Герой исемен ала алмаган каһарманнар: Башкортстаннан алты татар егетенең батырлык тарихы

Тумышы белән Башкортстаннан булган 6 татар егетенең батырлык тарихы турында «Миллиард.Татар» яза.

Хәкимов Абдулла Хәким улы

1910 елда Башкортстанның Учалы районында туган. 1942 елның 5 февралендә Учалы районы хәрби комиссариаты тарафыннан мобилизацияләнгән. Көнбатыш һәм III Белоруссия фронтларында хезмәт иткән. Кызылармияче. 192 нче укчы дивизиясенең 753 нче укчы полкы укчысы.

1944 елның 29 июнендә Белоруссиянең Борисов шәһәрен азат итү өчен яуда, беренчеләрдән булып, кул астындагы чаралар ярдәмендә Березина елгасын кичеп чыккан, яр буенда ныгып урнашкан һәм дивизиянең төп көчләренә елга аша кичүне оештырган өчен, 1944 елның 4 июлендә Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим ителгән. «Кызыл Байрак» ордены белән бүләкләнгән.

Хәлиуллин Гаврил Григорьевич

1918 елда Башкортстанның Иглин районы Турбаслы авылында туган. 1938 елда Иглин районы хәрби комиссариаты тарафыннан мобилизацияләнгән. 1945 елның гыйнварыннан I Украина фронтында хезмәт иткән.

Гвардия өлкән сержанты, 9 нчы Кызыл Байраклы механикалаштырылган корпус 383 нче Житомир Кызыл Байраклы гвардия авыр үзйөрешле артиллерия полкының ИСУ-122 үзйөрешле җайланмасын коручы. Бөтенсоюз Коммунистлар партиясе – ВКП (б) әгъзасы.

1945 елның 26 гыйнварында экипаж составында Гиралтовце шәһәре районында 50 танк көче белән фашистларның берничә һөҗүмен кире кайтаруда катнашкан, 5 авыр танкны, шул исәптән «Королевский «Тигр» машинасын юк иткән өчен, 1945 елның 28 гыйнварында Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим ителгән. «Кызыл Байрак» ордены белән бүләкләнгән.

24-28 апрельдә Берлин шәһәре урамнарындагы яуларда үзенең коралы һәм үзйөрешле пулемет уты белән 2 коралны, миномет батареясен, 4 озак вакытлы ут ноктасын һәм 45кә якын гитлерчыны юк иткән өчен, 1945 елның 5 маенда «Кызыл Йолдыз» ордены белән бүләкләнгән.

Хәмәтов Яхья Сафи улы

1914 елда Башкортстанның Стәрлебаш районы Ибрай авылында туган. 1942 елның 11 октябрендә Стәрлебаш районы хәрби комиссариаты тарафыннан мобилизацияләнгән.1943 елның 3 февраленнән Көньяк-Көнбатыш, III Украина һәм I Белоруссия фронтларында хезмәт иткән. «Батырлык өчен» медале белән бүләкләнгән. Ике тапкыр яраланган.

Гвардия сержанты, 74 нче гвардия Нижнеднепровск укчы дивизиясенең 236 нчы гвардия укчы полкының отделение командиры.

1945 елның 2 февралендә Польшаның Познань шәһәрендә камап алынган фашистлар төркемен юк иткәндә, 50 пулемет ноктасының көчле уты астында лейтенант Юркевич һәм сержант Чумаков белән бергә мәйданны кичеп, шәһәргә бәреп кергән һәм 27 гитлерчыны юк итеп, 60 гитлерчыны бирелергә мәҗбүр иткән өчен, 1945 елның 8 февралендә Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим ителгән.

1945 елның 23 февралендә һәлак булган. Азат ителгән Познань шәһәрендә, Пилсудский урамында җирләнгән. Үлгәннән соң «Кызыл Байрак» ордены белән бүләкләнгән.

Хәмидуллин Шәрәфулла Хәмидулла улы

1905 елда Башкортстанның Түбән Кыйгы авылында туган. 1943 елның 20 гыйнварында Югары Кыйгы районы хәрби комиссариаты тарафыннан мобилизацияләнгән. Бөтенсоюз Коммунистлар партиясе – ВКП (б) әгъзасы.

Өлкән сержант, 169 нчы Рогачев Кызыл Байраклы укчы дивизиясенең 556 нчы укчы полкының отделение командиры.

Ике тапкыр «Кызыл Байрак» ордены, өч тапкыр «Кызыл Йолдыз» ордены һәм ике «Батырлык өчен» медале белән бүләкләнгән.

1943 елның 4 сентябрендә Брянск өлкәсен азат иткәндә пулемет уты белән 30 гитлерчыны юк иткән.

