"Сайтлардагы яңалыкларның 74 проценты гына татарчага тәрҗемә ителә"
Татарстан Премьер-министры урынбасары Васил Шәйхразиев муниципаль берәмлекләр сайтларында яңалыкларның татарчага тәрҗемә ителеше 74 процент дәрәҗәдә генә булуын әйтте. Бу хакта ул ТР Министрлар Кабинеты каршындагы телләр турында законны гамәлгә ашыру буенча совет утырышында сөйләде.
Вице-премьер бу мәсьәләдә беренче кварталда 100 процентка ике район гына ирешкәнен, 23 район 50 процентка да җитмәгәнен әйтте. Дүртенче квартал буенча, 9 район 100 процентка ирешкән, 25 муниципалитет 95 процент материалны тәрҗемә иткән. Спас һәм Баулы районнары гына дүртенче кварталда яңалыкларның 50 проценттан азрак өлешен тәрҗемә иткән.
Унике ай эчендә министрлыклар һәм ведомстволар сайтларында 26 мең русча һәм 25 мең татарча яңалык бастырылган. Тәрҗемә буенча уртача күрсәткеч 96 процент тәшкил иткән. “Бу, 2017 елга караганда, 25 процентка күбрәк. Безнең бурыч – 2019 елдан башлап, бу күрсәткечне 100 процентка җиткерү”, - диде Васил Шәйхразиев.
"Суд искә төшерде, кайчан, госзакупкада катнашучы тәэмин итү өчен гаризаны кире кайтарырга мөмкин
Катнашучыбервакытта берничә тапкыр электрон ачык сатуда катнашырга гариза биргән.Заказчы дүртесен кире каккан бертөрле җитешсезлекләрне аркасында.44 ФЗ буенча электрон мәйданчык операторы күчергән тәэмин итү акчасын.
АС ерак көнчыгыш округы күрсәткәнчә, бу очракта акча тотып калу дөрес түгел.Барлык гаризаларны карамыйча, катнашучы алдан үзенең хаталар бар икәнен белмәде.Катнашучы хаталарын төзәтә алмады чөнки заказчы гаризаларны бер көндә үк караган.
“Сайтны онлайн-тәрҗемәче аша тәрҗемә итәбез”
ТРның сатып алулар буенча дәүләт комитеты сайтының татар вариантын кем алып барганын белер өчен, “Татар-информ” хәбәрчесе дәүләт комитетына шалтыраткан иде.
Җавапны Татарстан Республикасының сатып алулар буенча дәүләт комитетының сатып алуларны методик тәэмин итү бүлеге мөдире урынбасары Алёна Куколкина бирде.
- Сайтның татарча версиясен безнең бүлек алып бара, татар теленә тәрҗемә текстларын татар телен азмы-күпме белгән үзебезнең кешеләр тәрҗемә итә, шул исәптән онлайн-тәрҗемәчедән дә файдаланабыз. Безнең хезмәткәрләр арасында тәрҗемәчелек яисә филология буенча югары белеме булган квалификацияле кешеләр юк.
- Аена күпме хәбәр чыгарасыз?
- Рус телендә күпме хәбәр чыкса, татар телендә дә шул ук күләмдә хәбәр чыгып бара. Бер айга якынча егерме хәбәр чыгарабыз һәм параллель рәвештә татарчага да тәрҗемә итәбез.
- Үзегезгә тәрҗемәче алырга җыенмыйсызмы?
- Бу сорау безгә түгел, чөнки штат хөкүмәт тарафыннан формалаштырылган. Татарстан Республикасы хөкүмәте карары буенча безнең штатта тәрҗемәчелеккә урын бирелмәгән. Аена егерме генә тапкыр чыккан хәбәрләрне тәрҗемә итеп утыру өчен махсус тәрҗемәчене эшкә алу актуаль булырмы икән? Кайсыдыр сайтлар бөтенләй татарчага тәрҗемә итми бит! Гомумән, һәр министрлыкка да тәрҗемәчелеккә урын бирелгәненә шикләнәм, чөнки ул хезмәт хакын түләүдә өстәмә чыгымнар сорый. Шуның өчен бездә хәбәрләрне татарчага тәрҗемә итү гади хезмәткәрләргә йөкләнгән, башка министрлыкларда да шундый хәлдер дип уйлыйм.
Разил Вәлиев: “Бу – телләр турындагы канунны бозуга керә!”
Татарстан Республикасы Дәүләт Советының Мәгариф, мәдәният, фән һәм милли мәсьәләләр комитеты рәисе Разил Вәлиев ведомствога рәсми мөрәҗәгать әзерләргә тәкъдим итте.
- Дәүләт оешмасы булып саналгач, сайтны алар ике телдә дөрес итеп алып барырга тиеш. Бу - мәҗбүри. Ни өчен алай эшлиләр икән, һич аңламыйм. Телләр турында канунны бозу була бит ул! Болай булгач, алардан сорарга кирәк. Әгәр дә рәсми җаваплары канәгатьләндерми икән, аннары карарбыз, бәяләрбез.
Рүзәл Мөхәммәтшин: “Бернинди аклауларны кабул итмим”
Татарстан Республикасы халыклары мәдәниятен һәм телләрен үстерү идарәсенең бүлек мөдире Рүзәл Мөхәммәтшин Милли шура рәисе Васил Шәйхрәзиевнең сүзләрен искә төшерде.
- Минемчә, хәбәрләрне тәрҗемә итеп бару өчен махсус тәрҗемәче кирәкми. Татар һәм рус телләрен яхшы белә торган белгеч кирәк. Онлайн-тәрҗемә аша тәрҗемә итүне мин хата дип саныйм. Бу очракта алар Татарстан Республикасының телләр турындагы канунын үтәмәгәннәр. Дәүләт вәкиле буларак та бернинди аклауларны кабул итмим. Гомумән, хәзер ТРның дәүләт телләрен тигез куллану һәм үстерү буенча хөкүмәт дәрәҗәсендә еш киңәшмәләр уздырыла. Татарстан Республикасы Премьер-министры урынбасары, милли шура рәисе Васил Шәйхразиев та һәрдаим әйтә килә: “Тәрҗемәче юк дигән сүзне миңа беркайчан да әйтмәгез. Булсын!” – ди.
Сатып алулар буенча дәүләт комитеты төзәлүгә юл алганмы?
Сүз уңаеннан "Татар-информ" мөрәҗәгатеннән соң, ведомствода татарча яңалыкларның тәрҗемә сыйфаты үзгәрде. Һәрхәлдә, хәзер сайтны турыдан-туры робот тәрҗемә итә дип әйтеп булмый. Әмма хаталар күп.
