“Мин машинада барганда, Хәния апа йокламый иде. Яныма утырып, сөйләшеп бара иде. Бара торгач: “Илнур, мин сине туйдырганмындыр инде”, - дип, бер-ике минут сөйләмичә торып, хәл җыеп ала иде дә: “Карале, тагын менә мондый хәл булган иде бит”, - дип дәвам итә иде.

Якын итә иде дип әйтә алам. Икенче улым туганын әйткәч, биш минутта килеп җиткән иде. Хәния апа кергәч, табиблар йөгерә башлаганнар иде. Ул үзен зур кешегә санаганын хәтерләмим. Әгәр дә аның белән бергә эшләмәсәм, аның гади булуына ышанмас идем. Хәния апа танылган җырчы иде, аны урысы да, татары да, чувашы да белә. Ә ул гади кеше булып кала белде. Аның белән темаларның барысына да сөйләшеп була иде”, - ди Илнур.

“Сүксә: “Ачулансам, димәк, сез миңа кирәк кешеләр. Дәшмәсәм, кирәгегез юк дигән сүз”, - дия иде. Ул үзе дә бик оста гармунда уйный иде. “Дөрес уйнамыйсың, якташ, менә шулай уйнарга кирәк”, - дип өйрәтә иде. 

Ул ачык кеше булды. Әгәр дә аны чәйнәсәләр: “Чәйнәгәннәр чәйнәсеннәр, оныта гына күрмәсеннәр”, - дия иде.

Без өйләнгән булгач, кызлар белән аралашырга рөхсәт итми иде. “Гаиләне бозасы түгел, егетләр. Минем йөзгә кызыллык китереп йөри күрмәгез”, - дип, йодрык белән сугып, ачулана иде безне”, - дип искә алда баянчы.

Илнур хәзер Рифат Зарипов белән эшли. “Хәния апа үлгәч, сәхнәдән китәргә уйлаган идем. Алга таба кайда эшләргә белмәдем. Татар эстрадасында Хәния ападан да зуррак артистлар юк иде, шуда күрә Хәния апа минем өчен иҗатымның түшәме иде. Шулай да менә бер сезон Рифат белән эшләп алдым”, - дип сөйләде Илнур.

“Икенче әни кебек булды”

Рүзил Гыйлфанов “Бәйрәм” ансамблендә дүрт ел эшләгән. Ул алып баручы һәм җырчы вазифасын башкарган. Бүген ул шулай ук “Бәйрәм” ансамблендә эшләгән Фидаил Вәлиуллин белән бергә туйлар алып бару белән шөгыльләнә. “Хәния апа белән эшли башлаганда без әле бәләкәй идек. Хәния апа алга таба тормыш итүдә кирәк булган киңәшләр бирде”, - дип сөйләде Рүзил.

“Хәния апалар үзләренең төркеменә җырчы егет эзлиләр иде. Минем ИлСафта җырлап йөргән вакытым. Алар мине ошаттылар һәм шулай итеп без бергә эшләп киттек. Төп эшем алып бару иде, ләкин җырлый да идем. Миңа ул вакытны 19 иде. Үзегез аңлагыз: яшь килеш татар эстрадасының “примадоннасы” белән бер сәхнәдә эшләү минем өчен шаккаттыргыч хәл иде. Кечкенә чакта Хәния апа белән күрешергә генә хыяллана идем, ә без бергә эшли башладык. Мин аның белән эшләвем белән горурлана идем”, - дип искә алды Рүзил.

Гастрольләр вакытында Хәния апа егетләр өчен әни кебек булган. “Минем өчен икенче әни иде ул. Барысына да безне өйрәтә иде. Мәсәлән, кызлар белән ничек аралашырга. Берәр кыз белән йөри башласам: “Миңа алып кил, карыйм әле”, - дия иде. “Ирнең сүзен тыңлый торган хатын кирәк”, - дип киңәш бирә иде. Кунакчыл иде ул! Үзенә кунакка чакыра иде, сыйлый иде. “Син гади булган саен, кеше дә сиңа тартыла”, - дия иде. Шул гадилеге һәм кешелеклелеге өчен аны халык яратты да!” - диде Рүзил.

“Кайфуй”, -диде...”

Раил Нуриев Хәния Фәрхи төркемендә концертлар директоры булып эшләгән. Бүген исә без аны шоумен, ягъни алып баручы буларак беләбез.

