Укучым, тормышның тискәре якларын күрмәсәң, яшәве җиңелрәк. Тормышны, язмышны катлауландырмыйча, бар булганнан кәнәгать булып яшәргә тырышырга кирәк. Кәрим Тинчурин исемендәге Татар дәүләт драма һәм комедия театры артисты Зөлфия апа бу хакыйкәтне аңлар өчен билгеле бер тормыш юлын үткән, психолог белгечлеген үзләштергән. Әңгәмәбез барышында Зөлфия апа миңа бу сүзләрнең дөреслеген аңлата алды, сез дә, интервьюны укып чыккач, бераз булса уйланып алырсыз. Һәм түбәндәге сорауга да җавап табарсыз: сез бал кортымы, әллә инде чебенме?!..

Казанда җырчы Мубай белән композитор Эльмир Низамовның уртак концерты узды. Беренче карашка татар музыкасының ике полюсында булып тоелган музыкантларны нәрсә берләштерә - концерттан "Татар-информ" репортажы.

«Камал театры – татар мәдәниятенең бозваткычы», - дигән иде театр тәнкыйтьчесе Нияз Игъламов. Ә ул төрки дөнья өчен дә бозваткыч була алырмы? Камал театры тарафыннан уздырыла торган Төрки халыкларның «Нәүрүз» халыкара театр фестиваленә безнең күзәтүне укыгыз.

Камал театрының Кече сәхнәсендә милли театр студияләренең "Nauraz school" театр фестивалендә Казан дәүләт мәдәният институты студентларының эше тәкъдим ителде. "Татар-информ" хәбәрчесе бер сәгать чамасы барган "Парковка" спектакленең татар театры тарихындагы ролен билгели.

Минзәлә театры Казанга "Салкын кын" спектаклен алып килде. Яңа татар эпосын саха егетләре язган.

"Татар-информ" хәбәрчесе яңа гына эшен башлаган «Безнең җыр» иҗат лабораториясе белән «Яңа татар җыры» конкурсын чагыштыра.

Безнең халык әйтәсе сүзеңне үлчәп әйт, ди. Әлеге җөмләнең никадәр дөрес булуы хакында уйланганым юк иде. Туфан Миңнуллинның “Нәзер” әсәренә нигезләнеп сәхнәләштерелгән спектакльне карап кайткач, һәр сүзнең көче булуын аңладым.

Җырчы, композитор Иделия Марс – композитор, музыкант Марс Макаровның кызы. Кайчандыр татар мәдәниятендә үз стилен булдырган җырчы кыз 10 ел инде Америкада яши. Ул әтисенең исемен үзенә псевдоним итеп алган.

27 майда Муса Җәлил исемендәге Татар академия дәүләт опера һәм балет театрында Нидерланд милли балет прима-балеринасы Саша Мөхәммәдова беренче тапкыр чыгыш ясады. Сәхнәдә ул Людвиг Минкусның "Дон Кихот" балетында Китри ролен башкарды. Саша - тумышы белән Лондон шәһәреннән. Аның әтисе, элекке Большой театры йолдызы һәм Бөек Британия король балеты премьеры Ирек Мөхәммәдов - татар кешесе. Спектакльдән соң "Интертат" газетасы Саша белән очрашып, кыска әңгәмә корды.

Матбугат өчен иң ачык министр буларак танылган Ирада Әюпова журналистлар белән традицион очрашуын уздырды. Министр соңгы берничә айда җәмәгатьчелекне борчыган бөтен темаларга да тукталды. Безнең хәбәрчебез очрашуда телгә алынган темалар арасыннан беренче унлыкны сайлап алды. Ә очрашуны Татар китабы йортында уздырып министр ни әйтергә теләде? Безнең фаразлар.

27 май - Бөтенроссия китапханәләр көне. XXI татар китапханәләре ничек яши? Район Үзәк китапханәсе методисты күзәтүе.

Кариев театры Гадел Кутуйның «Тапшырылмаган хатлар» әсәренә нигезләнеп куелган «Тапшырыл..ган хатлар» әсәрен тәкъдим итте. «Тапшырылмаган хатлар»дан «Тапшырыл...ган хатлар»ны режиссер Илгиз Зәйниев ясады. Премьераны ул үз туган көнендә чыгарды.

«Калеб» иҗади яшьләр берләшмәсенең Кариев театры залында оештырылган «Театрда импровизация» лабораториясе кичә өч айлык дәресләренең нәтиҗәсен чыгарды. Ул шау-шулы булырга охшап тора. «Татар-информ» импровизация театры тамаша кылган беренче тамашачылар арасында иде.

Татарстанның алты районы сәхнәсен колачлаган һәм киләчәктә Буаның гына түгел, Татарстанның театраль бренды булырга исәп тоткан «Буа: диалог киңлегендә» халыкара милли театр фестивале өченче тапкыр үткәрелде. «Татар-информ» хәбәрчеләре фестиваль спектакльләрен карап, кунаклар белән аралашып кайтты.

Тинчурин театрында «Минем Такташ» операсы күрсәтелде. Кайчандыр Сәйдәш үзе басып торган оркестр чокырында татарның өметле яшь композиторы Ильяс Камал дирижерлык итте. Сәхнәдә татарның яшь примасы – яңа гына Глинка премиясе лауреаты булган Эльза Исламова чыгыш ясады. Татар альтернатив музыкасы тарихында калган, хәзер опера җырчысы буларак уңышлы карьера ясаучы Артур Исламов – Такташ үзе иде. Яшь Такташ – Илгиз Мөхетдинов – татар музыкаль проектларының актив катнашучысы, татар моңын бар камиллеге белән җиткерә алган яшь тенор. Либретто авторы – ипиен түрәлек белән табучы бүгенге көндә иң актив яшь шагыйрь Рүзәл Мөхәммәтшин.

