәйле истәлекләрне барлады.

Аллаһы Тәгалә бер кулы белән суга, икенче кулы белән сыйпап тора. Язмыш адәм баласына нинди генә сынаулар әзерләми. Ничәмә ничә тапкырлар операция өстәлендә ятып, инвалид калган, юл һәлакәтендә ирен һәм баласын югалткан, дошманыңа да теләмәс кайгыларны кичергән Энҗе Насрыева бүген муллыкта, булганына шөкер итеп яши.

Быел 24 май – мөселманнарның иң көтеп алган бәйрәмнәренең берсе – Ураза гаете. Изге Рамазан ае тәмамлану хөрмәтенә үткәрелә торган Ураза гаетенә мөселманнар ныклап әзерләнә. «Татар-информ» хәбәрчесе Ураза гаете көнне нәрсә эшләргә кирәк, ә нәрсә эшләргә ярамый икәнлеге турында белеште.

Мәскәү астындагы Химки шәһәрендә Мәхфүзә һәи Әкбәр Одимовларда «COVID-19» диагнозы ачыкланган. Аларның дүрт балалары хәзер Мәскәүдәге туганнарында. Балаларның берсе күкрәк сабые. Интернетта әлеге гаиләгә акчалата ярдәм итү оештырылды. Без гаилә башлыгы Әкбәр Мәхмүт улы белән аралаштык.

Казан Кремле музей-тыюлыгы «Музей төннәре - 2020» дип аталган халыкара акциядә катнаша. Ислам мәдәнияте музее белгече Миләүшә Даутованың «Татарларның язма мәдәнияте» дип аталган онлайн лекциясеннән татарларның язу системасы турында иң кызыклы фактларны тупладык.

Хаталы игълан социаль челтәрләрдә гауга чыгуга сәбәпче булды.

«Татар-информ» журналисты Советлар Союзы Герое, генерал-лейтенант, чын татар кешесе Гани Сафиуллин турында истәлекләрне барлады. Аның яшьлеге, беренче мәхәббәте, сугыштагы батырлыклары, Советлар хакимияте белән сүзгә килүе һәм аяныч язмышы турында - әлеге язмада.