“2009-2013 елларда Хәния апа белән бергә эшләдек. Хәния апа үзе, гомумән, кызык һәм гади кеше иде. Берсендә безне Владивостокка Сабантуйга чакырдылар. Тиз генә киенергә дә чыгыш ясарга кирәк иде. Ә безгә бер генә бүлмә бирделәр. Шул вакытны оялганымны хәзер дә хәтерлим. Хәзер болай итәргә булдык: башта Хәния апа душ кереп чыга, соңыннан мин. Мин душта булганда, Хәния апа киенергә тиеш иде. Ә мин чыккач, карасам, Хәния апа әле һаман да киенмәгән. “Болай итәбез: син теге якка борыласың да, мин бу – якка, шулай киенәбез”, - ди Хәния апа. Килештек, ләкин мин борылган якта көзге тора. Димәк, Хәния апа күренә бит. Урыннарны алмашырга тәкъдим иткән, Хәния апа миңа: “Кайфуй”, - диде дә, алга таба киенүен дәвам итте”, - дип искә алды Раил.

Эш буенча очрашканда, иң башта Хәния апа ашаткан, чәй эчергән икән. “Кунакчыл иде ул. Аларга кунакка концертлар графигын күрсәтергә дип кергәндә дә, чәй эчермичә чыгармый иде. “Сез, балалар, яшь, ә мин инде иллегә якынлашам, шуңа күрә аена унбиш концерттан да арттырырга кирәкми”, - дия иде. Берсендә концертлар саны унсигез булды. Яшермим: бик яхшы гына эләкте Хәния ападан. “Мин сине аңлыйм: син әле өйләнмәгән, сиңа акча кирәк, ләкин мин арыйм”, - дия иде”, - дип сөйләде алып баручы.

Раил үзенең булачак хатыны белән танышкач, Хәния апа аның белән сөйләшкән кызларга: “Бу егетләрнең кызлары бар”, - дип, кызларга башка егетләр янына барырга киңәш иткән. “Кызларга карата бик каты тотты безне. Сәхнәдән дә: “Монысы өйләнгән, монысының кызы бар, ә менә монысының беркеме дә юк”, - дип әйтә иде. Үзе әйтмешли, ул егетләр белән уртак телне тизрәк таба иде. Без ансамбльдә ундүрт егет эшләдек. Алар белән эшли башлаганда, курыккан идем. Хәния апаның ире Габделһәй абый миңа бер концертта администраторның нәрсә эшләгәнен карарга кушты. Кечкенә кенә көчекне суга ыргыталар да, йөзеп чыкса, чыга инде, чыкмаса, димәк, язмаган. Шулай итеп мине, бер тәҗрибәсез кешене, эшкә алдылар”, - диде Раил.

“Шортыдан булганга ачуланган иде”

Фидаил Вәлиуллин, театр училищесын тәмамлагач, “Бәйрәм” ансамбленә килә. “Башта җырчы булып килдем, соңыннан “универсал”га әйләндем. Клавишаларда да басып тордым, администратор да булдым, машина да йөрттем, җырладым да”, - дип сөйләде ул.

“2014 елда килгән идем. Эшләве кызык иде. Бураннарга эләгеп, концертларга соңга калган чаклар була иде. Безгә: “Балаларым”, - дип эндәшә иде, дусларына: “Брат”, - дип әйтә иде. Берсендә мине шортыдан булганга ачуланган иде. Аның фикеренчә, артист кеше матур булырга, чалбардан йөрергә тиеш. “Башка күрмим”, - дигән иде. Акча ягыннан саран түгел иде. Өйләнгәч: “Гаиләгезне карарга кирәк”, - дип, өстәп тә түләгән чаклары булгандыр. Сабыр булырга киңәш итүен хәтерлим. Егетләр белән әле һаман да дус, Аллаһка шөкер”, - ди Фидаил.

Фидаилдән фотолар сорагач, ул: “Әгәр дә Хәния апаның шулай иртә китәсем белсәм, фотоларга төшеп, видеолар ясар идем. Хәния апа үлгәндә, мин дә шул машинада бара идем. Хәле начарлангач, мин аны хастаханәгә илттем дә, ул 10-15 минут эчендә китеп барды” – диде җырчы.

“Булган хәлләрне искә төшерсәк, китап язарлык”

Татарстанның атказанган артисты Газинур Фарукшинда “Бәйрәм” ансамблендә эшләгән.