2019нчы елның 19нчы гыйнвары көрәш дөньясында гади генә көн булмады. «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгы хәбәрчесе «Манзара» спорт-музыкаль премиясен тапшыру тантанасындагы кичерешләре белән уртаклаша.

2018 нче елның 20 нче гыйнварында "Пирамида"да җыр һәм көрәшне берләштергән "Манзара" премиясе тапшырылды. Батырга – алтын белән йөгертелгән чемпион билбавы һәм 100 мең сум акча. «Татар-информ» мәгълүмат агентлыгы оештырган матбугат конференциясендә быелгы «Манзара»ның узган елдагыдан күп нәрсәләр белән аерылып торачагы билгеле булды. 19нчы гыйнвар көнне цирк бинасында безне нинди «Манзара» көтә?

Күп тапкырлар Россия, дөнья һәм Европа чемпионы Ильяс Хөснетдинов Мьянмада узган дөнья Кубогында гуньшу спорт программасында алтын медаль яулады. Россиянең төп җыелма командасы составына кергән Татарстаннан беренче спортчы егет “Татар-информ” хәбәрчесенә шәхси һәм спорт тормышы турында сөйләде.

Узып баручы ел дөньякүләм, республика өчен әһәмиятле спорт вакыйгаларына бай булды. Футбол буенча дөнья чемпионаты, көрәш буенча Татарстан чемпионаты, федераль Сабан туе көрәше, дистәләгән хоккей уеннары, Зәйдә билбау көрәше буенча чемпионатта чыккан низаг, Алинә Заһитованың дөнья рекордлары һәм башкалар. “Интертат” татар спортчылары һәм Татарстан бәйле иң кызыклы спорт вакыйгаларын тәкъдим итә.

Спортчы булу өчен көчле булу җитә дип уйлыйсызмы? Ялгышасыз! Спортта җиңү өчен татар телен белергә һәм акыллы булырга да кирәк икән. “Татар-информ” мәгълүмат агентлыгы хәбәрчесе мавыктыргыч, әмма шоу ясамый торган спорт төре - фехтование остасы Наилә Гыйләҗева белән сөйләшеп кайткач, шундый нәтиҗәгә килде. 

23-24 нче ноябрь көннәрендә Казанның «Ак Барс» көрәш сараенда көрәш буенча Татарстан чемпионатында Республиканың иң көчле батырларын ачыкладылар. Икенче көнге ярымфинал һәм финал уеннарын «Татар-информ» хәбәрчесе дә күзәтеп кайтты.

Танылган көрәшчеләребез күп, аларга алмаш булырлык яшьләр бармы соң? Матур алымнар күрсәтергә кулыннан килгән чын татар егетләре дөрес эздән атлыймы? Минемчә, әйе, бар алар – чын батырлар. Шундый өметле көрәшчеләрнең берсе Россия җыелма командасы көрәшчесе Ислам Фәләхов белән көрәш, гаилә һәм киләчәк темаларына сүз куертып алдык.

Телевидениедә хоккей уеннарын татарча шәрехли башлауга 1 ел булды. Башланып киткәндә ул тарихи бер адым итеп кабул ителгән иде. Бу вакыйгага катышы булган кешеләр "татарча хоккейның" беренче юбилеена нәтиҗә ясый.

Күптән түгел көрәш буенча үткән Татарстан чемпионатына үз районнарына дан китерерлек көрәшчеләргә бай Әгерҗедән бер спортчы да килмәде. Без моның сәбәпләрен ачыкладык.

4-7 октябрь көнне Зәйдә билбау көрәше буенча Россия беренчелеге өчен чемпионатта карачәй һәм калмык көрәшчеләре арасында сугыш чыкты. “Татар-информ” мәгълүмат агентлыгы хәбәрчесе конфликтның сәбәпләрен белү максатыннан ызгышның шаһитләре һәм көрәш буенча белгечләр белән сөйләште. Көрәшчеләр арасында мондый сугышларның гадәти хәл булуын, хәтта кайбер бәйгеләрдә тәртипне ОМОН саклаганын ачыкладык.

15 сентябрьдә Арча районы Яңа Кырлай авылында “Ат көне” узды. Өченче тапкыр узган бәйрәмдә 118 спортчы катнашты. "Татар-информ" хәбәрчесе татар атларының нинди булуы, чабышта яулап алынган призның күпме өлеше җайдакка бирелүе һәм ат спортының республика өчен әһәмияте турында белеште.

