2000 еллар башында татар дөньясында популярлык казанган җырчы Җәмилә Низаметдинның соңгы елларда сәхнәдә күренми башлавының сәбәбе нәрсәдә? Тарихи ватаныннан читтә – Финляндиядә яшәүче милләттәшебезнең хәлләре ничек? Нинди яңалыклары бар? Җәйге ялымның берничә көнен Хельсинкида үткәрүемнән файдаланып, Җәмилә белән очрашып сөйләштем.

Туфан Миңнуллинның “Мулла” пьесасы буенча тулы метражлы нәфис фильм Татарстанның Әтнә районы Күәм авылында 5 августта төшерелә башлады һәм беренче кадрларны “бисмилла” әйтеп, Россия күләмендә танылган киноактер Марат Башаров башлап җибәрде.

Алтай крае Барнаул шәһәрендәге татар милли-мәдәни үзәгендә "Яшь йөрәкләр" татар яшьләре клубын җитәкләүче Артем Зиннәтуллин "Татар-информ" агентлыгына биргән интервьюда Алтай төбәгендә татарларның милли-мәдәни көнкүреше турында сөйләде.

Татарстанның халык шагыйре Роберт Миңнуллин “Татар-информ” агентлыгы хәбәрчесенә биргән интервьюсында хәзерге вакытта җырларга бары тик җырчылар гына хуҗа булуы турында белдерде.

Кул белән эшләсәң күпме вакыт кирәк бит! Cөлгеләр чигү мәктәп программасына кертсәләр, кияүгә чыгасы кызның бирнә сөлгесе әзер булып торса, бу әйбәт кенә. Кыз бала йолаларны да аңлап үсә, чигәргә дә өйрәнә.

Җәйге чорның шунысы рәхәт – ял вакытында әллә кайларга барып, яңа җирләр күреп кайтырга була.

Европадагы иң зур авыл – Пенза өлкәсенең Городищенский районы Урта Әләзән җирендә VIII Бөтенроссия авыл Сабан туе узды.

21 июль көнне Мәскәүнең иң матур урыннарының берсендә - "Коломенское" музей-тыюлыгында Сабан туе узды. "Интертат" электрон газетасы бәйрәм тантанасыннан фото- һәм видеорепортаж тәкъдим итә. Фотолар Татарстанның Россия Федерациясендәге вәкиллеге сайтыннан алынды.

Кичә, 22 июль көнне, Башкортстан Республикасының Туймазы районы Төмәнәк авылында тәүге тапкыр Ык буенда урнашкан авылларның уртак Сабан туе узды. Җисеме сабан туеныкы булса да, рәсми атамасы - Халыклар дуслыгы бәйрәме иде. Интертат электрон газетасы әлеге бәйрәмнән фоторепортаж тәкъдим итә.

Бүген Казанның Тынычлык бистәсендәге Каенлыкта башкалабыз Сабан туе үтте. Милли бәйрәмнең иң матур мизгелләрен фотога төшереп, сезнең белән уртаклашырга булдык.

Эльмира Хамматованы белмәгән татар табылмас. Ул - Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисты, Казан Дәүләт мәдәният институты профессоры, данлыклы диктор, телевидение ветераны. Бүгенге көндә яшь артистларга сәхнә теле һәм сөйләм техникасын төшендерә. "Интертат" электрон газетасына интервьюсында ул ни рәвешле татар телевидениесенең иң якты йолдызларының берсенә әйләнүе хакында сөйләде.

Татарстанның Г.Тукай исемендәге Дәүләт премиясе гамәлгә кертелгәнгә 2018 елда 60 ел булачак. 1958 елдан алып, ел саен Габдулла Тукай туган көнендә әдәбият һәм сәнгать өлкәсендә хезмәт куйган күренекле шәхесләргә бу бүләк тапшырыла. INTERTAT.RU 60 ел дәвамында Г. Тукай исемендәге Дәүләт премиясенә лаек булган җырчылар исемлеген туплады.