Күптән түгел "Татар-информ" мәгълүмат агентлыгында “Татар әдәбияты тарихы” басмасына багышланган матбугат конференциясендә ике галим - Әлфәт Закирҗанов белән Равил Рахман арасында бәхәс килеп чыкты. Бу бәхәс шул дәрәҗәдә зыялы һәм кызыклы иде, редакциябез аны сезгә тәкъдим итәргә булды.

12 – 14 май көннәрендә Галиәсгар Камал исемендәге Татар дәүләт Академия театрында Актаныш театры көннәре үтте. Әлеге чараны төгәлләп, 14 май көнне Әлфия Авзалова исемендәге Актаныш район мәдәният йорты халык театры “Итил суы ака торур” тарихи спектаклен Казан тамашачысына тәкъдим итте. 

Татар театрында сәхнәгә шәрә чыгарга яки сүгенергә ярыймы? Спектакль аңлаешлы булырга тиешме? Театр тәрбия функциясен үз өстенә алырга тиешме? “Татар-информ”ның “Татар театр сәнгатендә миллилек күрсәткечләре һәм рөхсәт чикләре” исемле түгәрәк өстәлендә кунакларыбыз шул турыда фикер алышты.

Казанда “Угол” иҗат лабораториясе тамашачыга Мөдәррис Әгъләм иҗатын тәкъдим итте. Халык шагыйренең “Төшке ялдан соң” шигырен Йолдыз Миңнуллина театральләштерде.

Татарстанның халык язучысы Туфан Миңнуллинның туган йорты, ниһаять, музей статусын алыр дип көтелә. Быел Кама Тамагы районы хакимиятенә килгән яңа җитәкче Наил Вазыйхов Мәрәҗхуҗа авылындагы йортларны музей итеп рәсмиләштерергә, язучының истәлеген саклау һәм таныту өчен бөтен көчен куярга вәгъдә итте.

Башкортстанның атказанган артисты Ришат Төхвәтуллин "Татар-информ" агентлыгына интервьюсында татар җырчысының миссиясе, танылу өчен нәрсә кирәклеге һәм татар теле турындагы фикерләре белән уртаклашты.

Чыңгыз Абызов – Тинчурин театрының иң данлыклы чорында аның музыкаль бүлеген җитәкләгән композитор һәм музыкант.

Башкортстандагы татар язучылары һәм шагыйрьләре татар әдәбияты үсешен тәэмин итүче зур көч - моны берәү дә инкярь итмәс. Башкортстан язучылар берлегендә татар язучылары белән эшләү бүлеге булуы да моны раслый. Башкортстанда Татарстан республикасы көннәре узганда, әлеге бүлек модире, танылган шагыйрә Фәния Габидуллина белән кыска әңгәмә корырга җай таптык.

Рус телендә иҗат итүче язучы Ринат Вәлиуллин Казандагы укучылары белән очрашты. Санкт-Петербургта яшәүче язучы Казанны камыш таягы белән чагыштырды: “Ул беркайчан да авырлыкларга бирешмәде, сынмады, сыгылса да яңадан аркасын турайтып басты”, - диде ул "Татар-информ" хәбәрчесенә.

Казан халыкара мөселман киносы фестивале унбишенче тапкыр уздырылды. Безнең анализ: нәтиҗәләр һәм күзаллаулар белән танышыгыз.

Татарстанда туризм буенча дәүләт комитеты оешуга биш ел. Татарстан туристларны нәрсә белән җәлеп итә һәм Татарстанга килгән турист татар мәдәнияте турында ниләр белеп китә? Татар зыялыларының туризм комитеты җитәкчесенә үз тәкъдимнәре бар.

Илһам Шакировның Әлфия Авзалова турындагы әлеге мәкаләсе "Ватаным Татарстан" газетасында 1992 елда 10 апрель санында басылып чыккан. Мәкаләне ул Әлфия Авзалованы Тукай премиясенә тәкъдим итү уңаеннан язган булган. Бу мәкалә язылганга инде 27 ел узган, ә андагы һәр фикер бүген дә көн үзәгендә.

Гаҗәеп җитез, эш сөючән, тиктормас холыклы һәм дуслар җыярга яратучы рәссам ул. Сүзебез Татарстан Республикасының халык рәссамы Мөдәррис Минһаҗев турында. Аның декоратив сәнгать юнәлешендә эшләнгән орнаментлардан гына торган күргәзмәсе күпләрне җәлеп итәр. “Татар-информ” хәбәрчесе татар сынлы сәнгатендә үезенең милли эзен салган рәссам белән татар бизәкләре, рәсем сәнгате һәм Татарстандагы яшь рәссамчылар турында сөйләште.

Опера җырчысы, Россиянең атказанган, Татарстанның халык артисткасы Альбина Шаһиморатова “Культура” каналының “Линия жизни” тапшыруында катнашты. Анда ул үзенең тормыш юлы, ничек итеп дөнья аренасына чыгуы, дөнья театрлары һәм уңышлы рольләре, гаиләсе турында сөйләде.

Габдулла Тукай музее Татар филармониясе ветераннары өчен үз ишекләрен ачты. «50 ел элек... Иңнәргә канат куйган еллар» дип аталган кичә вакытында сәхнә осталары, филармониянең алтын елларын искә төшереп, үзләре һәм килгән тамашачыларны җыр һәм шигырь белән куандырды. “Интертат” Рабига Сибгатуллина, Клара Хәйретдинова һәм Римма Ибраһимова белән күрешеп аларны татар эстарадасының үткәне һәм бүгенге халәте турында сорашты.