Халык үзенең тарихын онытырга тиеш түгел дип еш әйтәбез. Ә татарлар арасында беренче Олимпия чемпионы булган татар егете, СССР командасын унынчы урыннан беренче урынга чыгарган Ринат Сафин турында яшь буын белми дә диярлек. Исән булса, Ринат Сафинга 29 августта 78 яшь тулыр иде. "Татар-информ" спорт йолдызының туган авылында булып, аның турында мәгълүмат туплады.

Татарстанда 8 бассейн кулланылуга тапшырылачак. Шулай итеп, республиканың барлык районнарында яшәүчеләрнең дә су спорты төрләре белән шөгыльләнергә мөмкинлеге булачак. Татарстан спорт министрының беренче урынбасары Хәлил Шәйхетдинов "Татар-информ"га биргән интервьюсында йөзүнең халыкның сәламәтлеген саклаудагы әһәмияте, бассейннардагы ташламалар һәм суда батучыларның санын ничек киметергә мөмкин булачагы хакында сөйләде.

Быел Чабаксарда узган федераль Сабан туенда көрәшче Ринас Садаров автомобильгә утырып кайтып китте. 80 кг авырлык категориясендә көрәшкәндә икенче урын алып та, Сабан туеның төп призын отуы зур гауга чыгарды. Бүген “Фольксваген” автомобилендә җилдерүче Чувашстанның Шыгырдан авылы егете Ринас белән якыннанрак таныштырырга телибез.

Баланы спорт мәктәбенә ничә яшьтән бирергә ярый, спорт төрен сайлаганда нәрсәне исәпкә алырга кирәк һәм көрәшне ничек дөньяга танытып була? “Татар-информ” агентлыгы уздырган “Туры элемтә”дә бу сорауларга "Ак Барс" балалар һәм яшүсмерләр спорт көрәш мәктәбе директоры, Көрәш һәм билбау көрәше буенча Россиянең спорт остасы Азат Нурмөхәммәтов җавап бирде.

Чабаксарда узган федераль сабан туенда көрәштә төп приз - автомобильне жирәбә белән уйнатуга, бу лотереяга Татарстан спортчыларын кертмәүгә бәйле гауга тәмам куерды. Социаль челтәрләрдә фикер алышучылар арасында хәзерге көрәш ярышлары системасын үзгәртергә кирәк диючеләр бар. Ярыш нинди системага корылырга тиеш - "Татар-информ" журналисты фикерләрне белеште.

Күптән түгел Чиләбедә узган җиңел атлетика буенча Россия беренчелегендә Актаныш егете Искәндәр Һадиев биш чакрымга йөгерүдә беренчелекне яулады. "Татар-информ" авыл егетенең бу мәртәбәле нәтиҗәгә ничек ирешүен һәм бу дәрәҗәнең нинди нәтиҗәләргә китерүен белеште.

7 июльдә Чабаксарда Федераль сабан туе узды. Төп батыр ачыклангач, көрәшчеләрне гаҗәпләндергән хәл булды. Бәйрәмнең “төп бүләге” жирәбә буенча билгеләнде. Бу көрәш дөньясында зур ыгы-зыгы башлануга сәбәпче булды. Абсолют батырга бирелгән төп призны жирәбә буенча уйнату дөресме? "Татар-информ" бу вакыйгага катнашы булган кешеләрнең фикерләрен белеште.

Футбол – ул сугыш. Сугышның цивилизацияле, канкойгыч булмаган, дөрес формасы. Бер-берсен уздыру, үзенең көчле булуын исбатларга тырышу ирләрнең канына салынган. Ә футбол шушы мөмкинлекне бирә. Ирләр һәм илләр бер-берсеннән көчлерәк икәнен цивилизацияле рухта исбатлый ала.

Дөнья чемпионатында тагын бер көтелмәгән борылыш. Франциянең яшь командасы зур өметләр багланган Аргентинаны җиңде. Аргентина футболчысы, «Барселона» һөҗүмчесе, әллә никадәр титуллар җыйган Лионель Месси командасы чемпионаттан төшеп кала. Интертат футбол матчының кагыйдәләре белән дә таныштыра.