Татар әсәрләре арасында иң күп бәхәс, гауга тараткан әсәрләр нинди? Бүген шуларны барларга булдык. Intertat.ru төрле елларда киң даирәдә шау-шу, гауга кузгаткан җиде татар әсәрен барлап чыкты:

Көзгә Татарстанда “Байгал” исемле яңа тулы метражлы татар нәфис фильмы чыгачак.

ТР «Татаркино» дәүләт бюджет мәдәният учреждениесе директоры Миләүшә Айтуганова Бөтенроссия дәүләт кинематография институтына максатчан урыннарга дәгъвачылар сайлау нәтиҗәләре, алда торган Казан Халыкара мөселман киносы фестивале һәм Татарстанда кино төшерү перспективалары хакында сөйләде.

Габдулла Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясендә сезон саен ниндидер яңалык. Яшь, төрле идеяларга бай директор Кадим Нуруллин үзе дә тик тормый, хезмәткәрләрне дә активлыкка этәрә. Моның өчен шартлар да тудыра. Мисал өчен, филармония янындагы паркны яңартуы. Анда Габдулла Тукай шигырьләре язылган стендлар кую, танылган шәхесләргә багышлап агачлар утырту, Татар зиратларында мәрхүм артистларның каберләрен яд итү — башкарган эшләрнең кайберләре генә. Филармония директоры Кадим әфәнде “Интертат” хәбәрчесе белән киләчәкккә булган планнары белән бүлеште.

Татарның профессиональ театр дөньясы зур түгел. Казанда – өч, Татарстан районнарында – алты, Башкортстанда – ике, Оренбургта бер дәүләт театры. Шушы унике театр форматына сыя алмаганнарга башка халык театрларының ишеге ачык. Рус театрына хезмәт иткән татар артистлары аз түгел. Иң элек Искәндәр Сакаев, Туфан Имаметдинов, Рифкать Исрафилов, Рамил Төхфәтуллиннар күз алдына килә.

Илдар Кыямовның “Кара Чишмә карьясе” дип исемләнгән китабы шактый саллы - 720 битле булып җитеште. Аңа 300ләп фотосүрәт, төрле рәсемнәр кертелгән. Казандагы мирасханәләрдән тыш, Уфа, Мәскәү, Оренбург, Санкт-Петербург архивларына да мөрәҗәгать итәргә туры килгән. Галимнәр һәм китапханәчеләр фикеренчә, татар төбәкчелегендә бу - икенче шундый фундаменталь хезмәт. Чирмешән районының Кара Чишмә авылына багышланган китабының дөнья күрүенә шатлануын автор үзе дә яшерми. 30 июньдә Чирмешән районының Кара Чишмә авылы мәдәният йортында кичке 7дә тәкъдир итү кичәсе оештырыла.

17 июньдә җәмәгатьчелек Казанда татар халкының бөек җырчысы Әлфия Авзалова белән хушлаша. Г.Тукай исемендәге Татар дәүләт филармониясе бинасына иртәдән кешеләр агыла. Аларның кулларында - чәчәкләр.

Соңгы вакытларда ислам дөньясында аһәң-аваз мәсьәләсенә зур әһәмият бирелә башлады. Шул җөмләдән, татар мәчетләрендә дә. Без “моң” дип сөйләгәндә, җыр сәнгатен генә түгел, матур итеп үзебезчә азан әйтү, мөнәҗәтләр башкару, көйләп китап уку гадәтләрен дә күздә тотабыз. Бу җәһәттән, соңгы елларда күркәм генә ярышлар да үткәрелә башлады.

