Эссе суккан кешегә ярдәм итү өчен киңәшләр Татарстан Сәламәтлек саклау министрлыгы сайтында чыкты.
Биектау үзәк район хастаханәсенең медицина профилактикасы кабинеты табибы Римма Кәримова эссе һава торышының кем өчен аеруча куркыныч булуын сөйләде һәм җылылык сугу вакытында беренче ярдәм күрсәтү кагыйдәләрен аңлатты.
Аномаль эсселек кешеләргә ничек тәэсир итә?
Тән температурасы һәм әйләнә-тирә мохиттәге температура аермасы зур булганда, организм үзгәрә. Сыеклык кеше организмын суыту өчен чыга, үз чиратында, баш мие һәм башка органнарның нормаль эшләве өчен сыеклык җитми һәм, шуңа күрә, кеше адекват булмый.
Аеруча куркыныч кемнәргә яный? Алар өчен нинди күрсәтмәләр бирәсез?
Эссе һава торышы барлык кешеләрнең сәламәтлек торышына тискәре йогынты ясый. Аеруча хроник йөрәк-кан тамырлары авырулары булган кешеләр, өлкәннәр һәм балалар зыян күрә. Бу категория кешеләргә кояшта озак торырга киңәш ителми, бигрәк тә башлары капланмаган килеш.
Даими рәвештә эчәргә кирәк. Сусауны салкын (әмма бик салкын түгел!) эчемлекләр белән басарга була. Бу – су, чәй, сок, әмма һич тә алкоголь, кофе яки сыра түгел.
Моннан тыш, бүлмә температурасын контрольдә тотарга һәм турыдан-туры вентилятор яки кондиционер астында булмаска. Табигый тукымадан (җитен, ефәк) җиңел, ачык кием кияргә кирәк.
Йөрәк-кан тамырлары системасы авырулары булган пациентлар табиб киңәшләрен төгәл үтәргә һәм билгеләнгән даруларны вакытында кабул итәргә тиеш. Артериаль гипертониядән интегүче кешеләргә кан басымын даими контрольдә тотарга кирәк.
Шикәр диабеты белән авыручылар кандагы шикәр дәрәҗәсен җентекләбрәк күзәтергә тиеш.
Антибиотиклар кулланучыларга кояшта булу киңәш ителми, чөнки кайбер антибиотиклар тиренең сизгерлеген арттыра, бу – кояштан тире януына китерә. Шул ук хәл онкология авыруларыннан интегүче һәм химиотерапия препаратлары алучы кешеләргә дә кагыла.
Эсседә нәрсә ашау һәм эчү яхшырак?
Кардиологлар җәй көне алкоголь кулланудан тыелырга киңәш итә, бигрәк тә бу – авыр алкогольле эчемлекләргә кагыла.
Физик күнегүләр зур булганда һәм эссе вакытта эчү режимын аеруча сакларга һәм эссе сугудан сакланырга кирәк.
Җылылык һәм кояш тәэсиренә ярдәм итүче факторлар
- авырлык зур булу;
- психоэмоциональ киеренкелек арту;
- җылылык таратучы киртәләр – артык тыгыз кием, начар җилләтелгән бүлмәләр;
- йөрәк-кан тамырлары һәм эндокрин авырулар;
- неврологик характердагы проблемалар;
- кайбер даруларны кабул итү;
- алкоголь исереклеге;
- тәмәке тарту.
Җылылык яки кояш сукканда кешегә беренче ярдәмне ничек күрсәтергә?
Иң мөһиме – эссе суккан кешене мөмкин кадәр тизрәк салкынрак урынга күчерү. Бу – аның организмын тизрәк суыту өчен кирәк. Моның өчен тәнен гадәти (бүлмә температурасындагы) су белән чылату һәм йомшак итеп җилпеп тору (һава җылы булырга тиеш) җитә. Әгәр мөмкинлек булса, башына боз кую, култык астын һәм аяклар арасын спирт белән ышку кирәк.
Искә төшереп узу мөһим: суыту вакытында кеше кинәт хәрәкәт ягыннан артык активлык күрсәтергә мөмкин.
Әгәр кояш яки җылылык сугу урамда булса, зыян күрүчене шунда ук күләгәгә алып керергә, өстендәге артык киемнәрне салдырырга кирәк – тән суынырга тиеш. Аны аяклары башыннан югарырак торырлык итеп яткырырга кирәк.
Кеше аңында булса, аңа бүлмә температурасындагы суны аз-аз йотымнар белән эчерү файдалы.
Әгәр кеше аңын югалтса, аны медицина учреждениесенә илтергә кирәк.
Кояш һәм җылылык сугудан саклану чаралары
Әгәр сез яки якыннарыгыз эсселеккә сизгер икән, югары температурага акклиматизация үтү мөһим: көн тәртибен дөрес оештыру, су эчү режимын үтәү зарур.
Кызу һавада организмны артык кызудан һәм су югалтудан (дегидратациядән) саклый торган профилактика чаралары болар:
- туры кояш нурларыннан качып, күләгәдә булу;
- бинада кондиционерлар, вентиляторлар кую;
- душ кабинасын куллану мөмкинлеге;
- кирәк булганда суытып тору җайланмалары куллану.
Әлеге гади киңәшләрне истә тотып, сез үзегезне дә, якыннарыгызны да эссе сугудан саклый аласыз, диелә хәбәрдә.