Германия җыелма командасы Тукайны укымаган! Тренер Йоахим Лев “Ташбака илә Куян” мәсәлен укыган булса, Көньяк Кореяга 0:2 исәбе белән оттырып, футбол чемпионатыннан төшеп калмаслар иде. Россиягә җиңәм дип килгән немецлар, чемоданнарын тутырып, өйләренә кайтып китте.

“Казан-Арена”да узган матчта Колумбия җыелма командасы Польшаны 3:0 исәбе белән отты. Матбугат конференциясендә поляк журналисты Польша командасын Согуд Гарәбстанныннан кала иң начар уйнаучы дип атады. Гарәпләр Россия җыелмасына 5:0 исәбе белән оттырган иде.

Кичә “Казан-Арена”да дөнья футбол чемпионатының егерменче уены узды. Испания белән Иран командаларының стадиондагы бәрелеше европалыларның җиңүе белән тәмамланды. Испания, Европаның Азиягә караганда футболда көчле икәнен исбатлап, 1:0 исәбе белән Иранны отты.

Казанда футбол буенча дөнья чемпионатын Франция - Австралия уены ачып җибәрде. Матч шактый авыр узды, "менә-менә кертә!" дигән мизгелләре күп булды. Шуңа җанатарлар да бик дулкынланды. Уеннар өчен җан атучыларның, меңнәрчә километрлар узып Казанга килгән кунакларның йөзләрен "Татар-информ" фотохәбәрчеләре төшереп алды.

Дөнья чемпионаты дигәч, футбол күз алдына киләме? Әйе, Татарстанда соңгы ел футбол буенча дөнья чемпионатына әзерләнеп узды, шуңа аны белмәгән кеше юк. Ә бит шул ук көннәрдә республикабыз тагын бер дөнья чемпионатын - татарча көрәш ярышларын кабул итәчәк. Хәзер көрәшчеләр бу җаваплы сынауга әзерләнә. "Татар-информ" хәбәрчесе Казанның "Ак Барс" көрәш сараенда берничә көрәшченең тренировкасын күзәтте.

Күптән түгел Казан синхрон йөзү буенча Россия чемпионатын кабул итте. Бөтен ил буенча башкалага әлеге спорт төренең иң яхшы вәкилләре җыелды. Татарстан командасы бу чемпионатта дүртенче урынга чыкты - 2 бронза медалебез бар. Татарстанның синхрон йөзү Федерациясе Президенты Айрат Дәүләтшин әлеге спорт төре республикада үсештә дип саный.

Спорт турында сөйләшүләрне күзәтсәң, бөтен кеше футбол һәм хоккей белән генә мавыга диярсең. Ник соң татар көрәше турында сөйләшүчеләр юк дәрәҗәсендә? Әллә халык татар көрәшчеләрен белмиме? “Татар-информ” танылган татар көрәшчеләрен Инстаграмда барлады. Егетләрнең уңышларын сез дә күзәтеп барыгыз!

Екатеринбургта кул көрәше буенча ил беренчелегендәге ярышларда Башкортстанның Балтач районы яшь спортчы Радим Галиуллин 45 килограммга кадәр авырлык категориясендә беренче урын алды. “Татар-информ” хәбәрчесе татар спортчысы һәм аның остазы белән әңгәмә корды.

“Массакүләм спорт дәрәҗәсе кешеләрнең тормыш сыйфатына зур йогынты ясый”, - диде Россия Президенты Владимир Путин чыгышларының берсендә. Зур турнирлар, яңа спорт комплекслары төзү, республика халкының үз инициативасы булу - нәкъ менә шушы факторлар Татарстанда массакүләм спорт дәрәҗәсенең үсешенә китерде. Соңгы 18 елда нинди үзгәрешләр булды?

Халык телендә шул сүзләр генә: “Ишеттеңме әле, безнең Ижау кызы Алинә Заһитова Олимпиадада беренче урын алды бит?!”, “Афәрин, Алинә, булдырды!” Алинә исемен барыбыз да күтәреп алдык. Удмуртиянең "Яңарыш" газетасы журналисты "Татар-информ" өчен махсус Алинәнең әбисе һәм беренче тренеры белән очрашып сөйләште.