1944 елның 11-12 октябрендә Польшаның Варшава воеводалыгы Рожан районы Дышобаба авылы районында үзенең бүлекчәсе белән беренче булып Нарев елгасын кичеп чыккан һәм уң ярда плацдармны алган өчен 1944 елның 21 октябрендә Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим ителгән. Фашистларның 4 контрһөҗүмен кире кайтарганда, ротаның барлык офицерлары юк ителгән. Хәмидуллин җитәкчелек итүне үз кулына алган, һөҗүмгә чыккан һәм рота сугышчыларын үзе артыннан иярткән. Плацдарм саклап калынган. Дышобаба авылының төньяк-көнбатыш чиге яулап алынган, дивизиянең төп көчләре плацдармны киңәйтүне тәэмин иткән.

«Кызыл Байрак» ордены белән бүләкләнгән. 1994 елның 9 декабрендә вафат булган.

Шакиров Шәрифҗан Харис улы

1922 елда Башкортстанның Шаран районы Зирекле авылында туган. 1941 елның июлендә Шаран районы хәрби комиссариаты тарафыннан мобилизацияләнгән. 1942 елның 15 сентябреннән Воронеж фронтында хезмәт иткән. Бөтенсоюз коммунистлар партиясе – ВКП (б) әгъзасы. I һәм II дәрәҗә Ватан сугышы ордены, «Кызыл Байрак» ордены, ике тапкыр «Кызыл Йолдыз» ордены белән бүләкләнгән.

Гвардия лейтенанты, 97 нче Кировград Кызыл Байраклы гвардия миномет полкының 390 нчы гвардия миномет дивизионының разведка җитәкчесе.

1944 елның 9 февралендә Украинаның Черкассы өлкәсендәге Петропавловка бистәсен азат иткәндә үз позициясенә һөҗүм итүче фашистларның зур көчләрен юк итү өчен дивизионның утын үзенә караткан өчен, 1944 елның 23 февралендә Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим ителгән. Дошман һөҗүме кире кайтарылган. 150дән артык гитлерчы юк ителгән.

15 февральдә алдынгы күзәтү пунктында булганда Шакиров Комаровка авылы янында дошманның контрһөҗүмгә баручы пехотачылар төркемен вакытында күреп алган һәм координаталарны дивизия штабына тапшырган. 200гә якын фашист юк ителгән.

17 февральдә Шакиров Початинцы авылыннан төньяк-көнбатыштарак юнәлештә урманнан күзәтү алып бара һәм камалыштан чыгарга маташучы немец пехотасының зур колоннасын күреп ала. Уңайлы позиция сайлап, ул дошманны якын арага китерә һәм автоматтан 80гә якын гитлерчыны атып үтерә. Шул ук вакытта яу барышында Шакиров радио аша дивизионның контрһөҗүмгә баручы пехотачылар колоннасыннан ут ача. Фашистлар разведчикны камап алырга тырышып карый. Урман аша үтеп, Шакиров тагын 5 гитлерчыны юк итә, 1 офицерны әсирлеккә ала.

«Кызыл Байрак» ордены белән бүләкләнгән. Шәрифҗан Шакиров Җиңүгә кадәр көрәшкән. Полковник дәрәҗәсендә отставкага чыккан.

Йосыпов Тәлгать Йосыф улы

1925 елда Башкортстанның Аскын районы Арбаш авылында туган. 1943 елның 29 гыйнварында Аскын районы хәрби комиссариаты тарафыннан мобилизацияләнгән.1944 елның мартыннан алгы сызыкта булган. II дәрәҗә Ватан сугышы ордены, «Кызыл Йолдыз» ордены, «Хәрби казанышлар өчен» медале белән бүләкләнгән.

Гвардия рядовое, 4 танк армиясенең 6 нчы гвардия механикалаштырылган Львов Кызыл Байраклы корпусының 22 нче гвардия аерым сапер батальоны саперы. Комсомол.

1944 елның 4 мартында Погорельцы авылын азат иткәндә күпер төзүдә катнашкан. 8 апрельдә дошман территориясеннән трофей автомобиль алып кайткан.

1945 елның 25 гыйнварына каршы төндә, десант көймәсендә ишкәкче буларак, көчле пулемет уты астында беренчеләрдән булып сугышчыларны Одер елгасы аша алып чыккан өчен, 1945 елның 29 гыйнварында Советлар Союзы Герое исеменә тәкъдим ителгән.

Десант гвардиячеләренең күбесе көймәдән төшкәндә һәлак булган, ләкин Йосыпов уң як ярга кире кайткан һәм плацдармны яулап алган һәм саклап калган төркем белән яңа пулемет расчетын елга аша күчергән. Елганы кичкәннән соң, сапер Йосыпов, бозлы суга кереп басып, шулай ук дошман уты астында танкларны тиз-тиз елга аша чыгару өчен бүрәнәләрдән прогоннар салган.

«Кызыл Байрак» ордены белән бүләкләнгән. 2001 елның 12 июнендә вафат булган.