Татарстан башкаласында яшәүче Зөбәрҗәт абыстай Мөхәммәтҗанова – Казанның соңгы ишаны Гарифулла хәзрәт Гайнуллинның кызы. Зөбәрҗәт апага июль аенда 89 яшь тула, быел кабат хаҗ кылырга ниятләп тора. “Өченче тапкыр барам инде. Әнием хаҗия түгел иде, аның өчен кылырмын дип уйлыйм. Беренче тапкыр моннан 20 еллар элек барган идем. Мин укымышлы хатын түгел, 7 класс тәмамладым да, Казанга килеп тегүчелеккә укыдым. Гомер буе ательеда эшләдем: пальто, туннар тектем. 3 бала табып үстердем. Бер балам – кызым гына исән сау” – дип башлады сүзен мөхтәрәм абыстай.

Премия 1958 елның 8 апрелендә ТАССР Мәдәният министрлыгы карары буенча гамәлгә куела.2018 елда Г. Тукай исемендәге дәүләт бүләге гамәлгә ашырылуга 60 ел тула. Ел саен бирелә торган премия сәнгать осталары, бигрәк тә язучыларыбыз арасында зур дәрәҗәгә ия. 1991 елдан лауреатлар исемлеген Татарстан Президенты раслый.

Бөтен балалар да мультфильм карарга ярата. Күбебез, әле әти-әни булгач та, балалар белән бергәләшеп карап утырабыз аларны. Балачак эчкерсезлеге, шаянлык, матур төсләр һәм персонажларга кем генә битараф калсын икән? Моннан берничә ел элек татарча мультфильмнарны вконтакте челтәрендә стеналарда саклап калып карый идек. Югыйсә, алар күптән инде аерым сайтларда тупланган һәм карау өчен махсус җайлаштырылган икән. Үз җаегыз белән, теләгән вакытта сез дә рәхәтләнеп карарсыз дип ышанабыз.

“Талантлы кеше – һәр яклап та талантлы” дигән әйтем бар. Уфада яшәүче милләттәшебез, матур, мәгънәле шигырьләр һәм аларга көйләр язучы талант иясе, Башкортстан Язучылар берлеге әгъзасы Мидхәт Мәҗит улы Әбделмәновка да тулысынча туры килә бу гыйбарә. 75 яшьлек юбилеен билгеләп үткән аксакал бүгенге көндә дә иҗаттан туктамый.

Яз, яз, яз килә! Яз белән бергә бар дөньясы чәчәк ата, җылы, кояш һәм шушы матур көннәр белән беррәттән 6 апрель көнне, Казанның "Ак Барс" яшьләр үзәгендә, респуликабызның Югары Татар Лигасы уеннары узып китте.

Нинди дә булса татар проекты эшләргә кирәк булганда, аның логотибында, брендында миллилек ярылып ятарга тиеш, дигән бурыч куела. Татарлыкны ничек күрсәтергә? Нәрсә ул миллилек? Түбәтәй белән камзулмы? Яшел төсме? Тагын нәрсә?

3 апрельдә Казанда, Г.Камал театрында Татарстанның халык шагыйре Разил Вәлиевнең 70 яшьлегенә багышланган кичә булды. Бәйрәм котлауларга корылган юбилей кичәсе итеп түгел, җырчы-шагыйрьнең иҗат кичәсе буларак әзерләнгән иде. Тамашачыга 4 сәгать буена затлы шигырьләр һәм җыр тыңлап ләззәтләнергә мөмкинлек туды.

Бишек баласына туган телгә мәхәббәтне ничек сеңдерергә? Әлбәттә, халык авыз иҗаты аша. Бу әкиятләр дә, шигырьләр дә, мәкаль-әйтемнәр дә. Әмма әле теле дә ачылмаган, тәпи дә йөри белмәгән балаларны өйрәтеп буламы? Була! Үчтекиләр аша.

Татарстанның атказанган сәнгать белгече, шагыйрә, рәссам Розалина Шаһиеваның «Мәңгелек гөлләре» китабы 2017 елда Г.Тукай исемендәге Дәүләт бүләгенә тәкъдим ителде. Розалина Шаһиева белән әңгәмәбез сәнгать, милләт язмышына багышланды.