Безнең авылдагы фельдшер кызны күптән оптимизләштерделәр, аптеканың булганы юк, ә ашыгыч ярдәм күрсәтү хезмәте язгы ташу вакытында һәм кышкы бураннарда бөтенләй туктый... Шуңа күрә югалган медицина хезмәтен бер Кузя бабай башкара. Ул – халык табибы, гасырлар буе тупланган тәҗрибәсен кулланып, һәр кешегә булышлык күрсәтә. Халык арасында аның булдыклылыгы инде бөтен тирә-якка таралган, рецептлары һәм дә дәвалау ысуллары бик гади, нәтиҗәле.
Мине дә ниндидер авыру эләктереп алды: әле бер җирдән кадый, әле икенче төштән чәнчи, күптән түгел менә аякларым йөрмәскә әйләнде. Бернинди шикләнмичә, Кузя бабайга юнәлттем аякларымны. Дәвалаучы әллә ни каршы тормыйча кабул итте.
– Утыр, хөрмәтлем! Салкыннан бер рюмка җиппәрү гөнаһ булмас. Мин аны үзем куам – дәвалау өчен. Күрешү уңаеннан! – дип, бабакай бер стаканны тозлаган кыяр кабып, каплап куйды. Мин – аның артыннан.
– Яхшы кеше икәнлегең әллә каян күренеп тора. Андыйларны дәвалау үзе бер рәхәт, – дип шатлыгын белдерде халык табибы. – Мин яхшы кешеләргә һәрвакыт ярдәм итәм, ә начарлары әнә врачларга барсын! – ди.
Мин аның фикерен куәтләп алдым, һәм без икенче мәртәбә салынганны капладык.
– Ярар, сөйлә әйдә, нәрсә борчый сине, яшәргә комачаулый? – дип сорады, ниһаять, хуҗа кеше өченче рюмканы соскач.
Мин аңа билдәге кадауларны әйттем. «Бу – радикулит! Рецептын яз: бер стакан микстураны кара борыч белән болгатып, «залпом» эчәргә. Момент тереләсең!»
Дикъкать белән рецептын яздым, безнең бабайларның борынгыдан килгән акыллы киңәшләре бит.
– Минем әле эчем дә авырта, – дип зарландым мин.
– Монысы – ашказаны катары, – диде дәвалаучым. – Аны да төзәтербез! Аңа да бабайларыбыздан калган рецепт бар. Яз: стакан аласың, кызыл борыч – игътибарлы бул, кара борыч белән бутама! һәм бер сулыш белән эч. Онытма, «залпом», шулай итмәсәң, файдасы булмый!
Без тагын эчеп алдык бабай куганны һәм минем аякларга күчтек.
– Соң, синең бит, егет, подагра, – диде Кузя бабай һич шикләнмичә диагноз куеп, шундук дәвалау тактикасын билгеләде.
– Кул һәм аяк авыруларын медицина бик җиңел дәвалый. Яз рецептын: бер стакан минем эчемлеккә күңелең нинди борыч тели, шуны кушасың.
– «Залпом» эчәргәме?
– Юк, подагра булганда – әкрен генә, кечкенә йотымлап. Юа да ала авыруны!
Шунда минем башыма бер уй килде: әгәр дә инде Кузя бабай теләсә нинди чирне дәвалый ала икән, нишләп әле ул минем иң төп авыруымнан котылырга булышмаска тиеш?
– Ә сезнең сәрхушлектән котылу өчен берәр рецепт юкмы? – дип сорарга булдым мин.
– Алкоголизмнанмы, – дип, фикеремә төгәллек кертте халык дәвалаучысы. – Әлбәттә, бар. Яз: стакан, кара борыч, бер сулыш белән эчәсең...
– «Залпом»мы?
– Әйе.